De vrouw draegt de assche af.
Twee brave boerenlieden hadden, sinds lang, hunne zilveren bruiloft gevierd, en het grootste gedeelte van hun leven in ongestoorde echteliefde overgebragt, als eensklaps die lange vrede verbroken werd; en de oorzaek daervan was - eene aschhoop!
Na twintig jaren op eene ryke boerenspanning de aerde beploegd en vele schyven voor den ouden dag vergaerd te hebben, hadden zy eene fraeije burgershuizing, naby de kerk, gehuerd om op hunne sloefkens te gaen leven. Want indien God hunnen echt met geene kinderen had gezegend, had hy toch hunnen oogst, hun vee, hun landen, gansch hunnen handel en wandel gezegend!
Van alle hun vee hadden zy slechts eene melkkoei, eenen hond en eene kat mede naer hunne nieuwe wooning overgevoerd. Dit gaf aenleiding tot twist en krakeel.
Het verstaet zich van zelfs dat een ordentelyk boerenwyf, welk op hare renten leeft en onder den kerktoren woont, stipt de vroegmisse bywoont. Ja maer, in den zomer om by tyds klaer te zyn, moest zy met het krieken van den dag opstaen en in den winter eene uer vroeger als zy ooit op hare boerenspanning had moeten doen. Immers de koei moest gevoederd en gemolken worden, en de assche van het groote torfvuer, dat den ganschen nacht onder den koeiketel had gebrand, worden afgedragen.
Ten lange leste begon het de boerin te verdrieten zooveel werk te hebben, ja, het zag er nu nog erger uit dan op de boerenafspanning; en de koei weg doen - wel zeker, dan kon zy in haer leven geen koppeken smakelyken koffy meer drinken!
Eensdaegs, zegde zy tegen haren man die, tot naer de vroegmisse, in zyn bed bleef luijerikken.
- O, gy vadzigaerd, waerom 's morgens al geen handje uitgesteken; gy kondet, terwyl ik de koei melk, de assche wel afdragen!
- Laet het hekken maer aen de ouden styl, assche afdragen is vrouwenwerk! geeuwde de boer en draeide zich om op de andere zyde.
Toch de boerin gaf den moed niet op, dagelyksch bragt zy hetzelfde onderwerp ten berde. In 't eerste lachte en spotte de boer er mede, dan werd hy lastig en grimmig; en eindelyk toornig. Dit hoopken assche was de oorzaek geworden van eenen droeven huisselyken twist! Kat en hond schenen zelfs met den duivel der gramschap bezeten. Zoo als te voren lagen zy niet meer rustig voor het groote torfvuer neven een, zich wentelende in de warme assche; neen, de kat zette miauwend den rug op en de hond grolde, baste en liet de tanden zien. De hond had zyne wykplaets onder den stoel des boers, en de kat onder dengenen der boerin.
Als dit lang genoeg geduerd had, begon dat leven aen den rustigen boer te vervelen, en daer zyne vrouw het niet wilde opgeven, dacht hy eenen slimmen trek uit.
‘Vrouw, zegde hy, hoor, die morgen 't eerste uit het bed opsta, of 't eerste een woord spreekt, draegt de assche af!’
De boerin meende eene goede overeenkomst is nog beter dan eeuwigdurende twist.
‘Sla in! het zy zoo! zegde zy.’ En de boer sloeg haer in de hand en de vrede was gesloten.
's Anderdaegs by het krieken van den morgen, werd de boerin op het gewoone uer wel wakker: ja, maer in de plaets van op te staen neep zy de oogen, met besluit, weder dicht. De koei, noch gevoederd, noch gemolken begon pynlyk in den stal te brullen; de zwarte spits baste en grolde in zyn hok, en de kat miauwde aen de kamerdeur; het hielp allemael tot niets, de boer sliep zoo vast, dat hem de trompet des laetsten oordeels, niet zou ontwaekt hebben.
Het klepte voor de vroegmisse en vele menschen kwamen voorby de huizing, en zegden ondereen:
‘De ryke boerin heeft zich overslapen, als men zyne schaepkens op het droog gebragt heeft wordt men lui en vadzig!’
Dat ondervind ik wel aen myne vrouw, dacht de boer.
Dat is eene waerheid voor mynen man, dacht de boerin.
Toen de dorpslieden uit de misse kwamen en de vensterluiken der burgershuizing nog even dicht vonden toegesloten; bleven zy stilstaen, bezagen zich gansch bedremmeld en zegden ondereen:
‘Er moet iets gebeurd zyn dat niet goed is.
De oude lieden zullen vermoord zyn, zegde een ander, zy hadden veel schyven in kas!’
‘Zy hebben het door hunne wrekkigheid byeengescharreld en er is zoo geen nood aen dat men er hun afhielpe!’
Verdraeid, daer wilde de oude boer zyn bed uitspringen, was het Pietje Mop niet die daer sprak, hy aen wien hy over veertien dagen nog drie honderd franks, uit goeder buerschap en zonder dat zyne vrouw het wist, geleend had!
Als de mannen ergens staen, ziet men er haestig nog eenen grooteren hoop vrouwen. Dus was weldra gansch het dorp op de been en men hield een rumoer aen de deur, als wilde men het huis stormenderhand innemen.
De eene kermden, de andere lachtten, gene tierden en de vrouwen maekten de zonderlingste lykreden der boerin. Maer boven alle deze stemmen hoorde men de scherpe woorden van de lange Mie Achtergaels. ‘Het is zonde wy zyn de gazet van het dorp kwyt; de pastoor zal niet meer te biechten hebben!’
‘God in den hoogen hemel!’ riep de boerin heel stillekens by haer eigenzelven uit, want luidop mogt ze niet, spreken en dit kostte haer ditmael niet weinig moeite, ‘God in den hoogen hemel, dat die oude snapster nog eens mynen koffy 's achternoens komt uitdrinken en ik zal haer eenen anderen dans leeren!’
Ondertusschen was de droeve mare van de afgrysselyke moord tot de ooren der gemeente-overheid gekomen - en daer vertoonde zich de heer burgemeester met den veldwachter op de hielen.
Vooraleer de deur door geweld te openen deed de burgerlyke overheid drie plegtige opeischingen en gebood, in naem der wet, de deur te
Auteursrechtvrij
