De Vlaamsche School. Jaargang 18

Kronijk.

Antwerpen. - Op Woensdag 29 Mei had in de hoofdkerk de wijding plaats van een nieuw beeld, uitgevoerd door de heeren De Bock en Van Wint, voorstellende de H. Norbertus, stichter der orde van Premonstreit, 1122.

- Op 6 Juni had de verkooping plaats der verzameling tafereelen van hedendaagsche meesters, achtergelaten door wijlen den heer A.F. Van Geetruyen, die vele diensten aan de kunst bewees, bestuurlid der koninklijke academie en werkend lid der maatschappij ter aanmoediging van schoone kunsten was. Deze verkooping werd gehouden door den heer Jos. Dierckx. onder het bestuur der kunstkenners E. Leroy, van Brussel en P.E. Nicolié, van Antwerpen. Wij laten hier den uitslag volgen: A. Achenbach, strand van Scheveningen, 11,000 fr., Landschap met hoeve, 8,600 fr., beide toegewezen aan het museum van Dordrecht; A. Calame, Ondergaande zon, 740 fr., aan Swartz, van Weenen; J.L. Coignet, Landschap, 720 fr., aan E. Grisar; E. De Block, Broederschool, 2,500 fr., aan J. Van Geetruyen; F. De Braekeleer, het afgebrande Antwerpsch Entrepot, 440 fr., aan De Braey; de Touter, 1650 fr., aan E. Ter Bruggen; de Levenselixir, 4000 fr., aan Muscart (dit laatste is wel het puikste tafereel dat wij ooit van F. De Braekeleer te zien kregen; ook spijt het ons dat men het niet voor het museum van hedendaagsche meesters heeft aangekocht; gelukkiglijk is het in handen van een waren kunstminnaar en derhalve zal men nog de gelegenheid hebben het te zien); J.B. De Jonghe, Boorden der Maas, 400 fr., aan E. Ter Bruggen; N. De Keyser, een bedelmonik, 1300 fr., aan F. Delahaye; A. De Lelie, Zeepbellen, 220 fr., aan E. Ter Bruggen; J. Dyckmans, De Blinde, 25,000 fr., aan het Antwerpsch museum; J.J. Eeckhout, Vertrek van den visscher, 300 fr., aan E. Ter Bruggen; E. Hamman, Meisje bij de fontein, 410 fr., aan Swartz voormeld; A. Hulck, het Haarlemmermeer, 1300 fr., aan P.E. Nicolié; J. Jacobs, Gezicht uit Noorwegen, 1100 fr., Kindermans, Ondergaande zon, 900 fr., beide aan E. Ter Bruggen; J. Kobel, Weide, 430 fr., aan Schouten, van Amsterdam; B.C. Koekoek, Landschap, 10,000 fr., aan Mev. de W^e Peeters-Schram; Id., Landschap, 7400 fr., aan John David; H. Koekoek, Inkoom der Haven, 650 fr., aan Grattan, consul van Engeland te Antwerpen; F. Lamorinière, Landschap, 510 fr., aan C. Van Geetruyen; P.W. Sebes, Terug van 't bal, 260 fr., aan Somers; H. Leys, de Jager, 4,500 fr., aan Van der Donck, van Brussel; J.B. Madou, het verhaal van den Jager, 8,500 fr., aan denzelfde; P.B. Ommeganck, De Spinster, 4,800 fr., aan Grattan; G. Pieron, Landschap, 2,600 fr., aan het Antwerpsch museum; C. Rochussen, Halt op jacht, 1,300 fr., aan Goupil en C^o, van 's-Gravenhage; N.J. Roozenboom, Winter, 290 fr., aan Gevers; J. Ruyten, Een marketenstertje, 350 fr., aan den schilder; H. Schaefels, De verwachting, 400 fr., aan Jos. Van Geetruyen; E. Schampheleer, boorden der Zenne, 1000 fr., aan denzelfde; A. Schelfhout, Winter, 1300 fr., aan Goupil en C^o; Landschap, 720 fr., aan E. Ter Bruggen; J.C. Schotel, woelige zee, 500 fr., aan P. De Beys; Inkoom der haven, 560 fr., aan De Smet, van Gent; Schutz, Schipbreuk, 500 fr., aan Muller; H. Ten Kate, de toonkunstenaar, 820 fr., Vertrek voor de vischvangst, 810 fr., beide aan Swartz, voormeld; G. Tielemans, werkplaats van eenen geleerde, 150 fr., aan J. Van Geetruyen; C. T'Schaggeny, een wagen met een wit paard, 2,800 fr., aan C. Michiels; Te huiskeer, 1,600 fr., aan J. David; Toebereidsels tot vertrek, 500 fr., aan H. Leroy; L. Tuerlinckx, oude vrouw, 2,000 fr., aan Ellerman; H. Van Assche, Onweder, 310 fr., aan Muller; M. Van Brée, Christus de melaatschen genezende, 200 fr., aan M. De Pret; Van Hove, binnengezicht van het weezenhuis te Amsterdam, 2,850 fr., aan E. Ter Bruggen; de aalmoes, aan denzelfde, 800 fr., aan Goupil en C^o; B. Van Hove, twee stadsgezichten, 420 en 400 fr., aan Mev. Peeters-Schram; J. Van Regemorter, landschap, 360 fr., aan Delahaye; P. Van Schendel, Markt, 2,500 fr., aan E. Leroy; J. Van Stry, Landschap, 800 fr., aan Swartz; E. Verboeckhoven, Italiaansch landschap, 3,500 fr., aan A. Van den Nest; Schapen, 3,150 fr., aan Mev. Peeters-Schram; Weide, 1600 fr., aan Grattan; C. Verlat, morgenbezoek, 3,700 fr., Teleurstelling, 2,300 fr., beide aan Swartz; Kluizenaar, 400 fr., aan De Gheus, van Brussel; W. Verschuur, Rust, 2,200 fr., aan Mev. Peeters-Schram. De zestig tafereelen, brachten te zamen 140,420 frank op. Zij, die bekend zijn met de prijzen, waaraan de meeste dezer schilderijen door den heer Van Geetruyen gekocht werden, zullen ongetwijfeld de opmerking gemaakt hebben, dat men, met verdienstelijke kunstgewrochten te verzamelen, zich niet alleen een edel genot verschaft, maar tevens ook zijn geld op goeden interest uitzet. Wij roepen de aandacht der welhebbende lieden hierop in.

