De Vlaamsche School. Jaargang 8

Kunst- en letternieuws.

- Wy hebben den volgenden omzendbrief ontvangen:

De Almanak voor Jan en Alleman zal ditmaal zijnen twaalfden jaargang beleven. Geen ander tijdboekjen, van letterkundigen aard, heeft in

[p. 142]

Vlaamsch-Belgiën zoo'n lang bestaan gehad. Dit moge vooral der ijverige medehulp van onderscheidene verdienstelijke letterkundigen, teekenaars en plaatsnijders te danken zijn, anderdeels ook, der geschiktheid van inhoud, formaat, druk en prijs; waardoor de uitgave zich op de grenze des goeden smaaks en der volksgewildheid heeft kunnen staande houden.

Afwisseling van luimige met leerzame prozastukjens, van lustige met ernstige dichten, van eenen ruimen keus oorsponkelijker liederen met vertalingen uitheemscher zangstukken, enz., ziet daar wat immer in aanmerking blijft genomen worden. En wat de degelijkheid der stoffe betreft, daarvoor staan in, benevens overzettingen van Klaas Groth, Piening, Gottschal, Andersen, Vessel, Runeberg, enz. en onuitgegevene stukken van Th. van Rijswijck en van Kerkhoven - de namen der vorige medewerkers, als daar onder anderen zijn: de Cort, vrouwe David, Dautzenberg, Destanberg, Dodd, P.G., de Geijter, Hansen, Hendrikssone, ver Hulst, Julius, R.L., V.L., de Marteau, de Potter, Ida von Reinsberg, Rogghé, Rosseels, van Rotterdam, van Ruckelingen, J. van Rijswijck, Simillion, Staes, Stroobant, de Weerdt.

Meer dan honderd houtsneden versieren de vorige jaargangen. Hebben bijzondere omstandigheden in de laatste tijden belet die opluistering voort te zetten, zoo moge dees Bericht dienen om aan te melden, dat daarin ditmaal weder zal voorzien worden.

De Almanak voor Jan en Alleman, op een groot getal exemplaren getrokken, versierd met platen, vormt een boekjen van 72 bladzijden, ineengedrongen druk, en kost 25 Centiemen.

De heeren letterkundigen die bijdragen zouden gelieven in te zenden, alsmede de boekhandelaars om eenen voordeeligen koop te sluiten, worden verzocht zich zoo haast mogelijk te wenden tot den Uitgever, Hoveniersstraat, n^o 50, te Antwerpen.

- Wy vernemen dat aen de zangmaetschappy Écho d'Anvers, gevestigd in 't lokaelde Faem te Antwerpen, eene geldelyke toelage door het Gemeentebestuer is toegestaen en zy wederom gelast is met het festival van zang voor de stad en den vreemde, dat den 19 augusty 1862 zal plaets hebben.

- Op 19 july ll., heeft M. Harry Peters in het Antwerpsche Kunstverbond lokael de Faem eene lezing gegeven van eenige afgezonderde fragmenten van zyn nieuw werk de Nachtspooken.

- M. Van Langendonck, gunstig gekend door verscheidene schoolwerken, heeft eene bloemlezing uitgegeven, ten gebruike der scholen. Deze bloemlezing bevat een aentael stukken van nederduitsche schryvers als van Bilderdyk, Stallaert, Dautzenberg, Conscience, Snellaert, Snieders, Ecrevisse, Gerrits, Visschers, J.A. De Laet, Vleeshouwer David, Serrure, Van Rucklingen, Blommaert, De Beucker, Wagenaar, Simon Styl, des Armorie Van der Hoeven, J. Van Lennep, Van Hoëvel, Van der Palm, De Vries, Willems, enz. enz. Wy rekommandeeren het boekske (proza 1^e deel) van M. Van Langendonck, in de aendacht niet alleen der schoolonderwyzers, maer ook in die der liefhebbers van de vlaemsche litteratuer.

- Dezer dagen is te Antwerpen het laeste werk verschenen, dat uit de vruchtbare pen van wylen den eerw. heer pastoor P. Visschers is gevloeid, namelyk de Geschiedenis van St. Andries-kerk dier stad sedert hare opkomst tot den huidigen dag.

