De Vlaamsche School. Jaargang 21

Kroniek.

Antwerpen. - Van 10 tot 24 October was tentoongesteld, in de zaal der Venusstraat, het door de stad aan Robert Mols bestelde Algemeen gezicht der haven (zie blz. 53). De schilder heeft een stuk geleverd, welk zijnen naam luister verschaffen en met eere in het stadhuis van Antwerpen prijken zal.

- Wij meldden, op blz. 65, dat de maatschappij Het Vlaamsche volk, twee prijzen had uitgeloofd voor het schrijven van oorspronkelijke verhalen. Zij werden behaald, de i^e, door A. Van Acker, te Eecloo, met Martje Martens, de 2^e. door L.E. Janssens, met een verhaal Uit de Limburgsche Kempen. Het verhaal Graziella de Boheemsche bekwam eene eervolle melding.

- Er heeft zich eene commissie gevormd. bestaande uit de heeren F. Lamorinière, kunstschilder, N. Cuperus en Ebbing Wubben, rijksontvanger in Hollandsch Putte, ten einde gelden in te zamelen, om een gedenkteeken te stichten op het graf van den befaamden schilder Jacob Jordaens, die, zooals men weet, te Putte begraven ligt.

- Van Hendrik Conscience is verschenen een nieuw verhaal, getiteld: Schandevrees, versierd met 4 platen van E. Dujardin.

- Van E. Gregoirs Vaderlandsche liederen zijn drie nieuwe afleveringen verschenen, die te zamen niet minder dan acht stukken voor twee en drie stemmen bevatten. Wij vestigen andermaal de aandacht der gemeentebesturen en van de schoolhouders in het algemeen op deze hoogst nuttige uitgaaf. Elke aflevering kost slecht 20 centiemen.

- Eerstdaags zal verschijnen de laatste aflevering der Volledige merken van E. Zetternam, met wier uitgaaf de boekhandelaar L. Legros zich sedert een drietal jaren onledig houdt. Wij vernemen, dat aan de volledige werken zal toegevoegd worden eene zeer omstandige levensschets van den verdienstelijken schrijver, opgesteld door den heer F. Jos Van den Branden. Allen, die voor Zetternams werken nog niet ingeteekend hebben, raden wij ten sterkste aan, er eene inschrijving op te nemen.

- Bij B.J. Mees is verschenen het derde deel van de nieuwe uitgave der Volledige merken van Jakob Karsman, 143 blz. groot.

- Op 27 October, 43^e verjaardag der beschieting van Antwerpen door de Hollanders, onder bevel van generaal Chassé, in 1832, zijn de beenderen der gesneuvelde Hollandsche soldaten welke met de afbraak van het zuiderkasteel opgegraven zijn, per spoorweg naar Breda gezonden, waar zij des avonds zijn aangekomen. Van daar zijn zij des anderendaags naar het Ginnekensche kerkhof gevoerd, waar ten 12 ure de plechtige begrafenis plaats had. Op het kerkhof, waar eene eerewacht geschaard stond, werd het woord gevoerd door graaf Schimmelpenninck, generaal majoor Van der Schrieck en generaal-majoor Engelvaart. Aan het gedenkteeken hing de lauwerkrans, ten vorigen jare door koning Willem daaraan gehecht. De eerste lijkkoets vormde een hooge katafalk, met zwart fluweel behangen met zilveren sterren, terwijl zwart zilveren kransen aan de zijden hingen; het gansche gevaarte werd getrokken door vier paarden; drie andere lijkkoetsen, eveneens prachtig in rouw getooid, volgden de eerste; op de tweede lag een prachtig rouwkleed, door België voor deze gelegenheid gezonden. Overal hing de Nederlandsche vlag halftop, ten teeken van rouw. In 1871 is te Breda bij Broese en comp. een werk verschenen, voor titel voerende: Een reunie en een uitvaart. Gedenkboek der te Breda gehouden vijfjarige samenkomst van de Vereeniging het Metalen Kruis en van de overbrenging naar het kerkhof te Ginneken der stoffelijke overblijfselen van op de Antwerpsche Citadel begraven Nederl. militairen (20-22 Augustus 1871), door M.A. Perck, met eene plaat, uitgegeven ten voordeele van het fonds tot oprichting van een monument ter eere der op den Vijfhoek gevallen Nederlandsche krijgers).