- Wij vernemen dat het verdoeken der plafondstukken, die de zaal van den gemeenteraad, op het stadhuis, versieren, toevertrouwd is aan den heer Van der Haeghen, tegen 2,132 fr., en de eigenlijke herstelling aan den heer Sacré, tegen 800 fr.

- Bij alle boekhandelaren is verkrijgbaar tegen 90 centiemen

[p. 89]

een nieuw werkje van Hendrik Conscience, getiteld: Koning Oriand, met 4 platen.

- De beeldhouwer R. Fabri heeft dezer dagen het gedenkteeken voltooid, welk Dautzenbergs vrienden en vereerders, te Elsene, op 's dichters graf gaan plaatsen. Het gedenkteeken bestaat uit eenen zerk van zeer harden grauwen steen, bestemd om recht overeind gesteld te worden; langs heen de bovenkanten, links en rechts, dalen lauwertakken en eene rol papier af; in het oppergedeelte van den zerk is Dautzenbergs portret in een bronzen medaillon aangebracht; het geheel vormt een inderdaad fraai gedenkteeken; de werking voldoet allerbest; dit stellen van een bronzen medaillon in eenen zerk is eene nieuwheid, waarop wij de aandacht vestigen; de familie Dautzenberg en de leden der commissie van inrichting hebben den heer Fabri geluk gewenscht over den goeden uitslag waarmede het maken van 's dichters afbeelding bekroond geworden is. De kunstliefhebbers weten overigens, dat de heer Fabri zich al sedert lang gunstig heeft doen kennen in 't moeielijke vak der gebeeldhouwde portretten. Op Dautzenbergs zerk staat het volgende te lezen:

Johan Michiel Dautzenberg.
6 December 1808. - 4 Februari 1869.
Rein van hart en gemoed,
als een kind eenvoudig,
Steeds in 't Schoone verliefd,
en een vriend der Waarheid.

