De Vlaamsche School. Jaargang 14

Kronijk.

Antwerpen. - Wij vernemen met genoegen, dat het stadsbestuur den naam van Conscience, den beroemden romanschrijver, aan eene nieuwe straat der 6^e wijk heeft gegeven.

- De gunstig gekende Antwerpsche Muziekmaatschappij, die zich hoofdzakelijk toelegt op de uitvoering van verhevene Duitsche muziek, heeft op 1 April, onder de leiding van haren muziekmeester, den heer P. Benoit, den Kreuzfahrer, van den Deenschen toonzetter Niels W. Gade, voorgedragen op eene wijze, welke al de aanhoorders opgetogen heeft. Weinig of nooit vond te Antwerpen eene schoonere muziekuitvoering plaats. Er is sprake dat de maatschappij op een volgend feest onder andere stukken het oratorio Prometheus van de heeren Hiel en Benoit zal uitvoeren.

[p. 55]

- De heer Breuer-Schott, beeldhouwer, heeft ter verheerlijking van gesneuvelde Belgische en Nederlandsche pauselijke zouaven, een gedenkstuk vervaardigd, waarvan wij hier eene beknopte beschrijving geven: Christus, met de rechterhand opgeheven en een wereldbol met kruis in de linkerhand houdende, staat op eenen voetzuil; lager, aan de rechterzijde, Petrus, met zijn kruis en de haan der verloochening, en links, Paulus, met zijn zwaard. Op de beide zijstukken leest men de namen der gesneuvelde Belgische en Hollandsche zouaven, alsmede eenige toepasselijke teksten uit de bijbel en op het voetstuk: ‘Alles valt, alleen de kerk blijft bestaan.’ De heeren Stalins en Janssens hebben van het gedenkstuk eene nette lichtteekening vervaardigd.

- In het Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen, waren dezer dagen een aantal schilderijen tentoongesteld, waaronder verscheidene hoogst verdienstelijke. Wij laten hier de lijst dezer stukken volgen: De terugkeer (Portielje); Een gelukkige droom (id.); Op de gezondheid (D. Col); Afbeelding van H.S. (C. Cap); Het geheim (id.); Eene wandeling in het park (E.J. Boks); Gezicht uit Hastières (J.E. Wolters); Gezicht uit Moyland (J. van Luppen); Gezicht uit Calcar (id.); Vlaamsche wachthond (Ch. Verlat); Maanlicht (A. Wust); Gezichten uit Noorwegen, Tyrol en Amerika (waterverfschilderingen van A. Wust); Gezicht op de heide te Calmpthout (Montgomery); Landschap (id.); Het park Schwarzenberg (Ch. Raffel); Gezicht uit den omtrek van Dinant (A. Riancho); Morgen en avond (J.E. Wolters). De heer J. de Braekeleer stelde bij dezelfde gelegenheid een marmeren borstbeeld ten toon.

De drie eerstgenoemde schilderijen behooren aan den heer d'Huyvetter; de twee landschappen van den heer van Luppen werden aangekocht door den gekenden kunstliefhebber, den heer majoor Muscar.

- Verschenen in de drukkerij van J.-E. Buschmann: Traité de médecine pratique de maître Jehan Yperman, médecin belge (XIII^e-XIV^e siècle), publié pour la première fois d'après la copie flamande de la bibliothèque royale de Bruxelles, par C. Broeckx. Een boekdeel, op zwaar papier, van 150 bladzijden.

Brussel. - Bij koninklijk besluit van 17 Maart wordt bepaald, dat van 15 October tot 15 November 1868 te Brussel zullen tentoongesteld worden de prijsstukken der leerlingen van al de academiën en teekenscholen des lands, welke van rijkswege worden ondersteund. Leerlingen van vrije teekenscholen zullen mede tot tentoonstelling worden aangenomen. Op deze tentoonstelling zal ook eene plaats worden ingeruimd aan de modellen, werktuigen en alle andere voorwerpen die gebruikt of kunnen gebruikt worden bij het onderwijs der beschrijvende en beeldende kunsten, in alle graden. Belooningen zullen kunnen verleend worden aan: a. de verdienstelijkste tentoonstellende leerlingen; b. de gestichten die van de beste uitkomsten zullen hebben laten blijken; c. de fabrikanten en uitgevers die de volledigste en beste verzameling van modellen of andere leerstukken zullen hebben ingezonden; d. de opstellers van leerwijzen of vervaardigers van modellen. Gedurende de tentoonstelling, zal er te Brussel een congres worden ingericht, waarop zullen worden uitgenoodigd de bestuurders, leeraars en regenten der voormelde gestichten.

