De Vlaamsche School. Jaargang 17

[p. 73]

Klein-Russische boeren.

De onderstaande plaat verdient den kunstschilders aanbevolen te worden als eene kleine bijdrage tot de kennis van de kleederdracht der bewoners van Klein-Rusland.

Onzen lezers in 't algemeen verzoeken wij, de afgemaalde dorpelingen niet te veel naar het uiterlijke te beoordeelen; in den omgang hebben zij niets van de ruwheid en de plompheid, welke hun voorkomen bij hen zou doen veronderstellen: de boeren in Klein-Rusland verdienen een goed slag van menschen genoemd te worden. Zij kenmerken zich in hunnen handel en wandel door eenvoudige oprechtheid, zachtmoedigheid en broedermin.

Een schetsje van hunne levenswijze wordt ons gegeven in 't volgende verhaal van eenen reiziger die, eenige jaren geleden, een gedeelte van het Russische rijk doorreisde en zich namelijk eenigen tijd in Klein-Rusland ophield.

Het reizen daar te lande (zegt onze schrijver) is ongemakkelijk, bij gebrek aan goede herbergen. Den naam van trattoriën, waarmede men er eenige vereert, geeft men aan ellendige huisjes, met een paarden-afdak, waar men meestal, behalve hooi en haver, niets bekomen kan, zelfs niet eene bijzondere kamer voor nachtverblijf. Nadert men den weg, dien gewoonlijk de Tschumachs inslaan, het gouvernement Kiew, dan begint men, op de groote steppen groote bosschen te zien, eerst in kleine groepen, dan over geheele streken uitgestrekt. De tusschen dezelve liggende velden zijn ongemeen vruchtbaar, en zijn niet blootgesteld aan de sterke droogte, die, in de lager gelegene zuidelijke streken, dikwijls graan en gras verschroeit Ik kwam te Michailowka, eene zeer groote militaire kolonie, die niet minder dan 4800 mannen telt, nog voor het vallen van den avond aan. Hier is het de garnizoenplaats van een uhlanenregiment. Soldaten en paarden verdringen elkander op de straten. Hoe groot deze plaats ook zij, men vindt er geen logement. Ik moest een nachtverblijf bij eenen boer zoeken, en, na lang bidden, nu bij dezen, dan bij genen, stond ik eindelijk in eene lieve boerenwoning, waar de oude, van een talrijk geslacht omgeven huisvader, mij gastvrij opnam. Hij was een veteraan van 1812, en wanneer hij van zijne marschen en zijn verblijf in Parijs sprak, dan vulde de snapachtige huisvrouw de levensgeschiedenis der familie aan, door de opgave van den dag hunner echtvereeniging, de geboorteen het doopen van ieder hunner kinderen.

Twee gezonde meisjes, met nette voeten, zouden binnen kort het bovendien reeds talrijk kroost der wakkere familie Braikow vermeerderen, daar zij hare echtvereeniging te gemoet zagen. Toen wij naar den geestelijke zonden, die aan de overzijde der straat in een klein huisje woonde, om hem aan den theeketel (samowar, zelfkoker), ter bereiding van de thee te verzoeken, noodigde ons de beleefde kapelaan bij zich op de thee. De moeder, die de gastvrijheid van den geestelijke allervoordeeligst wist te schilderen, deelde ons mede, dat hij steeds de bezoeken van heeren aannam, dat de officieren dikwijls bij hem gingen, en dat hij wellicht thans ook gasten had. Wij troffen daar ook inderdaad een vriendelijken gastheer, de vrouw van den geestelijke en twee slanke vrouwen aan. In hoe verre het schoone geslacht aan de denkbeelden van schoonheid beantwoordde, daarover zal ik mij niet verklaren. Ik maakte te haren opzichte slechts eene gezondheidskundige opmerking,

[p. 74]

die namelijk, dat ik haar van alle kenteekenen van tering vrijsprak. De welbespraakte geestelijke spreidde zijne kennis van de statistiek des lands voor ons ten toon, daar hij van de buitengewone oogsten van vroegere jaren sprak, gedurende welk gesprek de dames, om de consumtie en inkomsten in evenwicht te houden, krachtig de spijzen aanspraken, waarmede de tafel bezet was, als wilden zij daardoor te kennen geven, dat, waar eene ongemeene vruchtbaarheid aangetroffen wordt, ook de natuur op eene bijzondere wijze gezorgd heeft voor goede magen. Om een denkbeeld te geven van de massa veldvruchten, vermeld ik slechts, dat in 't vorige jaar dit distrikt, hetwelk eenige dorpen, en daarin 8000 zielen telt, voor rekening van de regeering aan rogge, garst en haver, 80,000 voeren opgeleverd heeft, waarbij tarwe en andere graansoorten, die hier minder verbouwd worden, en het jaarlijks in groote hoeveelheden ingehaalde hooi, nog niet meegerekend zijn. Wat den rijkdom der oogsten betreft, zoogaf mijn gastheer mij tot voorbeeld, dat hij op zijn aandeel 43 voeder rogge van de desjatine (omtrent twee morgen) inzamelde. Teruggekeerd in mijne boerenwoning, stak ik een licht aan, en beschouwde mij als overgeplaatst in de gelukkige aartsvaderlijke tijden. Mijne rustplaats was een bundel hooi, in het midden der kamer op den grond uitgespreid, en met een tapijt bedekt. Op de bank, aan de linkerzijde, lag als schildwacht de held van het jaar 1812; bij het achterste gedeelte van de kachel vleide zich zijne wederhelft, en naast mij en aan mijn hoofd lagen in alle vrijheid de twee frissche en gezonde meisjes.

In den schoot van gelukkige dorpen, kennen de jonge meisjes, die geene Fransche romans lezen, niet die prikkelende onrust, daarom kon haar slaap, noch door de onbeschaamde muggen, noch door het schijnsel van het licht, noch door eenig gedruisch gestoord worden. Ik legde mij eindelijk met mijne aangestokene sigaar neder, en terwijl ik zwijgend deze nieuwe afdeeling uit het leven van het Ukrainische volk beschouwde, betreurde ik het, geen natuurschilder naast mij te hebben. Onder deze gedachten sliep ik in en toen ik des morgens de oogen opende, zag ik nog de twee zelfde paren nette voeten, die mij reeds den vorigen dag vervolgd hadden; zij stonden onbewegelijk, en slechts een gekleurde parasol, die haar rondom omgaf, bewoog zich somwijlen in eenen kring. Ik kon het eerst niet begrijpen wat dat beduidde, en eerst toen ik mijne oogen beter open deed, zag ik, dat de beide meisjes juist voor mijnen neus stonden, voor de, in den hoek der kamer hangende beelden van heiligen baden en zich onder het knikken met het hoofd, een kruis sloegen, waarbij dan de beweging van het lichaam de bovengenoemde cirkelvormige beweging des kleeds veroorzaakte. Bij zulke overgangen uit de fantazie in de werkelijkheid, daalde mijne poëtische voorstellingen van de steppen-meisjes aanmerkelijk. De Rusalkos van den dichter Bogdan kwamen wij als eene parodie voor. Ik stak eene sigaar aan, zette mij in den wagen, en weldra ademde ik de scherpe, zuivere lucht der steppe in.

Wij hopen later nog een en ander uit het Russische volksleven mede te deelen, toegelicht door afbeeldingen van de eigenaardige kleederdrachten.