De Vlaamsche School. Jaargang 8

Kunst- en letternieuws.

De zoo gunstig gekende rytuigmakers, de Gebroeders Van Aken, van Antwerpen, hebben een zeer prachtig rytuig vervaerdigd voor de tentoonstelling van Londen; hetzelve is keurig van vorm, goed geteekend, en, onder alle oogpunten, weerdig van de faem die deze heeren in hun vak als kuntnyveraers verworven hebben.

- In het foyer van den grooten Schouwburg te Antwerpen is eene tentoonstelling geopend ten voordeele der weduwen en weezen der slachtoffers van het entrepot St-Felix, ramp die gansch Antwerpen heeft getroffen en waervan wy bladz. 1 en 25 eene gedenkenis hebben behouden.

Deze tentoonstelling is ingericht door de maetschappy de Boerentroost; zy bevat twee schilderstukken van M. Huysmans: een Negerkop, en eene oude Vrouw; van M. Wagner, een biddend Meisje; van M. Karel Venneman, de Boer met het wynglas; van M. Camille Venneman, het Dorpsgezicht en van jufv. Rosa Venneman eene Studie; van Alexander Marckelbach een Soldaet; verders zyn er nog zeer verdienstelyke schilderwerken van MM. Philips, Merreman, Dirickx, Mellaert en Demarteau. Er zyn eenige schoone Aquarellen: de Liefdadigheid van M.B. Witkamp; van Col, de Hengelaer; van Fuchs een allerschoonst Landschap; van Pauwels, de Soldaet; van Kremer, de Schapenhoedster; van Schaep, een Riviergezicht; van Meyer, een Storm. De schoone teekening van Hendrik Schaefels maekt ophef, even als de twee teekeningen van Victor Lagye; ook zyn er nog: van M.J. Jacobs, een Zeegezicht; van Van Hove, de Winter; van Ruyter, een Stadsgezicht; en eenige trekken die wel doen van F. De Braeckeleer; van Dens, de type van den schryfmeester; van H. de Braeckeleer, de Gang; van Jos. Bellemans, het Kerkhof; van L. Durand, de teekening van de gravuer die wy in den 7ⁿ jaergang hebben gegeven, naer Holbein.

Twee opene lysten waervan de winner der nummers, by MM. Slaets en Delhaye, zyn portret kan laten maken. Een ander nummer waervan de winner by den beeldhouwer M.J. De Braeckeleer, zyn borstbeeld kan laten uitvoeren. M. De Pleyn heeft er een allerliefste standbeeltje.

- M.H. Wynants van Leuven, arbeidt aen het borstbeeld van den voorzitter van den leuvenschen kunstkring, Vooruit Vlamingen!

- De remonstrantie waervan wy in onze laetste aflevering spraken, uitgevoerd door MM. Watlé, vader en zoon, heeft alle de ware kunstkenners uitgelokt. Dit voortbrengsel is een der schoonste dryfwerken die wy te zien kregen en was bestemd voor het klooster der O.-L.-Vrouwezusters te Namen, waer het thans tusschen talryke andere kostbaerheden prykt. In dit klooster bestaet eene talryke verzameling kostbare voorwerpen in zilver en goud, van verschillende tydvakken, die misschien wel de rykste van kunstnyverheidsvoortbrengselen onzes land is, van werken door onze voorvaderen achtergelaten. Komen wy terug op de remonstrantie van MM. Watlé. Deze is in zilver gedreven en verguld; de deelen die het meest gehanteerd worden, zyn in het vuer verguld, de andere met het galvanism. Zy weegt 12 kilos, heeft ongeveer 1 m. 20 c. hoogte en stelt eenen tempel of toren voor in ogivalen styl. Een dertigtal keurige beeldjes zyn langs den binnen- en buitenkant geplaetst, namelyk die van O.-L.-Vrouw, de twaelf apostelen, engelen, enz; op het toppunt van den toren de Zaligmaker aen het kruis.

