Oudheidkunde.
Er zyn twee belangryke ontdekkingen omtrent onzen ouden vlaemschen dichter Jakob Van Maerlant gedaen. Men heeft vooreerst fragmenten gevonden van den Spieghel Historiael, waeruit blykt dat Van Maerland zelf van dit werk niets meer heeft geschreven dan hetgeen in het manuscript van 's Gravenhage voorkomt, namentlyk de eerste partye, de derde partye en de dry eerste boeken der vierde. De tweede partye werd gedicht door zekeren Philip Utenbroek, van Damme, welken Maerlant, uit vrees van zyn werk, om zynen hoogen ouderdom, niet te kunnen voltooijen, hiermede gelastte. Niet alleen de vyfde party, zooals men het tot heden wist, maer ook de laetste boeken der vierde zyn aen den Brabander Lodewyk Van Velthem te danken. Van Velthem droeg zyn werk in 1314 op aen vrouwe Marie Van Berlaer, uit het adelyk huis der Berthout's, van Mechelen, welke Marie Van Berlaer by Antwerpen woonden.
De ontdekte fragmenten van den Spieghel Historiael zyn zeker hoogst belangryk, doch niet minder gewigtig is de andere vond. Bekend is de latynsche vertaling van den Wapen Martyn, door Jan Bukelaere (uitgegeven in het Vaderlandsch Museum van professor Serrure); maer nu is er eene fransche vertaling, insgelyks in strofische rymen, te voorschyn gekomen. De archivarius van Brugge vond aenzienlyke brokstukken van eenen zeer ouden druk dezes franschen teksten. Hy haelde die uit den rug van oude stedelyke registers, waerin zy by het inbinden over een paer eeuwen geplakt waren.
- Ter zitting van 13 dezer der Koninklyke Belgische Akademie (klas der Fraeije Letteren) heeft de heer Kervijn de Lettenhove eene belangryke mededeeling gedaen. Het achtbaer lid heeft aengekondigd dat hy zoo gelukkig was geweest eene kopy terug te vinden der Commentariën van Karel V. Dit historische monument, gezocht sedert lange jaren, en welks bestaen bevestigd was geworden door brieven van Willem Van Hale en Lodewyk Van Praet, financie-hoofd der Nederlanden, is het voorwerp geweest van een zeer merkwaerdig werk des heeren Arendt, afgekondigd in het VIe deel van de tweede reeks van het Bulletin de l'Académie royale de Belgique (1859).
Deze ontdekking is eene litterarische gebeurtenis.
De bewaerders van de openbare verzameling, in welke onze geleerde geschiedschryver dit handschrift heeft gevonden, weten nog niet dat die schat in hunne handen berust. Zy, die de verhandeling des heeren Arendt hebben gelezen, weten welk belang aen dit document is gehecht. Men wist dat Karel V op zyne regering commentariën heeft geschreven, van welke hy zelf het karakter en de strekking aenduidde, zeggende: ‘dat hy ze schreef om de waerheid te doen kennen, verduisterd door de onwetendheid of door de byzondere beweeringen en driften van de geschiedschryvers zyns tyds.’
Maer men wist ook dat, niettegenstaende twee poogingen om ze in druk te geven, de eene te Venetië in 1561, de andere in Hanau ten jare 1602, dit boek nooit het licht gezien had, dat Philips de IIe er door alle middelen de vernietiging van had betracht, of ten minste de verberging.
Auteursrechtvrij