In deze verhandeling, die niet min dan dry boekdeelen, groot in-8^o, elk van ongeveer 400 bladzyden, beslaet, heeft de geleerde man al het wetensweerdige vergaderd, dat hy in zyne onafgebrokene nasporingen heeft ondekt over den tempel, waervan hy de goede en ieverige herder was. Onder den vorm van jaerboeken, heeft hy al de stukken verzameld, die met de geschiedenis van St. Andrieskerk in verband staen: diplomen, akten, graf- en gedenkschriften, enz.; in één woord, alle bronnen zyn geraedpleegd geworden, die eenige inlichtingen konden opleveren.

De Geschiedenis van St. Andrieskerk bezit een zoo groot nut voor den kunstliefhebber, als voor den oudheid- en geslachtkundige; men treft er belangryke stukken in aen over verscheidene onzer vermaerdste meesters, als daer zyn: de beeldhouwers Jakob Jongelinck, Colyns de Nole, Artus Quellin en J.F. Van Gheel; de kunstschilders Otto Vaenius, Francken, Erasmus Quellin, J.M. Cels, J.B. Van Eycken, L. Mathieu, enz. enz.; even als levensschetsen van verdienstvolle mannen als generael Van Merlen, pastoor Blinkvliet, den geleerden heer J.B. Vander Straelen; aenteekeningen over een aental thans nog bestaende familiën, enz. enz.,

De prys der dry boekdeelen is 15 francs; het werk is slechts op 100 exemplaren gedrukt.

- Het staetsblad van 18 july bevat den uitslag van den universiseelen pryskamp van 1861-1862, van het hooger onderwys. Onder de bekroonden bemerken wy M.C.J. Van Mierlo, als primus in de kwestie der physieke en mathematieke wetenschappen, en M.J. Leys, zoon des vermaerden schilders, als primus in de kwestie van natuerlyke wetenschap, beide van Antwerpen.

- De teekeningen uitgevoerd voor den grooten wedstryd in bouwkunde van 1862, der koninklyke akademie van Antwerpen zyn ten toongesteld geweest in het hedendaegsch museum, inkom langs de Venusstraet, van 21 tot 28 july. Het voorwerp des wedstryds was: Een koninklyk atheneum met kapel en wooning voor den prefekt.

De beoordeeling is op 30 july uitgesproken. De uitslag is: Groote prys: L.J.J. Delasencerie, van Brugge; 2^e prys: J.J.D. Naert, van Brugge; eervolle melding: A. Van der Heggen, van Brussel. Sedert de goedkeuring der laetste begrooting is het jaergeld dat de primus van den Staet geniet, gebragt op 3500 fr. 's jaers, om zyne studiën gedurende vier jaren by den vreemde voort te zetten.

- M. Jaek Thielens, divisie-opperhoofd by het provinciael-bestuer van Antwerpen, schryver van verscheidene verdienstelyke werken, is tot officier der ottomansche orde Medjidié benoemd.

- Op Zondag 27 july was er in het Verbond van kunsten letteren en wetenschappen te Antwerpen, eene schildery tentoongesteld van M.B. Witkamp. Het onderwerp was zeer eenvoudig; in een met bloemen omringd venster staen twee allerliefste meisjes, de eene blond de andere zwart, beide zyn nog in de jaren wanneer men niets dan gouden bergen droomt. Geen van beiden durft rechtstreeks uit het venster zien op den buerman die wellicht naer een hunner de oogen gewend heeft, doch hy wordt in den toiletspiegel afgespied; de uitdrukking van het gelaet der zwartlokkige is allergelukkigst, en geeft zeer juist het gedacht des schilders weêr. De bloemen die het venster omringen, zyn krachtig en breed geschilderd; het geheel is een zeer verdienstelyk werk.

- M.L. De Cuyper arbeidt aen een standbeeld, generael Carnot voorstellende.

- Te Antwerpen is verschenen, by den uitgever Van Mol-Van Loy, Guide dans la ville d'Anvers et ses environs. Dit werk vormt een fraei boekbeel van ongeveer 200 bladz. en is opgeluisterd met vele platen, voorstellende de byzonderste gezichten en gebouwen dier stad.

