De Vlaamsche School. Jaargang 17

Kronijk.

Antwerpen.

- Door den Nederduitschen bond is, den 29ⁿ Augustus, de volgende omzendbrief rondgestuurd:

‘Eene ernstige en practische poging ter opbeuring onzer moedertaal en herstelling harer miskende rechten dient, den aanstaanden zittijd, in onze wetgevende kamers gedaan te worden. Een aantal onzer volksvertegenwoordigers zijn bereid een voorstel in dien zin voor te dragen. Ten einde des te meer kracht aan hunne poging bij te zetten, zou het hoogst wenschelijk zijn dat de strijdende flaminganten des lands het eens waren met die volksvertegenwoordigers, nopens het voorstel te doen, hetwelk alzoo niet meer het voorstel van eenige personen, maar het voorstel van de geheele Vlaamsche beweging zijn zou.

Vooraleer echter eenen landdag - indien zulks mocht noodig zijn - daaromtrent te beroepen, denkt de bestuurraad van den Nederduitschen bond van Antwerpen zich eerst tot u te moeten wenden, met verzoek, dat gij hem, binnen de maand, een antwoord zoudt laten geworden, waarin gij uw gedacht zoudt doen kennen nopens het in te dienen voorstel en het terrein waarop men de discussie gaarne geplaatst zag.

De bestuurraad van den Nederduitschen bond is van gevoeled, dat het voorstel, eerlang in de kamers vooruit te zetten - wil men tot een practisch resultaat geraken - zich moet bepalen bij de kwestie van het “lager en middelbaar onderwijs door den staat gegeven,” en voor doel hebben moet de herstelling onzer taalgrieven in dat onderwijs. Mochte men daarin gelukken, zoo ware een belangrijk punt gewonnen.’

- In de Sint-Jacobskerk, links van de Rubenskapel, is wederom een geschilderd glasraam geplaatst, uitgevoerd door J.-B. Capronnier, voorstellende: De H. Carolus-Borromeus. kardinaal en aartsbisschop van Milaan, die de heilige sacramenten der stervenden uitreikt aan zijne met de pest geslagen diocesanen. Daaronder zijn afgebeeld de heilige Maagd, het kindje Jezus dragende, de H. Joseph, de H. Amelia of Amelbergen en de wapenschilden der familie Geelhand. Het raam is een geschenk van wijlen jonkheer Karel Geelhand.

- Op 5 September bracht de groothertog van Saksen-Weimar, vergezeld van de prinses zijne dochter, den kunstschilder C. Verlat en verder gevolg, een bezoek aan Antwerpen. Na de muurschilderingen van Leys op het stadhuis te hebben bezichtigd, begaven de bezoekers zich naar St-Joriskerk. De hertog bezocht ze reeds voor de derde maal. Hij wenschte de heeren Guffens en Swerts met de voltooiing van hun werk geluk en zegde dat het hem een waar genoegen was, de voltrokkene uitstekende muurschilderingen te kunnen toonen aan zijne dochter, die, onder de leiding van Verlat (zooals men weet is deze meester te Weimar gevestigd), zich met goeden uitslag op de schilderkunst toelegt.

- Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen. - Op 10 September was er een groot en schoon tafereel tentoongesteld van den heer J. Portielje, verbeeldende: Eene jeugdige Spaansche straatzangster. Men zal opmerken dat de schilder ditmaal van zijn gewoon genre is afgeweken.

[p. 144]

- Wij vernemen en melden met genoegen dat Van Lerius' prachtige schilderij, Lady Godiva, die op de Antwerpsche tentoonstelling van 1870 prijkte en nu laatstelijk algemeen op de Londensche bewonderd werd, door den uitgever Henry Graves, te Londen, aangekocht is. Volgens wordt gemeld, gaat de kooper het stuk laten graveren.

- Verschenen: Opmerkingen over de kampstrijden van koorzang door P.-F. Storms, zang- en pianomeester te Borgerhout.

Brussel.

- De beroemde H. Vieuxtemps is bij koninklijk besluit van 13 September benoemd als leeraar van viool, in eene nieuw opgerichte klasse van het conservatorium. Deze klasse wordt de ‘school van volmaaktheid’ genoemd.

Leuven.

