De Vlaamsche School. Jaargang 10

Kronyk.

ANTWERPEN. - De koninklyke Reddings-maetschappy met medewerking der zangmaetschappy Grétry, heeft op 1 february een concert gegeven, ten voordeele der nagelatene betrekkingen van de slachtoffers der vischsloep Jonge Joséphine. De heeren Tillez, Helsen, Herman en A. Janssens bebben hunne medewerking verleend, en zyn door talryke toejuichingen begroet geweest; byzonder M.A. Janssens by de uitvoering van een kluchtlied de Tandentrekker.

M. Kirstein sprak eene welgevoelde redevoering uit, die op de aenwezigen een diepen indruk maekte.

- M.P. Kremer heeft een tafereel voltooid, dat een der belangrykste is, die wy van hem zagen; het stelt Karel I met zyne familie in het werkhuis van Antoon Van Dyck voor. De koning en de koningin zyn voor het groot doek gezeten, waerop het portret van Karel ten voeten uit, staet aengelegd. De vorst drukt zyne te vredenheid uit aen den meester, die zich buigt; de koningin ziet, met eene voldoening die zy uitterlyk betoont, het kunstwerk aen.

Rondom de twee vorstelyke persoonen, zyn de kinderen geplaetst, waervan de portretten en kleeding gevolgd zyn, naer eigenaerdige tafereelen in 't leven door Van Dyck uitgevoerd, en die thans het Museum van Dresden versieren.

Op den achtergrond staen eenige persoonen van het koninklyk huis, waeronder de eeredame der koningin, die later de echtgenoote van den beroemden nederlandschen schilder werd.

Wy manen onze lezers aen, dit prachtig werk der hedendaegsche school te gaen zien by M. Kremer, te meer, daer dit tafereel zeer waerschynlyk, even als zoovele anderen van dezen meester, niet in het land zal blyven.

- M.J.B. Huysmans, heeft eene bestelling van een tafereel ontvangen, gedaen door de patriark van Jerusalem; het moet de Besnydenis voorstellen, en zal vier meters hoog zyn.

- MM.G. Guffens en J. Swerts zyn volop bezig met hunne kartons voor de wanden der St-Joris kerk; wy zullen trachten eene beschryving te geven van de ontwerpen die zy behandelen.

- M. Mortelmans, beeldhouwer, arbeidt aen een beeld de H. Katharina voorstellende, hetwelk door de klêerverkoopers-ambachten, waervan deze heilige de patrooners is, op de pomp der Vrydagmerkt zal geplaets worden.

- M. de Taey is voorzitter, M.J.B. Huysmans, ondervoorzitter, M.D. Col schatbewaerder; en de H.H.J. Verhas en Van Reuth secretarissen benoemd, voor de afdeeling van beeldende kunsten, in het Verbond voor Kunsten, Letteren, en Wetenschappen.

- M.H. Altenrath heeft op 25 January, in het Antwerpsch Kunst-Verbond, eene verhandeling gehouden, over de lichtteekening en hare toepassing op de kunstwerken. Hy besloot dat de lichtteekening van een groot nut is voor de verschillende kunstvakken, en wyd van te hinderen aen de kunst, het een krachtdadig middel is, voor de studiën in het algemeen.

M.F. Willems, handelde, denzelfden avond, over de algemeene natuerwetten; zyne voordracht, even als zyn ontwerp, boeidde de aendacht der aenwezigen.

- M.C.J. Van den Nes, zet gedurig zyne verhandelingen voort over de natuerlyke geschiedenis der vogelen, in den Dierengaerd, Zondags, ten 11 ure.

M.F. Willems gaf, op 26 January, eene verhandeling over het lager onderwys in de letterkundige maetschappy de Olyftak.

MM. Mees en Altenrath hielden er letterkundige voorlezingen.

- M.P.J. De Wit, decoratieschilder en voorzitter van den Schildersbond, heeft van zyne werklieden eene gouden speld ontvangen, als dankbetuiging voor de vermeerdering van dagloon dien hy, sedert geruimen tyd, heeft toegestaen, voorbeeld dat door de andere schildersbazen is gevolgd.

- M.B. Mees, heeft eene nieuwe uitgaef aengekondigd van het verhael Velleda. Het werk zal in een boekdeel, engelsch formaet verschynen, en ten pryze van fr, 1.25 afgeleverd worden.

BRUSSEL. - M. Jos. Jacquet, beeldhouwer aldaer, arbeidt aen een ruiterstandbeeld, Baudewyn van Konstantinopel voorstellende, hetwelk te Bergen zal geplaetst worden.