Buiten eene beknopte geschiedkundige inleiding, bevat het werk de omstandige beschryving van alle de gebouwen en merkwaerdigheden der

[p. 143]

stad; men vindt er ook de aenduiding der verschillige instellingen en andere, voor vreemdelingen nuttige onderrichtingen.

Het geheel is met veel zorg behandeld en deze nieuwe Guide mag nevens de beste werken van dien aerd geplaetst worden.

- Men weet dat een groot getal belgische schilders tafereelen naer de wereldtentoonstelling van Londen gezonden hebben. De engelsche dagbladeren spreken met den grootsten lof van hunne werken en allen zyn het eens om te bestatigen dat de vlaemsche schilderschool met eer hare plaets houdt nevens de andere scholen van Europa.

Onder de historieschilderingen tellen wy: van Gallait, Jeanne la Folle, de lyken van Egmont en Hoorn, de Abdicatie, Egmont, Tasso, Dalilah en zyn overheerlyk portret van Pius IX; van Leys, de Instelling van de gulden Vlies orde, Margaretha van Oostenryk den eed der Antwerpsche schutters ontvangende, Luther zyne hymnen zingende in Eisenach en de Afkondiging van de instelling der inquisitie, welk laetste zoo algemeen in de tentoonstelling van 1861 te Antwerpen, is bewonderd geworden; daerenboven nog kopiën der fresco in zyne eetzael, door hem zelven uitgevoerd (zie 5^e jaerg. bl. 81); van Pauwels, de weduwe van Artevelde en Vluchtelingen uit Antwerpen, beide werken die des kunstenaers roem hebben gevestigd; van Portaels, Rebecca en eene caravaen door den Simoen verrast; van Slingeneyer, Vesalius in het leger van Karel V, de martelaer onder Diocletiaen; van Van Lerius, Jeanne d'Arc.

Tusschen de andere kunstenaren vinden wy: Bossuet met zyne fraeije lichtryke tafereelen; Claeys, met zyne watergezichten; de Groux heeft zyne dood van Karel V gezonden; Dillens zyne bekende geestige Zeeuwsche scènes. Van de Schampheleer, Jacobs en Keelhoff treft men heerlyke landschappen aen; verders bewondert men eenige uitstekende portretten van De Winne, benevens eenige geprezen voortbrengselen van Eug. de Block, Hamman, Madou, A. Stevens, Tschaggeney, Verlat en Willems; van Robie pryken fyne bloemtafereeltjens.

De Vlaemsche schilderschool treedt alzoo krachtig en glansryk op. Van de beeldhouwers hebben onder anderen de HH. Cuyper, Fraikin, Frison, de dry heeren Geefs, Wiener, Van Hove stukken ingezonden, terwyl een aental graveurs hunne kunst hebben doen vertegenwoordigen.

Alles doet voorzien dat onze landgenooten talryke medaliën zullen wegdragen. Wy zullen de uitspraek der jury aen onze lezers mededeelen, zoo haest dezelve zal bekend gemaekt zyn.

- De muerschilderingen die M. Canneel, leeraer en bestuerder der Akademie van Gent, aldaer in de St-Salvatorskerk heeft uitgevoerd, zyn byzonder wel gelukt en de heer Canneel heeft den welverdienden lof van alle kunstenaren weggedragen. Laet er ons byvoegen dat de maker op de gelukkigste wyze alle de moeijelykheden heeft overwonnen, welke de staet der kerkmuren hem aenbood.

- De driejaerlyksche tentoonstelling van Gent bevat ongeveer zes honderd kunststukken, waeronder er eene menigte uitmuntende werken zyn. Onder de byzonderste tellen wy tafereelen door de heeren N. De Keyser, Ferd. De Braeckeleer, Felix De Vigne, Lieven de Winne (zyn voortreffelyk portret des konings), Huysmans, Otto Van Thoren, Jules Breton, Robert, Boulanger, Jos. Pauwels, De Bruycker, Corcole, Van den Bussche, enz. Wy hopen later breedvoeriger op deze tentoonstelling terug te komen.

- Door koninklyk besluit van 23 juny, wordt de fabriekraed der kerk van Voortkappel, te Westerloo, gemagtigd tot het vergrooten dier kerk.