- Jos Geefs heeft een in hout gesneden beeld geleverd voor de Sint-Joriskerk: het H. Hart van Jesus. De inhuldiging geschiedde op 8 Juni, door Mgr Sacré.

Burgersbond. - Op 9 en 10 Juni waren tentoongesteld: van Ed. Rumfels, ‘de discipelen van Emmaüs,’ tafereel bestemd voor de Sint-Janskerk te Doornik; Jos. Van Genck, half verheven beeldhouwwerk, voorstellende: ‘de opoffering van Isaäk en het eten van 't Paaschlam;’ J.M. Gerrits en Van Sulper, schets van een ‘kolomkapiteel’ in ojivalen stijl en de lichtteekening eener schouw in den trant, gezegd Lodewijk XVI; A. Bertou, teekening van eenen door hem gemaakt wordenden kelk in ojivalen stijl en eene zinnebeeldige teekening, voor metaalwerk. De heer A. Bertou is een jong en talentvol zilverdrijver, dien wij aanbevelen met de innige overtuiging dat hij gewetensvol en keurig kunstwerk in zijn vak voortbrengt; evenals bij de heeren Watlé, vader en zoon, kan men zich bij hem aanbieden voor 't bestellen van keurige werken van echte christene kunst.

Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen. - De volgende tafereelen waren op 9, 10 en 11 Juni tentoongesteld: P. Van der Ouderaa, ‘Huwelijksgeschenk:’ de verloofde heeft zich tot een koopman in juweelen en kleinoden gewend om zijne toekomende een huwelijksgeschenk te laten kiezen; de blik, dien de maagd op haren aanstaanden echtgenoot werpt, schijnt te zeggen, dat zij geen geschenk verlangt en zij aan hem genoeg heeft. Keurig geteekend en goed geschilderd, vormt deze voorstelling een fraai tafereel; zoowel de beelden als het bijwerk zijn keurig en naar de natuur geschilderd. Het stuk is aangekocht door den heer J. Hollender, van Brussel. Het door ons op bladz. 63 vermelde tafereel van Van der Ouderaa is te Londen verkocht voor Liverpool en des schilders ‘Albrecht Durer te Antwerpen’ (zie 1871 bl. 141,) is insgelijks te Londen verkocht. De heer P. Vander Ouderaa neemt eene der eerste plaatsen in tusschen onze hedendaagsche schilders. E. Siberts tafereel is door ons op bladz. 68 vermeld. H. Verbuecken, ‘fruit en vruchten;’ deze schildering, die reeds niet al te zeer de natuur nabij komt, wordt daarbij nog benadeeld door overtolligheid van bruine kleuren; G. Van Hoorde, gezicht op Andersenne (Dinant,) L. Pulinckx, gezicht op de nieuwe Eykevliet, twee niet onverdienstelijke stukken, welke nog veel zouden winnen bij eene verbetering der luchten; F. Crabeels stelde eene niet genoegzaam voltooide schilderij ten toon.

Eeckeren. - Ten verzoeke van het gemeentebestuur heeft de bestendige deputatie van den provincieraad den heer E. Gife, provincialen bouwmeester, gelast met het opmaken van het ontwerp eener monumentale pomp, die zal gesteld worden op de groote plaats van Eeckeren. De pomp zou versierd zijn met het standbeeld van Z.M. Leopold II. Dit stellen van monumentale pompen diende nagevolgd te worden in al de gemeenten, waar nog opene bornputten bestaan. De veiligheid en de gezondheid zouden er bij winnen en de dorpen zouden er door verfraaid zijn. Onder andere gemeenten waar nog opene bornputten bestaan, noemen wij Meir. Eene aanbeveling van de bestendige deputatie des provincieraads zou wellicht veel goeds uitwerken, en wave misschien noodzakelijk.