- M. Dumonceau, advokaet, heeft eene verhandeling gehouden over de nederlandsche dichters der 18^e eeuw: Van Alphen, Bellamy en Nieuwland.

- M. Baufeaux is door koninklyk besluit van 30 january, als leeraer aen de koninklyke akademie van Schoone kunsten te Antwerpen benoemd, in vervanging van wylen M. Verschaeren.

- M. Willem Geefs, heeft het model geleverd, van het tafelstuk dat door de gebroeders Herremans, dryvers en juweliers, aldaer is uitgevoerd, en door de Belgische kunst- en nyveraers die aen de laetste tentoonstelling van Londen hebben deel genomen, M. Fortamps is aengeboden.

Het voetstuk is samengesteld uit vier schelpen, om fruit in te leggen, gedragen door vier gevleugelde leeuwen, (zinnebeeld van de magt des geestvermogens); wat hooger, leest men de uitdrukking van herkentenis der tentoonstellers, voor de bewezene diensten.

In het middengedeelte, zyn de kunst en de nyverheid voorgestelt, het portret van M. Fortamps aen het land hechttende, en uitgedrukt, met de wapenen der negen provinciën. Daerboven een wereldbol waerop de Genius der wereldtentoonstelling van Londen prykt, de verdienste der werken der tentoonstellers van 1862 uitroepende; gouden stralen verspreiden zich van den wereldbol, waeruit zich twee Famen werpen met ontplooide vleugelen, en overal de verdiensten der Belgische voortbrengselen verspreidende.

- Het klokegelui op alle kerken, kondigde op 19 January de 757^e

[p. 12]

verjaring aen van Vrouwkens-avond aldaer. Ziehier hoe een oud schryver, Erycius Puteanus, het geval verteld:

Ten jare 1100, toen Godfried met den Baerd hertog van Braband naer de kruisvaert vertrok, werd hy door verscheidene Brusselaren gevolgd, welke, voor die lofweerdige onderneming, hunne vrouwen verlieten. Zy werden in Syrië door de ongeloovigen gevangen genomen, en te Brussel geloofde men, door hun lang wegblyven, dat ze dood waren, Den 19 January 1107, kwam Godfried met zyne stryders onverwacht te Brussel terug en de vreugde der vrouwen was zoo groot, dat zy hare vermoeide mannen, die eene zoo verre reis gedaen hadden, opnamen en naer het bed droegen.

Van dien tyd af wordt Vrouwkens-avond alle jaren te Brussel met klokgelui op al de kerken gevierd. Vroeger waren de vrouwen dien avond volstrekt meesteres in hun huis, en in den namiddag van 19 January 1781, ging de provinciale raed van Braband opzettelyk in vakantie.

- De koninklyke maetschappy Flora zal aldaer, van 24 April tot 6 Mei aenstaende, onder de bescherming van het Staetsbestuer, eene algemeene tentoonstelling openen van hofbouwvoortbrengselen, kunst- en nyverheids voorwerpen die er mede in betrekking staen. Alwie, er deel wil aen nemen, moet vóór 1 April M. den minister van Binnenlandsche Zaken er kennis van geven.

- Het koninklyk musem van oudheden, is verrykt met 26 bareleven, die het zuiverste gedacht geven van de kleederen, wapenen, uitrustingen, krygstuigen, het zeewezen, enz. der Romeinen en der Barbaren.

Het is uit de reeks afgietingen der kolom van Trajanus die keizer Napoleon III te Rome heeft doen maken, en die in 1862 in het paleis der nyverheid te Parys tentoongesteld waren, dat deze zyn getrokken. Het is op verzoek van den bestuerder van het oudheidskundig museum, dat het Staetsbestuer die aenvraeg gedaen heeft aen den keizer der Franschen.

DIXMUDE. - De taelminnende maetschappy de Ware Van Duyse's Vrienden aldaer, heeft op 20 january, in haer lokael het Molenhuis eene zitting gehouden.

Men gaf lezing van eenen schoonen en krachtvollen brief van de Eerevoorzitster der maetschappy, Mevr. Van Ackere-Doolaeghe, waerby de befaemde dichteres in breede en duidelyke trekken het doel van den kring deed uitschynen; zy zegde tot hare medeleden: ‘wees vlaemsch voor alles en alzoo zult gy den vooruitgang en de beschaving aenmoedigen;’ zy dankte het genootschap om hare benoeming als Eerevoorzitster; en eindigde met den wensch uit te drukken dat het gezelschap eene volksbibliotheek zou oprichten, eene instelling welke de ontslapen dichter Van Duyse altyd als een middel van verlichting aengemoedigd heeft en welke hy trachte te Dixmude in 't leven te roepen.