[p. 83]

Het is wezenlyk een meesterstuk van dryfwerk. De uitvoering is keurig in alle deelen. Wat byzonder onze aendacht getroffen heeft, is het voetstuk, dat versierd is met de afbeeldsels der vier HH. Evangelisten en twee engelen die het begin en het einde des lydens onzes Zaligmakers voorstellen. Deze zyn gegraveerd, maer zyn zoo grootsch en schoon van karakter dat ieder, op zyn eigen genomen, een echt meesterstuk uitmaekt. Deze korte en onvolledige beschryving der grootte en de opgaef van het gewicht van 12 kilos, zal welligt eene aenmerking te weeg brengen; daerom willen wy hierby voegen dat deze remonstrantie niet bestemd is om in processiën gedragen te worden, en enkel dienen moet tot uitstelling van het H. Sakrament, in het klooster waervan wy hooger spraken. Dit klooster is het moederhuis der verschillende onderwysgestichten onder de benaming van Soeurs de Notre-Dame.

Wy willen kortelings eene pooging aenwenden om bovengemelde kostbaerheden te mogen zien, en dan zullen wy onze lezeren trachten een gedacht te geven van de schoone werken onzer voorvaderen.

- De beeldhouwers De Bock en Van Wint, van Antwerpen, zyn gelast met de uitvoering, in franschen steen, van de 14 statiën voor de O.-L.-Vrouwe Kerk van Mechelen.

- Door koninklyk besluit van 9 april wordt de gemeenteraed van Herenthout gemagtigd tot het aengaen eener leening van 16,000 fr. bestemd tot betaling der kosten voor de vergrooting van de kerk dier gemeente.

- Volgens het Journal des Beaux Arts, uitgegeven onder het bestuer van M^r A. Siret, zouden de volgende kunstenaren op de tentoonstelling van Londen door hunne werken vertegenwoordigd zyn: schilders en teekenaren. - MM. Billoin, Bossuet, Chauvin, Clays, De Block, Ferd. De Braeckeleer, De Groux, De Heuvel, De Jonghe, De Latour, De Schampheleer, De Zenezcourt, De Vigne, De Winne, De Winter, Ad. Dillens, Fourmois, Françia, Gallait, Hamman, J. Jacobs, Keelhoff, Kindermans, Kuhnen, Lamorinière, Lauters, Leys, Lies, Madou, Meunier, F. Pauwels, Pieron, Portaels, H. Robbe, L. Robbe, Robie, Roffiaen, Slingeneyer, Stallaert, Starck, A. Stevens, J. Stevens, Stroobant, Thomas, C. Tschaggeny, Van Lerius, Van Moer, Van Severdonck, Verboeckhoven, Verlat, Wauters en Willems.

Beeldhouwers en plaetsnyders. - MM. De Cuyper, Fiers, Fraikin, Frison, G.J. Th. en Jos. Geefs, L. Jehotte, A. Jouvenel, Kessels, Michiels, Puyenbroeck, Sopers, Tuerlinckx, Van Hove, J. en L. Wiener.

Plaetsnyders. - MM. Bal, Bisth, Corr, Degroux, Delboëte, Demannez, Devachez, Durand, Franck, Meunier, Michiels, Nauwens, Wildiers.

- M^r De Winne, arbeidt aen een portret van Z.M. den Koning bestemd voor de stad Gent.

- Thans is het gedenkteeken aen den dichter van Duyse op St-Amands Berg te Gent opgericht. Zoo als wy reeds vroeger hebben aengekondigd, is men dit werk aen M^r A. Van Eenaeme, van Gent, verschuldigd. Het beeld dat het grafmonument versierd, verbeeldt de Genius der vlaemsche poëzy, onder de trekken eener weenende vrouw, liggende op de lier van den Bard, en eene kroon van immortellen in de hand houdende. Zy rust tegen den voet eener gebrokene kolom. Het met bloemen omkranste hoofd, is byna geheel verborgen onder den arm waerop het rust.

Dit beeld, 85 centimeters hoog en 1 meter 53 centimeters lang, gemaekt uit witten marmer, is merkwaerdig van styl, opvatting en uitvoering.

- M. Van Hecke, bouwmeester en werktuigkundige, te Brugge, is professor benoemd voor de ambachts-teekeningen in de nyverheidsschool, aldaer.

