David Teniers, de oude.
David Teniers, bijgenaamd de oude, waarvan wij hieronder het portret mededeelen, was de vader van David Teniers, den jonge, wien ter eere, als stichter der Academie, te Antwerpen een standbeeld gaat opgericht worden.
David Teniers, de oude, was een zeer verdienstelijk schilder en een meester die veel
teekening en steensnede van jos. nauwens.
heeft gewerkt. Het grootste getal zijner gewrochten bevindt zich in buitenlandsche museums.
Het antwerpsch museum bezit geen enkel stuk van dezen meester. Daarentegen is er van hem in de St-Pauluskerk, te Antwerpen, eene schilderij, voorstellende: Christus in het Hofken van Oliveten. Men telt in het museum van Weenen van hem 8 schilderijen en een tafereel door hem in vereeniging met Daniël Seghers geschilderd. De galerij van Dresden bezit 7 stukken van Teniers den oude.
Teniers de oude schilderde in 1602 voor de vrije gulde van Mijn Heere Ste-Sebastiaan, te Sint-Nicolaas, een groot stuk met twee sluitende deuren, voorstellende de Mijtering van St-Nicolaas.
Dit tafereel werd in de aan dien heilige te St-Nicolaas gewijde kerk boven het altaar geplaatst, waar het zich in 1665 nog bevond. - Bij de afbraak van het altaar in laatstgenoemd jaar, werd het verplaatst en vervangen door eene Kruisafdoening van Pieter Thijs, den oudere (1616-1677-79?). Sedert is het spoorloos verdwenen. ‘Men mag veronderstellen, zegt de heer Ad. Siret, in zijne Annales, dat deze schilderij den weg zal ingegaan zijn van al de kunststukken welke bij de fransche omwenteling uit onze kerken werden geroofd.’ Dit stuk werd den schilder 608 gulden betaald.
Onlangs is te St-Nicolaas, in de archieven der aloude rederijkkamer van die stad, de Goudbloem, eene rekening ontdekt houdende aanwijzing van sommen aan David Teniers (den oude) betaald, voor het schilderen der schermen van het tooneel dier gilde. Het draagt voor opschrift: ‘Dit syn de parcelen verschoten voor het spel van Jericho, verthoocht op onse kermisse 1616.’
Zie verder de levensschets van David Teniers, den jonge, door M.K. Simillion, bekroond in den prijskamp door de regeering der stad Antwerpen, uitgeschreven in 1864, verschenen in de Vlaamsche School van dat jaar, bladz. 173.
Hij werd te Antwerpen geboren in het jaar 1582 uit het huwelijk van Juliaan Teniers en dezes tweede vrouw, Johanna van Maelbeke. In het jaar 1606 werd hij als vrijmeester bij de Lucasgilde aangenomen. Hij was 26 jaren oud toen hij, den 12 October 1608, in den echt trad met Dymphna Hendrickx, eene dochter van Cornelis Hendrickx en Dymphna Cornelis. Uit deze echtvereeniging werd David Teniers de jonge geboren.
David Teniers de oude overleed in het jaar 1649, dus in het 67e jaar zijns levens.
Wij zullen ons bepalen bij het mededeelen dezer eenige bijzonderheden, omdat het niet in ons bestek licht thans eene levensbeschrijving van den beroemden meester te geven. Wellicht zal de redactie der Vlaamsche School deze taak later op zich nemen en alsdan, bij dezelfde gelegenheid, den schilder in zijne werken bestuderen en eenige zijner werken in plaat doen snijden. Slechts willen wij hier nog in herinnering brengen dat David Teniers de oude over 't algemeen in hetzelfde vak schilderde als zijn zoon David Teniers, de jonge, wiens eerste stappen op de baan der kunst hij geleidde.
Hoewel de roem en de verdienste des vaders voor die des zoons moeten onderdoen, zoo mag de oude Teniers te recht beschouwd worden als een van de beste schilders uit zijnen tijd, en voor allen die weten hoe luisterrijk in dit tijdperk de zon der Vlaamsche schilderschool glansde, is dit niet weinig gezegd.
Auteursrechtvrij