De Vlaamsche School. Jaargang 13

Over het bepaalde gewicht.

De eenheid van gewicht, die hier te lande krachtens de wet voor het gebruik verplichtend is, heeft den naam van gram, en is het gewicht van een kubieken centimeter gedistilleerd water (aan 4 graden warmte boven 0). Deze benaming wordt samengesteld voor kleinere en groote gewichten dan de gram, gelijk het in de volgende lijst is aangeduid:

namen.	waarde.
Kilogram	1000	grammen, gewicht van een kubieken decimeter gedistilleerd water.
Hectogram	10^de	van eenen kilogram.
Decagram	100^ste	van eenen kilogram.
Gram	1000^ste	van eenen kilogram.
Decigram	10000^ste	van eenen kilogram.
Kwintaal	100	kilogrammen.
Zeeton	1000	kilogrammen.

Aangaande het gewicht der lichamen blijven er ons de volgende aanmerkingen te doen. Men verstaat door gewicht het beloop der zwaartekrachten die op elk gedeelte van een lichaam afzonderlijk werkzaam zijn, en het wordt dus bepaald door de kracht die er noodig is om het lichaam te ondersteunen; ook is het gewicht van een lichaam de uitdrukking van deszelfs hoeveelheid stof (of massa).

Het gewicht der lichamen is tweederlei, te weten: onafhankelijk en betrekkelijk.

Door onafhankelijk gewicht verstaat men datgene hetwelk in geene betrekkelijke vergelijking gebracht wordt met den bepaalden omvang van het lichaam. Onder dit opzicht is het gewicht van eenen kilogram lood gelijk aan dat van eenen kilogram hout.

[p. 180]

Het betrekkelijk of soortelijk gewicht is datgene hetwelk in betrekking staat met den omvang van het lichaam. Om deze betrekking te bepalen, behoeft men dezelve in vergelijking te brengen met eene bepaalde eenheid, en tot deze bepaalde eenheid is door de natuurkundigen het betrekkelijk gewicht van het water verkozen. Dus, indien een kubieke centimeter gedistilleerd water 1 gram weegt, dan weegt een kubieke centimeter goud 19 gram 258, en derhalve is er in eenen kubieken centimeter goud 19 maal meer stof dan in denzelfden omvang water. Later zullen wij ons bezig houden met de werkingen, bij middel van welke het betrekkelijk of soortelijk gewicht der lichamen bepaald wordt.

D^r F.-J. Matthyssens.