Brussel. - Het eeuwgetijde der academie van België, werd op 28, 29 en 30 Mei gevierd. Z.M. de koning woonde de plechtige zitting bij. De heer d'Omalius-d'Halloy verwelkomde den vorst die, in zijne dankzegging, keizerin Maria-Theresia herdacht, door wie de academie in 1772 werd gesticht. De leden der academie en de afgevaardigden der buitenlandsche academiën, genoten de eer, door Z.M. aan een gastmaal ten hove te worden vereenigd. Ter gelegenheid van de verjaring der stichting van de academie werden in de Leopoldsorde benoemd tot commandeurs, de heeren E. Verboeckhoven, H. Conscience, kanunnik Desmet, Van Beneden, J. Plateau en L. Alvin; tot officiers: F. De Braekeleer, E. Fetis, R. Chalon, baron A.M. Limnander; tot ridders: E. Candèze, F. Chapuis, F. Duprez, E. Quetelet, J. Leclercq en Stappaerts, allen leden van verschillende klassen der academie.

Naar aanleiding van de verjaring harer stichting, had de academie eene prijsvraag uitgeschreven en er waren twee stukken over ingezonden: een Vlaamsch en een Fransch. De rechters (Kervyn, De Smet en A. Wauters), zijn het echter niet eens kunnen worden over de uitspraak; het verslag van den heer Kervyn was gunstig aan het Vlaamsch stuk ongunstig aan het Fransch. Ten slotte is beslist, den prijs niet toe te kennen en de prijsvraag op nieuw uit te schrijven.

- Volgens door het weekblad De Zweep, wordt gemeld, is de Cirkschouwburg aangekocht door het rijk en de stad

[p. 90]

Brussel, om uitsluitend gebezigd te worden tot het opvoeren van stukken van Belgische tooneelschrijvers.

- Den 19ⁿ Juni heeft te Elsene, op de Luxemburgscheplaats, de plechtige inhuldiging plaats gehad van het standbeeld van John Cockerill, bekostigd en aan de gemeente geschonken door den heer W. Rau. Volgens wordt gemeld, is het beeld, door den heer A. Cattier gemaakt, zeer goed uitgevoerd. Onder andere hooge overheden werd de plechtigheid bijgewoond door den heer Moncheur, minister van openbare werken, die den beeldhouwer geluk gewenscht heeft.

- Op den hoek der Karthuizerstraat, bij het maken van een moerriool, heeft men de grondvesten aangetroffen der kerk van het klooster der Karthuizers, welk, na ongeveer 200 jaren te hebben bestaan, in 't begin van den Franschen tijd verkocht en afgebroken werd. Men trof ook eenige grafsteden aan, waarin vele gebeenten werden gevonden.

Gent. - Het Willemsfonds heeft aan zijne inschrijvers verzonden, de derde uitgaaf van een werkje van W.J. Hofdijk, 79 bladz. beslaande, en getiteld: De triomf der piraten, eene feestgave bij Neerlands derde jubilé (1 April 1572-1872).

Buitenland.

'S-Hertogenbosch. - Ter gelegenheid der herstelling van den ouden toren van de prachtige Sint-Janskerk heeft het gemeentebestuur besloten, ook zijn wanklinkend klokkenspel te doen hergieten. Dezer dagen zijn de klokken uit den toren genomen en aan stukken geslagen. De klokspijs, ter zwaarte van ongeveer 42,000 kilogr., is ingekuipt om naar Leuven verzonden en tot welklinkende klokken gegoten te worden. Bij het bezoek dat wij dezer dagen aan dezen schoonen tempel brachten, hebben wij er verschillende fraaie geschilderde glasramen van den heer Capronier, van Brussel, opgemerkt.

De herstelling van de buitenzijden der kerk vordert slechts langzaam; er blijft echter nog veel, zeer veel te doen; het steenwerk der reeds herstelde ramen schijnt ons niet zwaar genoeg.

Zutfen. - Dezer dagen ontblootte men de muren eener kamer in een oud huis van deze Hollandsche stad. Er waren niet minder dan drie of vier lagen papier op geplakt, welke er achtereenvolgens afgescheurd werden. Hoe verwonderd was men niet, na het afrukken der onderste laag papier, den muur bespannen te vinden met een prachtig en wel bewaard oud tapijt uit de nog bestaande beroemde fabriek van Gobelin, in de xv^e eeuw door Jan Gobelin gesticht aan de beek Bievre, bij Parijs, en later uitgebreid door Canaye en den Hollander Gluck. Om ieder een te laten oordeelen over de kostbaarheid der Gobelinsche tapijten, zal het voldoende wezen aan te stippen, dat een bekwaam wever, om eene schilderij van middelbare grootte in tapijtwerk over te brengen - in de fabriek van Gobelin, wel te verstaan - tusschen de 3 en 4 jaar noodig heeft. In de voornoemde fabriek, die ook thans nog voor rekening van het Fransche staatsbestuur gedreven wordt, zijn een veertigtal kunstwevers werkzaam, die elk eene jaarwedde van 1800 tot 2200 fr. genieten en, als zij oud zijn, pensioen trekken. De eigenares van het huis te Zutfen, waar het tapijt ontdekt is, mej. Ten H., heeft het kostbare behangsel reeds kunnen verkoopen tegen 5000 gulden.

