De Vlaamsche School. Jaargang 11

[p. 73]

ONTWERP VAN EEN DENKMAAL,
opterichten ter nagedachtenis der slachtoffers van de BRANDRAMP VAN ANTWERPEN, 2 DECEMBER 1861.
(Zie de Vlaamsche School, bladz. 1 en 25, 8^ste jaarg. 1862).
schets van jan van arendonck en michael looymans.

[p. 74]

Kronijk.

Antwerpen. - Het Musée des Academiciens is verrijkt met eene prachtige groep in witten marmer, Genoveva voorstellende, uitgevoerd, door M. Willem Geefs, als ook 's meesters welgelijkend portret. Verder een geschilderd portret van Paul de la Roche uitgevoerd door M. Portaels.

- M.F. Wynants, photograaf (voorheen huis-Wynants en Victor Driessens), die lange jaren in Noord-Amerika heeft gewoond, heeft het portret van president Lincoln uitgegeven; het is eene verkleining van het portret door hem levensgroot naar de natuur getrokken; volgens de beschrijving, die de amerikaansche nieuwsbladen ons van den door hun diep betreurden president geven, is het portret treffend van gelijkenis. M. Wijnants zal ook het portret uitgeven van M. Seward. Beide zijn te verkrijgen bij den voornoemden photograaf, Lombaarde-vest, 76.

- Verschenen bij de uitgevers J.P. Van Dieren en C^e, het nieuw verhaal van Hendrik Conscience, getileld: Bavo en Lieveken, de geschiedenis van twee werkmanskinderen, en waarin de beroemde schrijver de weldaden van het onderwijs in de werkende klasse kennen doet. De trant van het boek herinnert dien van de Loteling. Wij gelooven dat de befaamde schrijver in langen tijd geen zoo belangwekkend en aangenaam verhaal in 't licht heeft gegeven.

- Op 6 mei ll. heeft de kring het Vrije woord, eene verhandeling gehouden over het onderwijs: De wet van 1842.

- Op zondag 17 Mei had er in het Verbond voor kunsten, letteren, enz. de tentoonstelling plaats van eene schilderij van M. Van Luppen, verbeeldende de laatste zonnestralen, gezicht genomen op den berg Pilatus (kanton Unterwalden).

- Op 17 Mei gaf M. Teyssier eene verhandeling over zijn stelsel voor het spoedig vervaardigen van teekeningen van allen aard, en dienstig voor iedereen. Wij twijfelen nogtans of dit stelsel wel nieuw is, daar wij vroeger van dergelijke werking hoorden gewagen voor het vlechten van haar voor kettingen, enz.

- Voortaan zullen er alle zondagen, ten 12 ½ ure, in het Verbond, koncerten plaats hebben. Deze zullen bij afwisseling worden gegeven door de muziekkorpsen van het 10^e en 11^e regement, onder het bestuur van M. Walhain en M. Barasques.

- M. Em. Van den Bussche, 1^e prijs van den grooten wedstrijd in de schilderkunst voor 't jaar 1863, heeft zijne eerste schilderij uit Rome gezonden; zij was publiek ten toon gesteld in de zaal der Academiekers, Venusstraat, van zondag 14 tot zondag 21 mei, telkens van 10 ure 's morgens tot 3 ure des namiddags. De schilderij stelt voor: de laatste der Romeinen of de inval der barbaren in Rome.

- Aangekondigd, om tegen 1 junij aanstaande te verschijnen: een bundel tooneelspraken en uitgalmingen, van verschillige schryvers, boekdeel van ongeveer 125 bladz. Prijs 1 fr.

- Bij koninklijk besluit is er eene derde geldelijke bijdrage van 543 fr. aen den fabriekraad der kerk van Hoogstraeten verleend, om hem te helpen in het doen herstellen van de oude geschilderde glasramen diens tempels.

