De Vlaamsche School. Jaargang 9

[p. 93]

Derde-orde van den H. Franciscus van Assisen.

teekening van l. hendrickx, plaetsnêe van j. hemeleer.

Meermalen hebben wy het genoegen gehad om van M. Hendrickx te spreken als van een der byzonderste kunstenaren in het godsdienstige vak; thans deelen wy eene zyner samenstellingen mede, de Derde-Orde voorgesteld door den H. Franciscus van Assisen den schapulier of kleed van boetveerdigheid gevende aen de H. Elisabeth van Hongarië en aen Lodewyk koning van Frankryk.

De Derde-Orde is eene instelling die volmaekter is dan de gewoone congregatiën of vereenigingen van Roomsche Christenen; zy telde in vroegere dagen talryke aenklevers in alle de standen der maetschappy; men achtte zich gelukkig als men deel van de Fransciskaner-Orde kon maken. Deze instelling deed haren invloed gevoelen niet alleen onder het opzicht van zeden en godsdienst, maer zelfs onder het opzicht van kunsten en wetenschappen.

Nauwelyks had de H. Franciscus deze aerde verlaten, of kunst en poëzy schitterden reeds rond zyn graf. De oude stad, zoo roemryk door de deugden en heiligheid van Franciscus, praelde welhaest met eenen ongemeenen schat van kunststukken.

Dit gebeurde niet alleen in de vallei van Spoleto en Assisen; op vele andere plaetsen van Europa zag men die prachtvolle kerken opryzen waer het geloof, vereenigd met de kunst, wonderen voortbrengt om aen het nageslacht de godsvrucht der volken te bewyzen, hervormd door de Derde-Orde. Ja de Fransciskaensche familie heeft ten allen tyde de kunst, de wetenschappen en letterkunde begunstigd, en zy heeft veel bygedragen om dezelve op te beuren en tot volmaektheid te brengen door de schoone en treffende ingevingen des geloofs⁽¹⁾.

Ook weet men dat Michel-Angelo zyn schoon meesterstuk: het laetste oordeel eindigende, niet beter wist om zyn portret daerop te brengen, dan zich als Derde-Ordeling, onder het afbeeldsel des H. Franciscus, by het getal der gelukzaligen te plaetsen.

Thans herleeft deze instelling wêer in vollen luister in de hoofdstad van België; leden der aenzienlykste familien maken er reeds deel van, hetgeen eenen zeer gunstigen invloed heeft op de persoonen van minderen rang der maetschappy, die er insgelyks deel van maken, en door eenen eenvoudigen levensregel, welken zy gemakkelyk kunnen volgen, de goede zeden en godsvrucht onderhouden.

De samenstelling van M. Hendrickx is zeer eenvoudig; zy bewyst dat hy met weinig de schoonste ontwerpen weet terug te geven, en zich ernstig met de christene kunst bezig houdt, hetgeen, om zoo te zeggen, eene uitzondering wordt op onze dagen.

(1) Wadding en Montalembert. Indroduction à l'Histoire de Ste. Elisabeth.