Het stedewapen van Halle.
Aan de reeds loffelijk door ons vermelde Geschiedenis der stad Halle door L. Everaert en J. Boucherij (zie blz. 28), ontleenen wij het volgende nopens het stedewapen van Halle:
Het gemeentewapen is niet altijd geweest wat het ten huidigen dage is. Zooals men op de onderstaande plaat ziet, bestond het oudste stadswapen uit eene Onze-Lieve-Vrouw, welke in elke hand het wapen van Henegouw houdt. Op den rand van dit zegel, dat wij in was aan verscheidene stadsstukken hebben aangetroffen, staat het volgende te lezen: Sigillum scabinorum de Hal.
Het oude gedingzegel der schepenen (sceau aux causes) bestond uit 4 leeuwen in 4 vakken en werd zonder kleuren ingeprint. In den aanvang der 17e eeuw moet het wapen zoodanig onkennelijk geworden zijn door den tijd en andere omstandigheden, dat het gemeentebestuur zich wendt tot Karel, heer en hertog van Croy en Arschodt, luitenant-goeverneur van Henegouw, ten einde hem te verzoeken zijne goedkeuring te geven aan het wapen, dat in 1595 gevonden is bij Joost de Lockenberghe, luitenant van het Gulden Vlies, enz. - Deze toestemming is vervat in het stuk, dat wij hieronder mededeelen:
Charles, sire et duc de Croy et d'Arschot, prince du St. Empire, Chimay et Portian, comte de Beaumont, Senighem et Meghen, etc., chlr de l'ordre de la toison d'or du conseil d'estat de leurs Altesses Serenissimes, lieutenant Gouverneur, Capitaine general et grand bailly du pays et comte de Hainaut et ville de Vallenciennes.
Comme ainsy soit que les Bailly et Eschevins de la ville de Hal, nous auroient remonstré que par le laps et injure du temps les vraies armes de la dite ville de Hal auroient esté obscurcies voires rendu icognues et par la diligente recherche des dis Bailly et eschevins retrouvées en l'an XVe nonante cincq chez Josse de Lockenberghe herault d'armes, lieutenant du thoison d'or et escripveur de genealogies, et debvoir porter escartele a dextre premier quartier d'azur a une demie notre dame d'argent le Jhesus et imaige couronné et cheveux d'or, le ije au chief ecartelé d'or a quattre lions asscavoir deux de sable et deux de geulle, armes de hainnau (desquelles lesdis de Hal se sont servis depuis l'obscurcissement des vraies armes de Hal) et le quartier senestre de la poincte debvoir porter de Baviere, lozengée d'argent et d'azur. Et nous aiant supplié de leur vouloir permettre l'usaige des dittes vraies armes. Scavoir faisons qu'aians prins regard a tout ce que dessus et nous estant deuement apparu du narré ci-dessus, côme souverain officier et grand bailly de Hainnau permettons et consentons par cestes que dorésnavant ils se polront aider et user des susdittes armes les faisant graver et tailler es cachets et seels dont ils uzent ordinairement, cassant et annullant neantmoins leurs autres cachetz et seelz. En têsmoing de quoy avons ceste signe de notre nom et y faict appozer nostre cachet armoié de nos armes le XX janvier 1606.
Charles Sire et duc de Croy et d'Arschot.
Par ordonnance de son exce
Coels.
Tijdens de Fransche overheersching droeg het zegel de zinnebeelden der republiek en later die van het keizerrijk met het opschrift: Municipalité de Hal.
Van 1815 tot 1830, gedurende
de vereeniging van ons land met Holland onder het koninkrijk der Nederlanden, verbeeldde het zegel den H. Martinus, patroon der stad, met het randschrift: Regering der stad Hal (Zuyd-Braband).
Het huidige gemeentewapen is samengesteld uit vier vakken: links van boven eene O.-L.-V.
van zilver op blauwen grond, rechts van boven en links van onder twee zwarte en twee roode leeuwen op rooden grond (Henegouw) en rechts van onder verscheidene zilveren schuinsche ruiten, op blauw veld (Beieren). Op den rand leest men: Sigillum urbis Hallensis deiparae.
In de kerk, op het westerlijk binnenportaal, bestaan nog de eenige afbeeldingen van dit wapen, alsook van dit der kerk: de H. Martinus zijnen mantel ten voordeele eens armen in twee snijdende.
Auteursrechtvrij