- Van Alfons Janssens zijnde volgende nieuwe liederen verschenen: Nederland en Pruisen, woorden van Hendrik Van Offel en Op de poef, Onze elementen, De waarheid en De bedrogen duivel, woorden van J. De Weerdt. De muziek draagt den eigenaardigen stempel van den vruchtbaren toonzetter.

- Op blz. 73 van dezen jaargang hebben wij gemeld, dat het graf van L. Gerrits, op het kerkhof van St.-Willebrords ging versierd worden met een gedenkteeken, waarvan de uitvoering opgedragen was aan den verdienstelijken beeldhouwer Leopold De Vriendt. De inhuldiging van het gedenkteeken heeft met grooten luisteren onder een ontzaggelijken toeloop van vrienden en vereerders des overledenen, toegestroomd uit alle streken van Vlaamsch-België, op Zondag, 10 October, plaats gehad. In den stoet telde men een honderdtal standaarden of cartels van maatschappijen. Bij het gedenkteeken werden redevoeringen uitgesproken door de heeren G. Schoiers, Alfred Geelhand, J. Van Hissenhoven, J.A. de Laet, C. Blondel en Van Herendael. Op het kerkhof werd eene cantate gezongen, getoonzet door den heer Jan Van den Dries, gedicht door den heer Van Herendael. Meer dan 100 grafkronen werden bij het gedenkteeken neergelegd. Door de zorgen van de maatschappij Het Vlaamsche Volk heeft elke in den stoet vertegen woordigde maatschappij een gedenkpenning ontvangen. Het gedenkteeken is

[p. 162]

gebeiteld uit witten steen. Het stelt voor de Vlaamsche maagd met de leeuwenvlag in de hand; aan hare voeten is neergezeten de maagd van Antwerpen, die Gerrits' dood beweent. In een medaillon, tegen het voetstuk aangebracht, prijkt het welgelijkend afbeedsel van Lodewijk Gerrits.

Gent. - Een der Gentsche bladen deelt het volgende mede: ‘Een groot getal gemeentearchieven werden dit jaar op eene naburige gemeente onwettig verkocht. Door de zorgen van den bewaarder der staatsarchieven alhier, zijn zij weder ontdekt en voor rekening van den staat heraangekocht. Het schijnt, dat er nog vele papieren uit dezelfde gemeente naar Gent zijn gevoerd en verkochtwerden, die men nog niet heeft kunnen ontdekken.’

Buitenland.

Amsterdam. - Op het einde der maand September ving men aan met het maken der fonderingen van het voetstuk voor het standbeeld van Thorbecke, bestaande in drie treden van granietsteen, uitgevoerd door de heeren Guillot en Smit, van Amsterdam; de oppervlakte die door het ijzeren hek zal worden ingesloten, is 34 vierkante meters. Het beeld zal waarschijnlijk in November onthuld worden en met het gelaat naar de Heerengracht gekeerd staan. Rembrandts standbeeld zal alsdan naar het midden der Botermarkt of wel naar de Stadhouderskade verplaatst worden.

Utrecht. - Uit de nalatenschap van wijlen mev. de barones van Heeckeren, is door het rijk aangekocht een fraai portret van Moreelse door hem zelven.