- In den prijskamp van gewijde muziek, geopend door het huis Schott en de leden van het bureel van het congres voor godsdienstige muziek in België, onder bescherming van het Staatsbestuur, zijn 83 partituren voor eene mis toegezonden (internationale wedstrijd), uit België, Frankrijk, Italië, Spanje, Engeland, Duitschland en Amerika. Voor den wedstrijd geopend tusschen de Belgische componisten, zijn 18 partituren ingezonden. Eene liturgische commissie is benoemd om te oordeelen of de werken voor de katholieke kerken geschikt zijn; na dit voorloopig onderzoek zal eene muzikale jury geroepen worden om de prijzen toe te wijzen.

Leuven. - De hoogeschool heeft voor hare dierkundige verzameling een volledig geraamte van eenen grooten walvisch der IJszee aangekocht. Dit reusachtig dier is zoo zeldzaam, dat er slechts vijf volledige geraamten in de verschillende museums der wereld bestonden, te weten: een te Antwerpen, een te Londen en twee te Kopenhagen. Hetgeen te Leuven is aangekomen brengt het getal op zes, en 't is wel het grootste van allen. Daar ten andere die soort van walvisch, de reus van het dierenrijk is, mag men wel zeggen dat Leuven thans het grootste aller bekende dieren bezit. Wanneer de beenderen zullen aangebracht worden, zal het geraamte bijna de geheele lengte der opene plaats van het koninklijk Collegie beslaan. Het dier wien dit geraamte toebehoorde, is onlangs, nabij de kusten van Groenland door Deensche schippers gevangen en naar Kopenhagen gebracht, alwaar de beenderen voor rekening der Leuvensche hoogeschool gekocht werden.

Gent. - Door den leeraar Serrure werd dezer dagen de hand gelegd op een bundeltje Latijnsche afschriften van gebeden, welke keizer Karel gewoon was te storten en, die, ten jare 1650, verzameld werden door Hieronymus Albertus van Megrode, kapelaan van Leopold-Willem, gouverneur-generaal der Oostenrijksche-Nederlanden. Het bundeltje begint met eene aanroeping der godheid. Dan volgen een gebed tot Karel-den-Groote en een ander hetwelk aan dezen laatste door Paus Leo gezonden werd. Vervolgens een berijmde Latijnsche gezondheidsalmanak of Vade mecum. Vermoedelijk werd dezelve door den keizer geraadpleegd, om te weten wanneer men hem moest aderlaten, wanneer hij eenen aanval van de jicht te vreezen, gebruik van baden te maken had, enz. Deze gezondheidsregelen zijn waarschijnlijk nog elders te vinden. Het overige van het handschrift bevat gebeden van allen aard, waaronder talrijke voor de overledenen. St-Jacob, het licht en de roem van Spanje (Lux et decus Hispaniae), wordt niet vergeten. De gebeden zijn in 't algemeen vrij kort; de meeste in proza, maar ook eenige in verzen.

- De gebroeders de Vriendt hebben de laatste hand gelegd aan twee doeken, die van veel voortgang getuigen. De heer Albert de Vriendt heeft de H. Maagd en St-Jan, in hunnen ouderdom, geschilderd, terwijl het tafereel van den heer Juliaan de Vrindt de H. Cecilia voorstelt, op het orgel spelende, onderwijl haar echtgenoot in verrukking nederknielt. Beide ge-

[p. 56]

wrochten zijn voor de tentoonstelling van Parijs bestemd. J.B.

- Wij vernemen uit het verslag van het Willemsfonds over 1867 dat, sedert 1866, het getal inschrijvers geklommen is van 713 tot 791, waarvan 329 te Gent. Het fonds bezorgde in 1867 de uitgaaf der vijf volgende werken: De landbouwkunst in de Nederlanden, Noord-Nederland, uit het Fransch van Emile de Laveleye, door F.A. Boone, getrokken op 1500 exemplaren; Voordrachten over de Grondwet, door Gust. Rolin-Jacquemyns, getrokken op 1500 exemplaren; Vlaamsche Bibliographie of lijst der Nederduitsche boeken, van 1830 tot 1855 in België uitgegeven, 2^e deel, door Fr. de Potter, getrokken, op 1000 ex.; Volksalmanak voor 1868, getrokken op 1800 ex.; Verhalen voor jonge lieden, 2^e druk, door P. Geiregat, getrokken op 1500 ex. Voor 1868 zijn thans reeds ter pers of in gereedheid, om uitgegeven te worden voor zooveel het de middelen zullen toelaten: de 2^e en laatste aflevering van de Korte statistieke beschrijving van België; een Handboek der gezondheidsleer, door Dr. Fredericq; een Leerboek der meetkunde, door den heer G. de Vylder; de Vlaamsche bibliographie (1856-1857); eene vertaling van het werk: On Liberty (over vrijheid), van den Engelschen staatsman J. Stuart Mill; de volks-almanak voor 1869; en een werk over het Dierenrijk, van den heer Edw. Campens. Het bestuur is daarenboven van plan de uitgaaf te beproeven van een Wetenschappelijk en letterkundig Jaarboek. De volksbibliotheek van het Willemsfonds heeft sedert hare inrichting (Juli 1865) 17,276 werken uitgeleend aan 3637 lezers.