- Uitslag van den internationalen prijskamp van tooneelkunde, uitgeschreven door de koninklijke maatschappij Roos en Eikel en de maatschappij Vlamingen vooruit: 1^e prijs aan de maatschappij Hoop en liefde, van Antwerpen, met het Onbekend meesterstuk; 2^e prijs, de maatschappij Thalia, van Dordrecht, met De vrouw die haren man bedriegt; 3^e prijs, de koninklijke maatschappij De morgendstar, van Brussel, met Hij is niet jaloersch en 4^e prijs, De Brabantsche leeuw, met de Visschers van Blankenberghe. De prijzen voor de beste tooneelspeelster zijn toegewezen: 1^e aan mej. Beersmans, 2^e aan mev. Rans-Van Overheyden; voor den besten tooneelist aan J. Van der Voort, van Hoop en liefde, van Antwerpen, en 2^e aan Verbrugge, van Hoop in de toekomst, van Oostende.

Gent.

- Het Willemsfonds heeft een belangrijk Kiezershandboek, behelzende eene omstandige uitlegging der Belgische kieswetten, door den heer J.-O. Devigne, advocaat te Gent, in het licht gegeven. Het werk behelst ruim 200 bladzijden en zal ongetwijfeld zeer veel nut stichten.

- Gemelde maatschappij heeft aan de heeren Blaes en De Mol boekgeschenken gedaan, omdat zij in den grooten wedstrijd van muzikale samenstelling de voorkeur gegeven hebben aan den Nederlandschen tekst, voor het schrijven hunner cantaten.

- Het 13^e deel van de Potters en Broeckaerts belangrijke Geschiedenis van Oost-Vlaanderen, is verschenen met de beschrijving van Kaprijk en Lembeke, benevens het vervolg van den bladwijzer voor de afgewerkte 1^e reeks (arrondissement Gent). De geschiedenis van de weleer zoo bloeiende en neringrijke stad Kaprijk beslaat niet minder dan 175 bladzijden. Wij roepen andermaal de aandacht van het lezend publiek op het kapitale werk van onze Vlaamsche geschiedschrijvers. Ook melden wij met groot genoegen dat Z.M. de koning der Nederlanden de twee geschiedschrijvers onlangs met de ridderorde der Eikenkroon heeft vereerd.

- Prijskampen der koninklijke maatschappij van schoone kunsten en letteren, 1871-1872. Onderwerpen der prijskampen:

1^o Een overzicht van den oorsprong, de opkomst en den vooruitgang der houtgravuur, in Nederland en België, tot op den huidigen tijd. Prijs eene gouden medalie van 300 fr. 2^o Bepaling en waardeering van het gebruik der muurschildering in de godsdienstige en burgelijke gebouwen in Vlaanderen, tot aan de XVIII^e eeuw. Prijs eene gouden medalie van 300 fr.

De stukken, in het Vlaamsch of Fransch geschreven, vóór 15 Juli 1872 vrachtvrij toe te sturen aan den secretaris der maatschappij. De bekroonde werken worden het eigendom der maatschappij. Er wordt in de stukken eene stipte opgaaf verlangd van de geraadpleegde werken.

Dixmude.

- Door de maatschappijen H. Kruis-Scerpdeur en de Van Duyse's vrienden, is, onder medewerking van het staatsbestuur, een wedstrijd uitgeschreven van tooneel en zang, die zal plaats hebben in de schouwburgzaal der eerstgenoemde maatschappij op 15 October. De Vlaamsche tooneel- en zangliefhebbers (mits geene tooneelisten van beroep) van België, Nederland en Fransch-Vlaanderen, die van Dixmude uitgezonderd, mogen deel nemen aan dezen wedstrijd, waarvan het programma verkrijgbaar is bij de heeren A. Pil, tooneelbestuurder van H. Kruis-Scerpdeur of Ad. Doolaeghe, secretaris, te Dixmude.

Sotteghem.

- De gemeenteraad heeft 1000 fr. gestemd, als bijdrage der gemeente in de oprichting van een standbeeld aan den graaf van Egmond, te Sotteghem.

Buitenland.
's-Gravenhage.

- Dr. Nuyens, de gekende geschiedschrijver, is door koning Willem III benoemd tot ridder der Eikenkroon.

's-Hertogenbosch.

- Verschenen bij H. Boogaerts: De voetbranders, de Franschen in Noord-Brabant, 1793, door August Snieders, romantische tafereelen uit de Fransche omwenteling, uitmakende het vervolg van het werk, in twee deelen, Op den toren.

Londen.

- Het Horlogicale Institute heeft, namens de barones Burdett Coutts, een prijs van 600 gulden uitgeloofd, voor de beste verhandeling over de spiraalveer. De beoordeeling er van zal geschieden door den koninklijken sterrekundige C. Wheatstone en sir J.-F. Cale.