De Vlaamsche School. Jaargang 11

Het kunstonderwijs in de provincie Antwerpen.

Het is niet onbelangrijk van tijd tot tijd eenen onderzoekenden blik te slaan, op wat er ook in kleinere steden onzes lands, ten nutte van het kunstonderwijs gedaan wordt en de redactie der Vlaamsche School wil zulks minder dan wie het ook zij verwaarloozen. Met genoegen stippen wij aan dat de provincie Antwerpen ook in dit opzicht de meeste andere provinciën des rijks op zijde, zoo al niet voorbijstreeft. Trouwens er bestaan in onze provincie teekenscholen of academiën te Mechelen, te Turnhout, te Herenthals en te Lier en alle verkeeren in bloeiende omstandigheden. Wij gelooven dat onze lezers met belangstelling eenige nadere bijzonderheden nopens deze inrichtingen zullen lezen.

De aanzienlijkste der vermelde teekenscholen is de

Academie van Mechelen.

Derzelver eerste afdeeling werd in 1864 door 513 leerlingen bijgewoond, verdeeld als volgt:

Teekening naar de natuur,	8 kweekelingen.
Teekening naar de antieke figuren,	9 kweekelingen.
Teekening naar de plaasteren hoofden,	12 kweekelingen.
Teekening naar de geschaduwde figuren,	13 kweekelingen.
Teekening naar de geschaduwde hoofden,	20 kweekelingen.
Teekening naar de geschaduwde sieraden,	18 kweekelingen.
Teekening naar prenten getrokkene hoofden, eerste klas,	56 kweekelingen.
Teekening naar prenten getrokkene hoofden, lagere klas,	71 kweekelingen.
Teekening naar prenten getrokkene sieraden,	52 kweekelingen.
Teekening naar getrokkene eerste beginsels,	133 kweekelingen.
Bouwkunst. Klas van samenstelling,	14 kweekelingen.
Bouwkunst. Regelmatige teekening,	22 kweekelingen.
Bouwkunst. Orders, eerste klas,	16 kweekelingen.
Bouwkunst. Orders, lagere klas,	31 kweekelingen.
Teekening van werktuigen,	8 kweekelingen.
Boetseering. Borstbeelden,	1 kweekelingen.
Boetseering. Hoofden,	8 kweekelingen.
Boetseering. Groote sieraden,	9 kweekelingen.
Boetseering. Kleine sieraden,	12 kweekelingen.

De bijzondere klassen werden door een groot getal kweekelingen gevolgd.

De aangroeiing van het getal der leerlingen heeft eene vergrooting van het lokaal der academie noodzakelijk gemaakt. Wij vernemen met genoegen dat de in 1864 begonnen werken reeds bijna geheel voltooid zijn. Er is namelijk eene nieuwe zaal voor de boetseerklas gebouwd. De plaasteren modellen, waarvan de academie tamelijk wel voorzien is, zijn in de oude boetseerzaal overgebracht en staan er bestendig ten toon voor leeraars en leerlingen; de bibliotheek van het gesticht staat in de zaal der modellen; de leerlingen der accademie mogen er de talrijke

[p. 131]

kunstverzamelingen komen zien en bestuderen. Voor onze lezers die bij gelegenheid een uitstapje naar Mechelen mochten doen, voegen wij er bij dat ook aan de academie vreemde personen, kosteloos toegelaten worden dezelve te bezoeken en de bibliotheek en de kunstverzamelingen te bezichtigen.

Buiten zijne eigenlijk gezegde academie, bezit Mechelen nog een Gesticht voor schoone kunsten, opgericht door eene maatschappij welke in 1864 een getal van 224 leden telde. In dit gesticht is eene proeve genomen met de inrichting eener klas van op de nijverheid toegepaste schildering. In het afgeloopene jaar werd deze leergang, die uit twee afdeelingen bestaat, door een dertigtal jongelieden, met de grootste regelmatigheid gevolgd. Volgens wordt bericht, en wij wenschen van harte dat het zoo zij, zijn met dit onderwijs, ofschoon slechts in 1863 begonnen, reeds bemoedigende uitkomsten verkregen. Onder andere zouden de meeste leerlingen reeds zeer ervaren zijn in de zoogenaamde hout- en marmerschildering. De leergang van nijverheids-teekening, voor eenige maanden in genoemd gesticht geopend, werd door een twaalftal leerlingen met vlijt en vrucht bijgewoond.