- Maandag 20 April en vijf volgende dagen zal te Gent in de verkoopzaal van St-Jorishof, de verkooping plaats hebben van de boekverzameling, nagelaten door wijlen den befaamden liefhebber Benoni Verhelst. De catalogus, een boekdeel in-8^o, van 368 bladzijden, bestaat uit 4002 nummers, waaronder vele zeer zeldzaam gewordene werken, in alle vakken van wetenschap, kunst en letterkunde.

- Aangekondigd: Geschiedenis van Vlaanderen, door baron Kervyn de Lettenhove, bekroond in den vijfjaarlijkschen prijskamp van geschiedenis, en onder bijzondere bescherming en aanbeveling van het staatsbestuur uitgegeven, twee boekdeelen, te zamen 1026 bladzijden, kompres gedrukt. Zij die inschrijven vóór 20 Mei 1868, zullen het werk bekomen aan fr. 4, de twee deelen. Na 20 Mei wordt de prijs op fr. 6 gebracht.

Chatelet. - In deze Henegauwsche gemeente, welke zoo wat 6,000 zielen telt, gaat eene proef genomen worden, met het invoeren der nijverheid van het strooweven. Voor eenige jaren werd dezelfde nijverheid ingevoerd in het Luxemburgsch steedje Durbuy, alwaar een weezenhuis werd opgericht, waarvan de kweekelingen tot stroowerkers werden opgeleid. Te Durbuy heeft het strooweven thans reeds eene groote ontwikkeling genomen en het is daaraan te danken, dat het weezenhuis zich in bloeienden toestand bevindt, en zich kan rechthouden door eigene middelen. Onder de kinderen, in dit gesticht opgevoed, behoorden er velen tot het arrondissement Charleroi. Zij hebben in de kunst van het strooweven eene groote bekwaamheid verworven, en, meesters geworden, gaan zij zich te Chatelet vestigen; op hunne beurt gaan zij leerlingen vormen en besturen, en onder een groot getal kinderen de weldaden verspreiden die zij eens van de liefdadigheid hebben genoten. Het is te hopen, dat deze onderneming met den besten uitslag zal bekroond worden.

Buitenland.

Parijs. - De Constitutionnel behelst een loffelijk artikel over muur- en zolderingschilderingen, te Parijs uitgevoerd in de woningen van eenen minister van state en van den heer A. Houssaye, door eenen jongen kunstschilder van Dendermonde, die te Parijs verblijft, den heer Frans Verhas.

- Tegen de aanstaande Meimaand wordt de uitgaaf te gemoet gezien van Talleyrand's Gedenkschriften, wier verschijning, bij uiterste wilsbeschikking, door den vermaarden diplomaat, die in Mei 1838 overleed, op het 30^ste jaar na zijn afsterven werd bepaald.

Nieuw-York. - Goed geslaagde proefnemingen hebben plaats gehad met een nieuw uitgevonden stoomtuig, dat volkomen de gedaante van eenen mensch heeft en bestemd is om over gewone wegen te loopen of rijtuigen te trekken. De voeten zijn van ijzeren platen gemaakt, en daar zij zich bewegen als de voeten van een gewoon mensch zijn zij voorzien van ettelijke scharnieren en veêren. De maag is een fornuis, de borst een stoomketel; de rook neemt zijnen weg door het hoofd en den hoed. In den mond is eene stoomfluit, terwijl achter aan het hoofd eene veiligheidsklep is aangebracht. De stoom-man trekt een tweewielig rijtuig, benevens een wagen voor water en kolen; hij schijnt zeer gemakkelijk in alle richtingen te worden bestuurd. Eene mijl wordt in twee minuten afgelegd; over alle verhevenheden, die zich op den weg bevinden, stapt de stoomman heên, mits zij niet hooger zijn dan een voet. De prijs van dit stoomtuig is 1500 fr.