De Vlaamsche School. Jaargang 14

Kronijk.

Antwerpen. - In het Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen, was op 19 Juli een tafereel tentoongesteld van den te recht beroemden schilder Hendrik Leys, namelijk een der stukken welke de groote meester uitvoert op de zalen van het stadhuis. Het stelt voor: De hertoginne van Parma, die, in tijd van onlusten, de sleutels der stad aan het magistraat bestelt. De omschrijving van de door Leys uitgewerkte voorstelling luidt als volgt:

‘Een der voorrechten waaraan onze voorouders het meest prijs hechtten en welk zij meer dan eens tegen de aanspraken der officieren des hertogs te verdedigen hadden, was dit van door hunne burgemeesters en schepenen bestierd te worden; volgens hen was de eerste burgemeester of zijne afgevaardigden de hoofden der politie hunner stad.

Een belangrijk feit kwam, volgens de getuigenis van den secretaris De Moy, de rechten onzer medeburgers wettigen. Na de eerste onlusten door de Hervorming veroorzaakt, zegt de schrandere schrijver, kwam de hertoginne van Parma naar Antwerpen; de sleutels der stad haar aangeboden zijnde door het magistraat, gaf hare hoogheid het dezelve weder, waarna zij ten stadhuize bewaard bleven, door de zorgen des schepen M^r De Pape, zonder dat de schout ergens in te komen had. - ‘Daaruit blijkt klaar, zegt onze secretaris, dat de opperofficier voor de criminele zaken het hoofd der policie niet is; te meer, hij heeft er geen recht toe, en heeft niets te doen met de politie dan wanneer er verordeningen moeten kenbaar gemaakt worden.’

Als kleurenpracht is dit tafereel eene nieuwe perel aan de kroon van Hendrik Leys; het was maar jammer dat men het tafereel te laag geplaatst had; daardoor werden min of meer schijnbaar gegronde afwijzingen gemaakt betreffende teekening en doorzichtkunde. Al die afwijzingen, wij zijn er zeker van, zullen vervallen, als het tafereel op zijne juiste hoogte en plaats zal uitgevoerd zijn.

Alwie verleden jaar de wereldtentoonstelling van Parijs bezocht, heeft kunnen oordeelen over de schitterende hoedanigheden der werken van den Antwerpschen meester en wij herinneren ons nog altijd met genoegen, de wezenlijke fierheid die ons, als land- en stadgenoot aangreep, bij het zicht der tafereelen van Leys, welke, op eenige uitzonderingen na, door weinige of geene stukken van andere daar vertegenwoordigde kunstschilders, was het ook maar van verre, geëvenaard werden. De tafereelen van Leys schitterden en blonken als juweelen uit, tusschen al degenen uit gansch Europa toegezonden. Wij vragen ons af: Wat zal men thans het meeste roemen in het nieuwe gewrocht van Leys? De eenvoudigheid der samenstelling, geschikt om door ieder verstaan en begrepen te worden, of den zoo buitengewoon schitterend en rijk gekleurden achtergrond, die gewoonlijk als bijzaak beschouwd, nooit geëvenaard, laat staan overtroffen is geworden. Al de kleine en soms ook wel gezochte feilen die men aan de werken des meesters toeschrijft, verdwijnen als van zelven, als men zich maar de moeite geeft het geheele werk met dat van anderen te vergelijken. 't Is dan, en dan alleen, dat men een juist oordeel vellen kan over de schitterende hoedanigheden die de werken van Leys kenmerken.

Wij hopen dat het ons zal gegeven zijn nog menig kunstjuweel als bovengemelde schilderij, te mogen bewonderen.

- Op 26 Juli waren van Kaulbach in het Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen teekeningen tentoongesteld, aan Goethe's dichterlijke vrouwenbeelden gewijd. Deze teekeningen waren niet slechts zeer verdienstelijk, maar inderdaad schoon en goed opgevat te noemen: Werther's geliefde, Margaretha (uit Faust), Dorothea, Frederica, Dora, werden allen door Kaulbach in eenen of meer belangrijke of aantrekkelijke toestanden haars levens gemaald.

Op 26 Juli was alsmede in het Verbond tentoongesteld eene verdienstelijke schilderij van eenen jeugdigen Duitschen schilder, Gabriel Max, uit Beieren, voorstellende de marteling der H. Juliana.

- De heer J. van Lerius heeft eene portretschilderij voltooid, welke door kenners als een meesterstuk wordt geroemd. Er is op voorgesteld eene jeugdige schoone vrouw die, neêrgezeten aan den boord eener beek, het hoofd eenigszins gebogen, eene bloemenkrans vlecht. De bloemenvlechtster draagt een blauw satijnen kleed en lost zich bewonderenswaardig uit op een bruin getint dicht struikgewas. Aan de rechterzijde van het beekje bloeit een groen boschje. Zoo eigenaardig van opvatting als deze portretschildering is, zoo stout en welgeslaagd zijn de kleurcontrasten. Het geheel vormt eene van de aangenaamste en bevalligste voorstellingen die men zien kan. Allen die het nieuwe werk van den heer J. van Lerius aanschouwden, zijn het eens geweest om er den schilder welgemeend geluk over te wenschen.

- Uitslag van de jaarlijksche verkiezing van het bestuur van de volksbibliotheek de Taalvrienden, te Borgerhout: F. Storms en L. Bavo, voorzitters; J. Verdonck en L. Daems, secretarissen; M. Bavo, kashouder; J. Zanders en L. Fret, boekbewaarders; F. Storms, J. Zanders, M. Bavo, L. Fret en J. van de Poel, boekkeurders.