In het voorbijgaan, nu wij toch over Mechelen spreken, kunnen wij ook wel een paar inlichtingen geven nopens het kunstmuseum dier stad. Er zijn aan het lokaal groote verbeteringen gebracht. Het kabinet van natuurlijke historie is naar het collegie Pitzenburg overgebracht. Dit kabinet bevond zich in eene der beste verlichte zalen van het museum; men heeft dan ook goed gedaan dezelve te gebruiken om er schilderijen in te plaatsen. De verplaatsing van gezegd kabinet heeft ook toegelaten de vier groote schilderijen, welke de heer senateur van Cannart-d'Hamale, eenige jaren geleden aan de stad geschonken had, eene plaats in het museum te verleenen. Op dit oogenblik houdt men zich bezig met een aantal schilderijen van het museum te herstellen. Welke schilder met dit moeilijk en kiesche werk gelast is, is ons niet bekend. Bij de verloting der kunstvoorwerpen, door de Mechelsche maatschappij tot aanmoediging der schoone kunsten in de laatste tentoonstelling van Mechelen gekocht, zijn twee hedendaagsche kunststukken aan de stad Mechelen ten deel gevallen: het marmeren borstbeeld eener Madona, door De Cuyper, en een landschap in Westfalen, door Wuyts.

Teekenschool van Turnhout.

De teekenschool van Turnhout, bestuurd door den heer A.J. van den Plas, heeft, gedurende het schooljaar 1864-65, 105 kweekelingen geteld, van welke:

25	in den leergang der bouwkunst,
22	in den leergang der beginsels van teekening,
33	in den leergang der figuurteekening,
19	in den leergang der teekening van sieraden,
6	in den leergang der beeldhouwkunst,
20	in den leergang der landschapsteekening. (Gemengde klas, bestaande uit leerlingen van de andere klassen.)

Het onderwijs wordt er kosteloos gegeven, zoowel aan de jongelieden uit de stad als aan degenen uit de omliggende gemeenten.

Alle jaren hebben er prijskampen plaats. Het werk der leerlingen wordt ter bekeuring gegeven aan rechters door het schepenencollegie onder bevoegde mannen gekozen. Deze school geniet van de provincie een hulpgeld van fr. 300, welk grootendeels besteed word aan het koopen van modellen. Het stadsbestuur van Turnhout begunstigt de school met een aantal zilveren eeremetalen aan de bekroonde leerlingen uit te reiken, en een hulpgeld van fr. 200.

Teekenschool van Herenthals.

Dit gesticht telt 50 leerlingen, verdeeld in drie klassen. In de eerste leert men de teekening van gebouwen en geschaduwde hoofden en sieraden, in de twee andere onderwijst men de lijnteekening. Het Staatsbestuur heeft aan deze school eenen onderstand van fr. 200 verleend voor het aankoopen van modellen.

Teekenschool van Lier.

Nopens dit gesticht hebben wij zoovele inlichtingen niet als over de andere en wij stellen ons voor dezelve bij gelegenheid in te winnen. Wij meenen echter te weten dat deze school in bloeiende omstandigheden verkeert en een tamelijk groot getal leerlingen telt. Zij geniet van het rijk een hulpgeld van 800 fr. en ontvangt daarenboven eenen onderstand van 300 fr. uit de kas der provincie.

Hoe bondig ook te zamen gevat, vertrouwen wij dat het vorenstaande een oppervlakkig denkbeeld geven zal van gewis zeer nuttige inrichtingen, die wel verdienen gekend te worden door en de belangstelling op te wekken van allen wien de belangen van het kunstonderwijs aan het hart liggen. Wij wenschen de bestuurders en beschermers van genoemde scholen de noodige volharding in hunne edele pogingen en wij zijn verzekerd dat deze onze wensch door al de lezers van dit tijdschrift welgemeend zal bijgestemd worden.