De Vlaamsche School. Jaargang 12

De duur van het menschelijk leven.

Wanneer iemand den ouderdom van zestig jaren bereikt heeft, en de dood, met de zeissen op den beenderigen schouder, aan zijne deur klopt en zegt: ‘Goeden morgen, beste vriend! zijt gij van goeden wil?’ en de zeissen begint te scherpen, dan weert zich de zestigjarige met handen en voeten, protesteert en schreeuwt: ‘Wat? in mijne beste jaren? ik heb nog niet lang genoeg geleefd en wil nu eerst voor goed beginnen!’

Maar als de knokkelman overladen van werk is en zegt: ‘nu niet lang meer vertoefd, ik heb wat anders te doen, dan hier met u te twisten,’ zoo neemt de twist met de dood een einde; dan is het een gejammer dat de arme man in het schoonste zijner jaren sterft (elke ouderdom, in welken men sterft, is de schoonste) en niemand denkt daaraan en de zestigjarige zelf heeft er nooit aan gepeinsd, dat hij Pietje-de-dood had moeten bedanken voor dit lang verwijlen, want hij had veel langer geleefd dan zijn wettig aandeel was. Trouwens elk jaar dat hij boven de drie-en-dertig jaren geleefd had, was hem louter ten geschenke gegeven.

Nauwelijks drie-en-dertig jaren is gemiddeld de ouderdom, welke de menschen, door elkander gerekend, bereiken, en wanneer er een ouder wordt, dan is hij eene uitzondering op den regel en mag zich als bevoorrecht beschouwen.

Zoo hebben de geleerden uitgerekend, dat er van al de menschen die er geboren worden, een vierde gedeelte sterft vóór dat zij hun zevenste jaar bereikt hebben. Dit vierde is dan eigenlijk ook niet dan weelde en had kunnen ongeboren blijven.

Maar het is somwijlen nog erger.

De helft van het menschengeslacht sterft vóór den ouderdom van

[p. 164]

zeventien jaren, en heeft dus ook niet veel tot het welzijn der andere helft kunnen bijdragen. Wanneer er iemand geboren wordt, is het als of de dood ‘kop of letter,’ ‘kruis of munt’ met hem speelt, om te weten of hij al dan niet 17 jaren oud zal worden. De kop wint, de letter verliest. Het is een wezenlijke angst om op de wereld te komen.

Verders zeggen de geleerden: van 1009 menschen bereikt maar één den ouderdom van 100 jaren; op 100 zijn er slechts 6 die 65 jaren oud worden en op de 590 menschen bereikt maar één de 80 jaren. Al de anderen sterven vroeger.

Dit zijn daadzaken, welke iemand zouden doen nadenken en ook dankbaar worden wanneer men bij de geboorte ‘kop’ geworpen heeft. Eindelijk hebben de geleerden eene volkstelling gedaan, en uitgerekend dat er op de gansche aarde 1000 millioenen menschen leven - misschien een paar min of meer en ongelukkiglijk ook onmenschen daaronder - en dat er van die 1000 millioenen menschen dagelijks omtrent 90,000, per uur circa 4,000, per minuut 60 en per second één sterft, zoowel met als zonder dokter. De doodenklok houdt in de wereld geen oogenblik met luien op.

Gelukkiglijk sterven er geene menschen of er worden er ook geboren, anders zou het er spoedig meê gedaan zijn en de doodengravers binnen 50 jaren slechte zaken maken.

In vergelijking worden er juist zoovele menschen geboren als er sterven, namelijk één per second. Ware het anders en al stierf er dagelijks maar één mensch minder dan er geboren werden, zoo zoude, na verloop van eeuwen, door die oorzaak het menschengeslacht geheel uitgestorven zijn.

Omgekeerd, wanneer er dagelijks maar één mensch meer geboren werd dan er sterven, zoo zouden er, binnen een paar honderd duizend millioenen jaren, een zoo groot getal menschen zijn, dat zij elkander in den weg zouden loopen en eene voegzame woning onbetaalbaar zou zijn.

Maar op dit alles is goede orde gesteld. Wanneer de menschen eens gedurende een paar honderd jaren liever op de wereld komen dan er af gaan, waardoor de verhouding tusschen het getal der geboorten en sterfgevallen eenigszins verbroken wordt, dan zendt ons de hemel de pest, den oorlog, eenen Napoleon of zoo iets anders, en het evenwicht wordt, maar al te spoedig en op droevige wijze, hersteld.

Het is bewezen dat getrouwde lieden langer leven dan ongetrouwden.

Zij die matig en werkzaam leven, leven het langst, wel te verstaan wanneer zij daarbij iets om te leven hebben.

Menschen van vroolijken en opgeruimden aard, leven langer dan onrustige, sombere en droefgeestige lieden.

Personen van eene groote gestalte leven langer dan menschen van korte gestalte, uitgenomen in den krijg, waar de grooten getroffen worden door kogels die de kleinen over het hoofd wegvliegen. De kleinen mogen toch ook wel eenig voordeel genieten.

Vóór de vijftig jaren sterven er meer mannen dan vrouwen.

In 't voorjaar geboren worden is het aangenaamst; want de voorjaarskinderen zijn krachtiger en gezonder dan de kinderen der andere jaargetijden.

Bij het sterven, even als bij het geboren worden, heeft de nacht den voorrang: 's nachts sterven er meer menschen en worden er ook meer geboren dan over dag; bij beiden heet het: ‘van den donkere naar den lichte.’ Waarom? Dit zeggen de geleerden niet.