Utrecht. - Verschenen bij Dekker en Van de Vegt: Cervante's reis naar den Parnassus, overgezet uit het Spaansch (Viaje del Parnaso), door den kanunnik Putman en door den geleerden vertolker met tal van belangrijke aanteekeningen voorzien. Wij vestigen met hooge ingenomenheid de aandacht onzer lezers op dit werk, welk in elke Nederlandsche boekerij eene plaats, en nog wel eene goede, verdient. De Reis naar den Parnassus van den beroemden schrijver van Don Quijote, is, gelooven wij, in onze gewesten zeer weinig, zelfs van de letterkundigen, gekend. Zij is nogtans een meesterstuk, welk ook in zijn Nederlandsch gewaad volle aanbeveling verdient. 't Mag gezegd worden ter eere van den Eerw. heer Putman, die zich door deze overzetting een onvergankelijken eeretitel in de geschiedenis der letterkunde heeft verworven.

Leipzig. - 's Heeren T.O. Weigels beroemde verzameling van oude drukwerken werd dezer dagen in openbare veiling verkocht en bracht niet minder dan 82,000 thalers op, ongeveer 32,000 th. meer dan de bezitter haar eenige jaren geleden aan het staatsbestuur had willen verkoopen. De oudste stukken, linnen en zijden doeken, perkamenten, enz., gedeeltelijk met geteekende en gedeeltelijk met gedrukte letters, dagteekenen van de xii^e eeuw, volgens den catalogus; sommige dezer stukken werden tot 1000 en een zelfs tot 1174 th. betaald. Een blad perkament, met eene afbeelding van het overlijden der Heilige Maagd, tusschen eenige regels tekst, volgens den catalogus dagteekenende uit de xiv^e eeuw, gold 339 th. Onder andere zeldzaamheden betaalde men 1800 th. voor vier van de oudst bekende speelkaarten en 700 th. voor een volledig tarokspel, gegraveerd door V. Salis. Het eenig bekende exemplaar, volgens door den catalogus werd gemeld, van den eersten druk van het werk Ars Moriendi, werd toegewezen tegen 7,200 th. aan den heer Read, bestuurlid van het Engelsch museum. Het voorlaatste bod (7,100 th.) was gedaan door den heer Essen-Wein, bestuurder van het Germaansche museum.

Gorinchem. - Ter gelegenheid van haar tienjarig bestaan heeft de rederijkerskamer, Nut en Genoegen, een grooten tooneelwedstrijd uitgeschreven, waaraan zuid- en noord-Nederlandsche maatschappijen deel kunnen nemen. Voor het drama zijn prijzen uitgeloofd van gl. 400, gl. 150, gl. 100 en gl. 50. Aan iedere prijswinnende maatschappij zal daarenboven een verguld zilveren eeremetaal worden uitgereikt. De vereenigingen, die aan den wedstrijd wenschen deel te nemen, worden verzocht zich voor 15 Juli bij den secretaris der rederijkerskamer te laten inschrijven. De wedstrijd zal aan vang nemen op het einde van September aanstaande en zooveel mogelijk van 14 tot 14 dagen worden voortgezet.

Kopenhagen. - In deze stad is geopend eene tentoonstelling van nijverheid en kunst, waarop niet minder dan 612 kunststukken van Deensche, 189 van Zweedsche en 124 van Noorweegsche kunstbeoefenaars voorkomen. Zij bevat ook zeer belangrijke oudheden. De nijverheidsafdeeling bestaat uit 2237 nummers van Denen, 964 van Zweden en 480 van Noorwegen.