[p. 120]

- De heer C. Ooms voltooit een tafereel voor de kerk van Wetteren, de H. Barbara voorstellende.

Mechelen. - Gedurende het jaar 1867 is het museum verrijkt geworden met de volgende stukken: eene schilderij van Waswiens, uit Leuven, Binnengezicht op de kerk van Burgos, geschonken door het rijk; eene schilderij de uitdeeling der brooden, door J. Hunin, van Mechelen; eene koperen plaat, Sint-Romboutstoren voorstellende, door A. Hunin; een portret van voornoemden plaatsnijder, geschonken door den heer L. Cassiers; eenige schetsen en beeldjes van Grootaers, van Mechelen, beeldhouwer te Nantes, geschonken door de wed. Grootaers en zoon.

Brussel. - Den 15ⁿ September wordt de 10^e tentoonstelling der maatschappij van Belgische waterverfschilders, in de zalen van het hertogelijk paleis geopend. Deze tentoonstelling, waarop schier al de leden der twee groote Londensche maatschappijen en meest al de waterverfschilders van het vasteland zullen vertegenwoordigd zijn, belooft ongemeen schitterend te wezen.

Lokeren. - Op 16 Augustus geeft de gunstig gekende zangmaatschappij, Kunst zonder Nijd, een koorfestival voor al de maatschappijen des lands. Tusschen de deelnemers zullen drie geldprijzen (van 50, 30 en 20 fr.) worden verloot.

Wareghem. - Programma van den tooneelprijskamp, uitgeschreven door Kunst en Eendracht, tegen 4 October, ten 5 ure namiddag, in het Zangershof: Deftig vak. Tweespraken: Eerste prijzen, twee vergulde zilveren eermetalen; tweede prijzen, id. Boertig vak. Tweespraken: Eerste prijzen, twee vergulde zilveren eermetalen; tweede prijzen, id. Deftig vak. Alleenspraken: Voor liefhebbers reeds in andere prijskampen met prijzen eerste klasse bekroond. Eerste prijs, verguld zilveren eermetaal; tweede prijs id. De op te voeren stukken zijn naar keuze der mededingers. De tweespraken moeten van 200 tot 300 drukregelen bevatten. De mededingende stukken vrachtvrij in te zenden uiterlijk op 5 September, aan H. Missiaen, geheimschrijver.

Luik. - De provinciale raad heeft aan de gemeente Seraing een hulpgeld van 6,000 fr. gestemd, voor de oprichting van een standbeeld aan John Cockerill.

Buitenland.

Groningen. - D^r Beins heeft aan de koninklijke academie van wetenschappen en aan het staatsbestuur memoriën gezonden, ten betooge dat hij eene nieuwe beweegkracht heeft ontdekt, welke de kracht van den stoom verre overtreft.

Anderzijds wordt gemeld dat de geleerde Jezuïet Secchi, eene beweegkracht heeft gevonden die goedkooper, lichter en vermogender dan de stoomkracht is. Portugal schijnt geneigd te wezen het geheim dier uitvinding te koopen.

Meppel. - Namen sedert eenigen tijd in Amerika, Engeland en Frankrijk jonge jufvrouwen deel aan de examens voor het uitoefenen van verschillende wetenschappelijke vakken, te Meppel legde onlangs de dochter van eenen Frieschen apotheker, met groote onderscheiding het examen als leerling apotheker af. Zij behoorde tot de best onderwezenen en bekwaamsten der ondervraagden.

Bremen. - De Duitsche reiziger Rohlfs is sedert eenige dagen hier teruggekeerd van zijne reis uit Abyssinië, alwaar hij het ambt van taalman bij het Engelsche expeditie-corps heeft vervuld. Na de inneming van Magdala heeft hij zich alleen naar Lallibala, de heilige stad der streek, begeven, welke sedert meer dan drie eeuwen door Europeanen niet meer was bezocht. Hij heeft er negen christene kerken, in den eersten Byzantischen stijl gevonden; allen zijn eensteenig gebouwd; dit is te zeggen in een overgrooten rotssteen uitgehouwen. Die wetenswaardige gebouwen zijn zeer rijk versierd.

Berlijn. - De muziekhandelaar Brock heeft eenen wedstrijd uitgeschreven voor den tekst en de muziek van een luimig Duitsch zangspel, in een genoegzaam getal bedrijven, om heel eene tooneelvoorstelling te vervullen. Voor elk der drie beste dichtstukken is uitgeloofd 50, 30 en 20 gouden Frederiks, en 120, 50 en 30 voor de drie beste muzieksamenstellingen.

- De uit 120,000 boekdeelen bestaande bibliotheek van J.-M. Andrade, welke door keizer Maximiliaan was aangekocht, is, na door de Mexikaansche regeering teruggegeven te zijn, aan de boekhandelaren Butsch. te Augsburg en List, te Leipzig verkocht. Deze boekerij schijnt voor de oudere Mexicaansche letterkunde zeer belangrijk.

Brunswijk. - Professor Blasius, de bestuurder van het Brunswijksche museum, heeft een verslag openbaar gemaakt waarin wordt gemeld dat van de schilderijen welke in 1817 in voormeld museum berusteden, er nu niet minder dan 90 vermist worden, waaronder 5 Durers, 3 Cranachs, 3 Titiaans, stukken van Giorgione, Paul Veronese, Murillo, Rubens, van Dyck enz. Van deze stukken werden er een twintigtal tusschen 1849 en 1859 weggenomen. De roof der andere had vroeger plaats. Ook ten nadeele van de plaat- en muntverzamelingen werden belangrijke ontvreemdingen gepleegd. Wie de dieven mogen geweest zijn, wordt niet gemeld.