- M. Chauvin, bestuerder der Akademie van Luik, heeft eene belangryke onderscheiding bekomen: de Senaet van Berlyn heeft hem by brief uitgenoodigd zyn tafereel den H. Lambertus by Pepyn van Herstel, die in de tenstoonstelling van Antwerpen prykte, in de hoofdstad van Pruissen ten toon te stellen.

- Eene som van 300 fr. is door het Staetsbestuer, ten titel van aenmoediging, toegestaen aen den heer Karel Bogaerd, smid-dichter te Eecloo.

- Z.M. de koning heeft 500 franken aen den Oudheidskundigen kring van het land van Waes gezonden, om hem te helpen in de oprigting van het standbeeld van P. Verheyden.

- In de kerk van de Nieuwmoer heeft men eene fraeije orgelkas geplaetst in ogivalen styl uitgevoerd onder de leiding van M.H. Braeckmans voor het huis Loret van Brussel.

- Te Mechelen heeft men het standbeeld van Dodoneus geplaetst, uitgevoerd door den bekwamen beeldhouwer dier stad, M. Tuerlinckx; hetzelve werd by M. Rousseaux, te Antwerpen, in marmer gekapt.

- Op zondag, 28 juny, heeft te Kortryk de inhuldiging plaets gehad van het gedenkteeken, opgerigt ter nagedachtenis van wylen Pieter Van der Ghinste, komponist. Eene solemnele misse in muziek, door Van der Ghinste gekomponeerd, werd om 11 ure uitgevoerd, in de St-Martenskerk, waerna een muziekkorps den stoet naer het kerkhof geleidde. Twee redevoeringen werden uitgesproken.

- M. Van Schendel heeft te Brussel twee overschoone tafereelen voltooid; beide zyn merkten in den aerd van den meester, en allerkeurigst van uitvoering.

- M. Willem Rogghé, te Gent, zal de volledige werken van den onlangs overleden vlaemschen schryver Ronsse uitgeven bestaende in: Kapitein Blommaert of de Boschgeuzen te Audenaerden. - 1566-1572; Arnold van Schoorisse, episode uit den opstand der Gentenaars. - 1382-1385; - Pedro en Blondina, geschiedkundig verhael; De Gentsche Mammelokker, verhael; De geheimzinnige Kluizenaer, volksverhael uit de XIII^e eeuw; Schetsen uit de Geschiedenis van België; Historie der Graven van Vlaenderen; Jacob van Artevelde, verhael uit de vaderlandsche geschiedenis enz., enz.

De volledige werken, gedrukt op zwaer papier in 't formaet van Conscience's werken, zal geschieden by afleveringen van 80 tot 100 bladzyden. De aflevering zal de inschryvers aengerekend worden tegen een centiem de bladzyde. De betaling gebeurt na de bezorging van vyfof zestal afleveringen. De eerste zal verschynen, zoodra het getal inschryvers zal voldoende wezen om de drukkosten te dekken. De naemlyst der inschryvers zal achter het werk worden gedrukt.

- De maetschappy Vlaemsche Bond te Brugge, is yverig aen het werk om eene vlaemsche volksbibliotheek tot stand te brengen; reeds is zy in bezit van een honderdtal boekwerken der beste vlaemsche schryvers.

- De uitgever I.S. Van Dooselaere, te Gent, heeft een prospectus uitgegeven van een nieuw werk van M. Sleeckx, Op 't Eksterlaar; het zal een schoon boekbeel vormen van ongeveer 300 bladzyden engelsch formaet en zal versierd zyn met eene prachtige staelgravure, door een' der eerste engelsche plaetsnyders vervaerdigd en aen de inschryvers afgeleverd worden ten pryze van fr. 2-50. Na de verschyning zal de prys verhoogd worden.

- De keizerlyke akademie van Caen (Frankryk), heeft de volgende onderwerpen uitgeschreven vooor eenen pryskamp: 1^e de groei der bladeren en den groei der planten. De akademie stelt geen program voor:

[p. 144]

wat zy verlangt is eene reeks nieuwe feiten, goed bestatigd, ter ondersteuning van de denkwyze des mededingers. De prys is 2000 francs. 2^e studie op het leven en de werken van Jan Marot. Prys, 500 fr. De verhandelingen moeten vóor 1 january 1864 (voor de 2^e kwestie) ingezonden worden.