- In de kapel van het collegie van O.L. Vrouw had, in de eerste dagen der maand Mei, eene driedaagsche plechtigheid plaats, ter gelegenheid der gelukzaligverklaring van den Zeer Eerw. pater P. Canisius, lid der Societeit Jesus. De kloosterkerk was prachtig versierd met schilderingen en versieringen uitgevoerd door en onder de leiding van den gunstig gekenden sieraadschilder M.J. Werts; op het altaar prijkte een tafereel door hem uitgevoerd, Canisius voorstellende in zijne cel, op het oogenblik dat in een visioen de H. Maagd en den H. Johannes zich aan hem vertoonen; de samenstelling was zeer eigenaardig als opvatting; de schrijftafel werd gedragen door twee hondjes. Zoo als men waarschijnlijk weet, was Canisius een Nederlander van geboorte en de Hondt genaamd; even als vele geleerden zijns tijdstips heeft hij zijnen naam in de latijnsche taal overgebracht.

- In den dierentuin zet M.G.J. Van den Nest, alle zondagen ten 11 ½ ure voormiddag, zijne verhandelingen voort over de natuurlijke geschiedenis der dieren.

- Het gemeentebestuur van Comene heeft, met medehulp van het Staatsbestuur, voor de versiering van zijn stadhuis, de schilderij aangekocht van den heer J.-B. Huysmans, de Aanhouding van Busbecq aan het hof van Soliman verbeeldende, waarvan wij vroeger gewaagden. Men weet dat Busbecq geboortig van Comene is.

Dit besluit strekt den kunstsmaak van den gemeenteraad van Comene tot eere en mag tot voorbeeld gesteld worden aan menige sterk bevolkte gemeenten, op wier begrooting nooit kredieten ter aanmoediging van schoone kunsten en letteren uitgetrokken worden.

M. Huysmans heeft een allerliefst cabinettafereeltje onder handen. Een zijner laatste werken is aangekocht door M.F. Gregoire, colonel der burgerwacht.

- De koninklijke maatschappij ter aanmoediging van Schoone Kunsten is, in algemeene vergadering, overgegaan tot de benoeming van hare besturende commissie voor de jaren 1865, 1866 en 1867. Zijn gekozen: tot voorzitter, M.J. Cuylits; 1ⁿ ondervoorzitter, M.N. De Keyser; 2ⁿ ondervoorzitter, M.E.M. Geelhand; secretaris, M. Eduard Rigelé; hulp-secretaris, M. Ern. Gallait; schatbewaarder van het ingeschreven fonds, M.A. Cogels; schatbewaarder van het bijzondere fonds, M.H. Legrelle; archivist, M.Th. Smekens; leden, MM. F. Durlet, E. Ter Bruggen, G. Kempeneêrs, baron H. Leys, J. Geefs, J. Jacobs, A. Geelhand.

- Het museum van werken van oude meesters is verrijkt geworden met zeven prachtige tafereelen naar die der beroemde van Eycken, het Lam Gods enz. voorstellende. Deze kopijen die alderschoonst zijn, hebben vroeger de kapel van het stadhuis van Gent versierd; zij zijn eene schoone aanwinst voor het museum en een geschenk waarvoor men allen dank verschuldigd is aan den milden gever, M. Lemmé, die vroeger te Londen verbleef en thans Antwerpen bewoont.

Moge hij vele navolgers vinden.

- Het dagblad l'Escaut deelt aan zijne lezers eene vertaling in het fransch mede van het werk de Wolfjager, van M.A. Snieders, Jr.

- Het Journal d'Anvers deelt eene vertaling mede van het werk De hut in de duinen, door M. Johan van Rotterdam.

Indien wij ons niet vergissen verschenen beide vertalingen in Frankrijk.

- M.A. Bogaerts heeft een denkmaal vervaardigd voor den

[p. 75]

grafkelder van M.C.B. David, welke kelder zich op het kerkhof van Berchem bevindt.

Brugge. - Men heeft alhier een Oudheidkundig Genootschap gesticht; de Eerevoorzitters zijn: de Gouverneur van Westvlaanderen; de generaal bevelvoerende over de provincie; de bisschop en de burgemeester van Brugge. Het bestuur is samengesteld als volgt: baron A. de 'T Serclaes-de Moerkerke, voorzitter; F. Bethune en F. Hendrik d'Hoop, ondervoorzitters; L. Gilliodts van Severen, penningmeester; Karel Verschelde, secretaris; W.H. James Weale; Benarden; Guido Gebbelle; H. Doselaere; K.J. de Poorter; W.C. Brangnijn en H. Verriest, raadsleden.

