De Vlaamsche School. Jaargang 13

Schetsen van Nederlandsche Toonkunstenaars, meest allen tot hiertoe weinig of niet gekend.

OUTREIN (Jan d'), geboren te Middelburg in 1663, was prediker aan de gereformeerde kerk te Amsterdam, en stierf aldaar in 1722. Men heeft van hem gedrukt: Disputationes XV de clangore evangelii de clangoribus sacris. In dit boekdeel handelt hij over de muziek der Hebreeuwen, en wel bijzonder over het onderwijs genoemd Magrepha.

In Blaise Ugolini's Thesaurus antiq. sacr., vindt men daarover meer. Dit werk is te Venetië in 1744 gedrukt.

A. De Kramer, in zijne gedichten, gedrukt te Amsterdam (1736), bij Sligtenhorst, schrijft een groot gedicht ter eere van dezen geleerde. Het is getiteld als volgt: Joannes d'Outrein, in zijn E. leven bedienaar des H. Evangelius binnen Amsterdam, overleden den 24 sprokkelmaand des jaars 1722.

In het bovengenoemd werk staat het volgende grafschrift:

‘Hier onder rust het koud gebeente
Van Heer d'Outrein, die Gods gemeente

In Leere, in Lezen, en Gebed

Zielroerend trachtte omhoog te voeren;
Daar zal dit Rif de starren vloeren

Bewand'len, als de Troontrompet

Van Gods Aartsengel door de wolken
Zal staan, ten oordeel aller volken.

PETERSEN of PEETERSEN (David), een zeer begaafd Nederlandsch violist, die zich waarschijnlijk te Amsterdam ophield, en rond 1650 werd geboren. Men heeft van dezen meester: speel stukken van de Viola en Basse, Amsterdam, 1683, in-4^o.

Deze stukken zijn niet onverdienstelijk.

PIETERSZ (Jan), toonkunstenaar te Amsterdam, heeft in 1656 uitgegeven: De CL Psalmen des Propheten Davids, en andere Lofzangen: Uit den Françoijschen in Nederlandschen Dichte overgezet door P. Datheum. En tot gemack der Sangers de Musijkk

[p. 163]

Noten op eenen sleutel gestelt door Jan Pietersz, Musicijn. Mitsgaders den Christelijcken Catechismus, Ceremonien ende Gebeten. 't Amsterdam, gedruckt bij die Wed. van Sal Paulus van Ravensteijn. 1656. In Duodez. In 1658 heeft dezelfde weduwe van Ravensteijn de CL Psalmen met eenige andere Lofzangen van P. Pietersz uitgegeven, in octavo.

POTEIJ (Maria), leefde in de XVII^e eeuw, te Amsterdam. Vos heeft op haar zingen de volgende verzen geschreven:

Men reis geen meer naar vreemde paalen,

Om overliefelijke zank:

Poteij verdooft de nachtegaalen,

En weet haar woorden, schel van klank,

Deur d'ooren in de ziel te dringen.

Een schel geluid heeft groote kracht,

De maatzang is vol tooveringen.

......

Geen grooter kracht dan schelle tongen,

Zoo weet zij 't koudste hart te braân.

De zee moet voor de snaaren zwichten:

Maar 't snaarspel voor haar eedle stem.

Een heldre stem kan elk verplichten,

Zij krijgt de minnaars in de klem,

Zoo zij hen naa haar zangen schikken,

De zangkunst is vol minnestrikken.

POTHOF (J.), blind organist, te Amsterdam. Ziehier wat Burneij verhaalt over dezen uitstekenden toonkunstenaar:

‘Maar die organist had zulk eene kracht in de vingers, dat hij even los, als op een gewoon staartstuk, hier te werk ging: zijne vaardige hand en vooral zijn smaak quamen mij bewonderlijk voor: onder anderen speelde hij twee fugen, meesterlijk, keerde de thema's om, en pluisde dezelve uit op allerhande zinrijke manier......

Vervolgens ging met Heere Pothof, enz.’

RAAVE (Juffrouw A.), zangeres, leefde in de XVII^e eeuw. Jan Vos schrijft over haar in zijne gedichten, gedrukt te Amsterdam, bij H. Bosch (1726):

Hier zingt een Raaf zoo schoon als iemandt kan gelooven,
Kanary, staak uw zang; staak Leeuwrik uw gequeel:
Want deze Raave kan u door haar zang verdooven:
Niets bint' er dan een overschelle keel.
Laat zich een ander 't oor door nachtegaalen laave?
Ik wraak de nachtegaal, om 't zingen van een Raave.

RICHMAN (Jacob), hof-musicus, te 's-Gravenhage, in dienst van den Prins van Oranje. In 1718 schreef hij voor de berijming der Psalmen van Frans Halma, de melodiën met generaalbas.

SCHENCK (Joannes), uitmuntend violist, geboren in Duitschland, omtrent de helft der XVII^e eeuw; hij heeft zich een bijzonderen naam verworven als virtuos op de viola digamba, en als componist. Hij had den titel van kammerkommissarius und kämmerer des Choorfürsten von der Pfalz.

Schenck was reeds in 1688 te Amsterdam gevestigd, waar hij nog leefde in 1694. Het is ons onbekend wanneer hij overleed, maar het is zeker dat hij te Amsterdam ontsliep. Men heeft van hem vele compositiën.

Edw. Gregoir.