Voorschoten. - Bij den heer J.M. Van Kempen is een nijverheidskunstwerk uitgevoerd, dat als geschenk dienen moet van het Nederlandsch-Indisch leger te Atjeh, aan den menschlievenden heer Gunther von Bültzingslöwe. Het is eene groote vaas van zilver, met gouden versierselen, op een zwartmarmeren voet. Het deksel stelt den heer von Bültzingslöwe op het slagveld voor, bezig met een soldaat, aan den arm gewond en neergestort, onder een breed gebladerden boom te verbinden; zijne verbanddoos en eene kan, waaruit hij den gekwetste laaft, staan naast hem. Volgens de Kunstkronijk, waaraan wij deze inlichtingen ontleenen, zijn de beide figuren uitstekend fijn bewerkt en het beeld van den heer von Bültzingslöwe treffend gelijkend weergegeven in geplatineerd zilver. Op de vaas zelf prijken, gekroond door twee geniussen, in geplatineerd zilver, aan de eene zijde het Roode kruis, in de oorspronkelijke kleur, en aan den anderen kant het naamcijfer van den heer von Bültzingslöwe, waaronder de hem door den koning vereerde militaire Willemsorde. Daaronder zijn tegen over elkander aangebracht de Nederlandsche en Soerabaijasche wapens, omgeven door wapentrossen, vaandels enz. Op het marmeren voetstuk zijn twee inschriften in vergulde letters: Atjeh 1873-74 en Aangeboden door het Ned.-Ind. leger, terwijl boven de geniussen, op den rand der vaas, een omschrift, in goud uitgedreven, verkondigt, dat het geheel is eene Hulde aan Gunther von Bültzingslöwe. Het is in dezelfde fabriek van den heer J.M. Van Kempen dat het door ons in 1874 (blz. 8) vermelde standbeeld van Jan Pieterszoon Koen gegoten werd.

Leiden. - Op 11 Augustus is het door ons op blz. 113 vermelde borstbeeld van Kaiser in de trapzaal der sterrenwacht onthuld. Jhr. mr. Gevers van Endegeest hield als voorzitter der commissie eene toepasselijke redevoering, waarin hij de geschiedenis van de sterrenwacht in het kort naging en aanwees, hoe men aan Kaiser hoofdzakelijk de oprichting daarvan te danken heeft. Het gedenkteeken bestaat in een wit marmeren borstbeeld van den hoogleeraar, in los openhangende toga, de handen gekruist. Het hoofd is treffend van gelijkenis en goed uitgevoerd door den heer Strackee, van Amsterdam. Het borstbeeld staat op eene dracht tegen den muur, ook van wit maar meer geaderd marmer, terwijl eene ronde beeldstede van bruin pleister achter het beeld is aangebracht; daaronder leest men op een toetssteen in vergulde letters:

Fredericus Kaiser.
Obiit A^o mdccclxxii Aet lxiv.
Posuerunt Discipuli Amici.

De thans gedempte Cellebroersgracht, die toegang geeft tot de sterrenwacht, zal den naam van Kaiserstraat bekomen.

Parijs. - In deze stad zijn 5 voor het publiek toegankelijke rijksbibliotheken, namelijk de nationale bibliotheek met 900,000 boekdeelen en 80,000 vlugschriften, de bibliotheek Mazarin, die van het arsenaal, van St.-Genoveva en die der Sorbonne. Verder zijn er in Frankrijk 338 openbare bibliotheken, die, reeds 20 jaren geleden, 3,698,000 deelen telden. Van deze zijn er 41 des avonds geopend,

- Door het kunstblad L'Art is eene som van 1000 frank toegekend aan het stuk van George Becker (zie blz. 134), in tegenoverstelling van de beslissing van de daartoe benoemde jury der tentoonstelling van 1874, die den prijs had toegewezen aan Cormon, voor zijn stuk de dood van Bavana,

Pomeranië. - In de nalatenschap van eenen ingezetene van Saargaud, schijnen een twintigtal ongekende stukken van Mozart ontdekt te zijn, waartusschen een melodrama, van 1766, een concert voor piano en orkest, van 1774, twee stukken voor hobos, twee baspartijen, twee stukken voor hoorns, drie voor basviool en ettelijke symphoniën.

Detmold. - Het door ons op blz. 122 vermelde standbeeld van Arminius weegt 153,000 ponden.

Dresden. - In deze stad, in het paleis Courband, is geopend eene tentoonstelling van merkwaardigheden op het gebied der oude kunst en nijverheid, meest bijeengebracht uit kasteelen, stadhuizen en andere openbare gebouwen in Saksen.