Deynze. - Het Vlaamsch Gezelschap heeft luisterlijke prijskampen voor letter-, tooneel- en zangkunde uitgeschreven, die zullen plaats hebben op de zondagen 11 Junij en 2 Julij eerstkomende, met de medewerking van den Staat. Zichier het programma dier prijskampen:

Letterkunde. - 1^o Een opstel in dicht of proza, naar keus des schrijvers, als deftige alleenspraak kunnende dienen. Prijs: 1 verg. zilv. eerm. (gr. mod.) - 2^o Een opstel in proza of dicht, tot een tooneel- of kluchtlied geschikt. Prijs: 1 verg. zilv. eerm. (gr. mod.)

Tooneelkunde en welsprekendheid. - Deftige Tweespraken. Prijzen: 2 verg. zilv. eerm., aan de twee mededingers die het best hunne tweespraak voordragen, en 1 verg. zilv. eerm. (gr. mod.) aan den tooneelspeler die zich door de waarheid van opvatting en voordracht, en natuurlijkheid van gebaardenspel het meest onderscheiden heeft. - Deftige alleenspraken. 1^e prijs: 1 verg. zilv. eerm. (gr. mod.); 2^e prijs: 1 verg. zilv. eerm. Een verguld zilveren eermetaal (gr. mod.) zal geschonken worden voor de beste en zuiverste uitspraak in de twee- of alleenspraken. - Tooneel- en kluchtliederen, met zang en spraak. Prijzen: 2 verg. zilv. eerm.

Prijskamp voor vlaamschen alleenzang, die zal plaats hebben op zondag, 2 Julij. Prijzen: 2 verg. zilv. eerm.

Dixmude. - Op 29 April vierden De ware van Duyse's vrienden feest en wel een feest, dat lang in het geheugen van al de leden der maatschappij zal blijven. Men vierde de nagedachtenis van den beroemden dichter van Duyse, door het houden eens vriendenmaals, gedurende welk de gulste broederlijkheid en de beste eenstemmigheid niet opgehouden hebben te heerschen.

De zoon van van Duyse woonde het gastmaal bij, als briefwisselend eerelid.

Om 7 ure 's avonds begon het feestmaal. Aan het nagerecht stelde de voorzitter, de heer De Breyne-Du Bois, een heildronk in, die warm werd toegejuicht: ‘Ik drink, MM., zoo sprak hij, ter eere van de ons zoo dierbare nagedachtenis van Prudens van Duyse, en dit zoo veel te liever, daar wij thans zijnen zoon onder ons als uitgenoodigde mogen tellen, die ook in de kunstwereld naam en faam bezit als kundigen komponist; op den voorspoed en den bloei van onze maatschappij, aan Prudens van Duyse, die in zijn leven altijd gewenscht heeft in Dixmude eene volksbibliotheek te zien oprichten, en wiens zoon juist in ons midden plaats neemt op het oogenblik dat die instelling door dezen kring verwezenlijkt is; dus ter eere van ons briefwisselend lid, den heer Fl. van Duyse.’ Met de meeste geestdrift werd die eeredronk begroet. De heeren Wyllie-Tydtgat, Feys-Kesteloot, Weyne-De Vlaeminck, Nap. Feys, Fr. Coppens stelden nog gezondheidsdronken in, die op de gulste wijze werden bejegend; de heeren H. Feys en Feys-Ghyssaert zongen lieve vlaamsche liederen, die het gezelschap goed vermaakten. Er werden na den maaltijd twee heerlijke dichtstukken van van Duyse voorgelezen door de heeren Wyllie-Tydtgat en Feys-Kesteloot; die voordrachten verlevendigden in ieders geest het treurig verlies dat Vlaanderen in dien dichter gedaan heeft.

Het feestje der Ware van Duyse's vrienden doet voor dien kring eene schoone toekomst verhopen.