Deze lezing wekte eene ongemeenen en levendigen geestdrift en gejuich op, en vond eene volle goedkeuring. Onmiddelyk nam een lid het woord en deed de noodwendigheid eener volksbibliotheek klaer blyken en drukte de hoop uit dat de stem der Eerevoorzitster zal aenhoord worden. Langs alle zyden trad men den redenaer by en ieder lid wenschte dat men zoo spoedig mogelyk die inrichting tot stand bracht.

M. Kesteloot-De Man, letterkundige te Nieuport, had een dertigtal boekwerken aen den vriendekring als geschenk gezonden. De begiftiger werd met eenparige goedkeuring tot briefwisselend eerelid benoemd.

Twee werkende leden en een briefwisselend eerelid werden aengenomen.

M. Lanssens, briefwisselend eerelid en letterkundige te Couckelaere, had een boekwerk, geschonken.

Voorlezingen werden gedaen van: De Apostaet van Th. Van Ryswyck, eene Ode van den zelfden dichter, de Lasteraer van Jan Brouckaert en de Vryheid van Schumla.

In de maend december werden er insgelyks 25 boekdeelen geschonken, door den heer Adolf Beernaert notaris te Alverinhem. MM. Thys-Ghyssaert en A. Van Cuyck schonken insgelyks boekwerken en M De Breyne-Peellaert twee portretten, van befaemde vlaemsche letterkundigen.

Wy hopen dit jaer het portret medetedeelen van Mevrouw van Ackere, Vlaenderens eerste dichteres, eerevoorzitster van bovegemelde maetschappy.

- Op Drie Koningendag vierde de letter- en toonkundige maetschappy: Nu, morgen niet, aldaer het jaerlyksche feest.

De muziekstukken werden uitgevoerd door de heeren: K. Wyllie, vader, Feys-Ghyssaert, N. Feys, zoon, Aug. Hamers, P. Doolaeghe en P. Vandenkerckhove. Vervolgens hebben deze heeren nog eenige stukken laten hooren, die allen met geestdrift werden toegejuicht en veel beloven voor de toekomst.

M. Ed. Van Sassenbrouck verbeeldde: de Kwakzalver op meesterlyke wyze. M.H. Feys zong eene vlaemsche romance, keurig en schoon. M.N. Feys, zoon, zong twee romancen. M. Ed. Stragier zong ook eene romance met veel juistheid, en werd even als zyne voorgangers met warm gevoel toegejuicht. M.J. Delanotte heeft het gezelschap ook door zynen aengenamen zang voldaen; hy zong eene lieve romance met uitmuntende verstaenbaerheid.

Verders hebben de liefhebbers op den schouwburg een vrolyk tooneel gespeeld uit het stuk: Neel de Loods. Het is niet zonder nut voor de kunst, en niet zonder kostbare verlokking voor de verbroedering en het maetschappelyk leven dat de maetschappy Nu, morgen niet bestemd is.

Sedert eeuwen bestaet deze letterkundige maetschappy aldaer, gelyk eene sterke gebouwde rots, die het geweld der baren tegenkant, en altyd ongehinderd het hoofd verheft. Menige woelige tyden heeft deze aloude gilde doorworsteld; in spyt van inlandsche beroerten, vreemde overheersching, bloedige strydkampen op het oorlogsveld, heeft zy rustig en moedig haer doel willen bereiken en hare zending vervuld. Hare oude gewoonten en gebruiken blyft zy aengekleefd; wat er rond haer angst of moedeloosheid mocht verwekken, niets konde haer van het gebied der kunstliefhebbery afrukken, en ook niets konde hare broederlyke feestjes doen vergeten. Dagen, zooals Drie Koningendag, vergaderden hunne voorouders in het geliefde gildhof byeen; het waren makkers en broeders, allen bezield met vreugd en verlangen om een aengenaem gezelschap te maken, en door kunstoefening, van allen aerd zich te vermaken. Deze aloude blyde byeenkomst zagen wy op H. Drie Koningendag, by de Maetschappy weder vernieuwen.

GENT. - M. Rogghé, boekhandelaer zal kortelings eene novelle van mevrouw Courtmans uitgeven. De Hut van tante Klara.

LUIK. - M. Stecher, heeft op 17 january in de zael der hoogeschool zynen leergang geopend over de fransche proza in de XVI^e eeuw.