Gent. - Ter gelegenheid van haar 25-jarig bestaan, heeft de koninklijke maatschappij Broedermin en Taalijver tegen de aanstaande kermis, in de maand Julij, eenen prijskamp uitgeschreven: 1^o voor het beste tooneel- of blijspel, met of zonder zang in een of twee bedrijven, prijs 300 fr. en een zilveren verguld eermetaal. De stukken moeten vóór 15 Junij worden ingezonden aan den geheimschrijver M.G. Coryn, Ste-Annastraat 7, te Gent. 2^o Voor het opvoeren van een oorspronkelijk tooneel- of blijspel, met of zonder zang in een of twee bedrijven. Daarvoor zijn er, behalve de eermetalen, prijzen te winnen van 500 fr., 300 fr., 200 fr. en 100 fr.

- De koninklijke maatschappij heeft de volgende wijzingen aan het uitgeschreven program van haar letter- en tooneelkundig feest gebracht:

Prijskamp voor het schrijven van een vlaamsch tooneel- of blijspel, met of zonder zang, in één of twee bedrijven. De maatschappij heeft besloten, ten einde de mededingers aan te moedigen, een tweeden prijs uit te loven, bestaande in 150 francs en een zilveren eermetaal.

Groote tooneelkundige prijskamp voor het uitvoeren van een oorspronkelyk vlaamsch tooneel- of blijspel, met of zonder zang, in één of twee bedrijven. Ongeminderd de prijzen, aangekondigd in het program, heeft de maatschappij besloten zoo als volgt: twee prijzen, bestaande in zilveren eermetalen, zullen geschonken worden aan de twee maatschappijen die zich, over het algemeen, het meest zullen doen onderscheiden door hare zuivere uitspraak.

Prijskamp voor het schrijven eener verhandeling over Van Peene en zijne werken. Eenige prijs: 85 fr. in geld en een zilveren eermetaal. De uitschrijvende maatschappij verlangt eene korte biographie van den afgestorvene en een critisch overzicht van zijne voornaamste stukken. Het werk moet 20 tot 30 bladzijden gewonen boekdruk in-8^o inhouden.

- Bij koninklijk besluit van 7 mei, is er eene geldelijke toelage van 15,000 fr. toegestaan voor het herstellen van den toren der hoofdkerk.

- Men weet dat MM. V. Lagaye en L. de Taeye door het Staatsbestuur zijn gelast geworden met de muurschilderingen, te Gent in de Hoogeschool uit te voeren. De uitgaven voor dit belangrijk werk zijn geraamd op 80,000 fr.; hierin komt de Stad tusschen voor 30,000 fr., verdeeld op acht dienstjaren, dus 3750 fr. gedurende elk dier jaren, gelijkvormig het besluit van den Gemeenteraad, gedagteekend van 9 Julij 1861.

Het zijn de wanden van den grooten trap, naar de promotiezaal geleidende, het gewelf en de koepel, voor bekrooningen aan

[p. 76]

de traprusting dienende, welke voor die schilderingen bestemd zijn; die der drij bovendeelen zijn reeds zoo ver gevorderd, dat in den loop van dezen zomer er de laaste hand zal aan gelegd worden. Beide kunstenaren, met dit werk gelast, hebben dezelve in wasschildering uitgevoerd, en zich, voor de schildering der versierselen, M. Jan De Vriendt, een ander Gentenaar, aangesloten.

De rijkdom der versierselen verblindt en verbaast het oog. De zinnebeeldige figuren der verschillende gedeelten zijn van reusachtige grootte. De lagere deelen zijn bedekt met frescoschildering, volkomen in overeenstemming met die van het gewelf. Al de versieringen, op dit deel van het gebouw met kwistige hand door den bouwmeester toegepast, zullen behouden blijven, zoo als de teekenen van den zodiac, die den koepel omgeven, de medaillons, de wapenschilden, de famen, enz. Enkel eenige peilers zijn nog tijdens het leven van M. Roelandt verdwenen, om de schilders toe te laten hun talent op eene breedere schaal uit te oefenen. Het werk moet binnen den tijd van acht jaren geheel voltooid zijn.