- De gemeenteraed van Dixmude heeft in eene harer laetste zittingen een prachtig gebonden boekdeel van het dichtwerk Sinte Godelieve, van mevrouw Van Ackere ontvangen. Dit werk zal in de boekery van het stedelyk bestuer geplaetst worden.

- In een onzer vorig artikelen kunst- en letternieuws, sprekende over het Nederduitsch letterkundig jaerboekje 1862, hebben wy onwillens vergeten de bydrage van M. Sleeckx te melden: De historie van Daen; ofschoon een fragment, kan zy niet te min voor een volledig vertelsel gehouden worden. Zy is bevallig en boeijend. Eenvoudigheid en waerheid, zwierigheid van styl, goede keus van woorden en uitdrukkingen onderscheiden dit nieuwe voortbrengsel van den gunstiggekenden schryver.

- Aengekondigd: Het boek der vertellingen en andere kuizelaryen, geschreven, vertaeld of verzameld door Reinaert de Vos. Prys fr. 1,50; men schryft in te Antwerpen, by L. Vleeschouwer, lange Nieuwstraet, 67.

- Op 21 april l.l. had in het Verbond van Kunsten, Letteren en Wetenschappen te Antwerpen, eene tentoonstelling plaets van vyf schilderyen en eene voortreffelyke teekening. Het eerste tafereel dat wy ontwaerden is de Weduwe van den Visscher door M. Bource; wy kunnen niet doen dan herhalen wat wy reeds bladz. 162 van den 7^den jaergang nopens dezen verdienstelyken kunstenaer gezegd hebben. ‘M. Bource weet het hert te treffen, natuerlyk te zyn, en daerenboven het dichterlyke te behouden, dat de kunstenaer nooit mag verwaerloozen.’

De weduwe in rouw gekleed, zit aen den zandigen duinweg; op haren schoot ligt een speelziek kindje, en nevens haer een knaepje, de oudste zoon, die met een groen riet den kleine plaegt. Het stuk is treffend, tevens droevig van waerheid; het is een wezenlyk dichtstuk, goed geschilderd, keurig van teekening, in éen woord het is alle de voorgaende schoone werken van M. Bource overweerdig.

Het tweede tafereel van M. Bource het Buerpraetje zien wy minder geerne; daer schynt ons alles wat glasachtig, wat doorschynend van schildering, niet vast genoeg; doch dit belet niet dat het eene aengename kabinetschildery is. De samenstelling is naïef en gelukkig.

Nu hebben wy een werk van M. Van Trigt; op het eerste zicht scheen ons dat een kinderportretje; nogtans by nader onderzoek is het een onderwerp hoofdzakelyk bewerkt door den kunnstenaer, en draegt voor titel de Zonnestrael. Het is een kind dat waerschynlyk door de moeder op de mat gezet is om van het schoone wêer te genieten; het wichtje brengt de handjes voor het gezicht om zyne oogjes van de zonnestralen te bevryden, hetgeen het belet zich met zyn speelgoed te ermvaken, dat slechts uit een pe bestaet. 't Is eenvoudig, vol waerheid en wel geschilderd.

M. Heyermans heeft eene schildery tentoongesteld met groote hoedanigheden; het onderwerp is ontleend aen het landleven, by de boeren. Gedurende het onweder; zie daer het tooneel dat de schilder heeft trachten voor te stellen; de linker kant van het tafereel is allertreffendst, daer is de vader des huisgezins die eenigzins op den stoel de knie buigt; nevens hem een meisje biddend; beide hebben het oog naer het venster gericht op de donkere lucht die door den bliksem gekloven wordt. Dit gedeelte van de schildering schynt ons natuerlyker van toon en effekt, dan het ander gedeelte; zulks belet niet dat het andere ook, als uitdrukking, zeer gelukkig en waer is afgebeeld.

Hiernevens is de prachtige teekening van M. Wildiers, naer eene schildery van Rubens uit het altaer der kapel van Rubens in St. Jacobs-

[p. 84]

kerk te Antwerpen. Deze schildery stelt de H. Maegd voor, welke het kind Jezus, den H. Hieronimus aenbiedt. De H. Martha en Magdalena zyn het gelaet der twee vrouwen van Rubens, terwyl de groote kunstenaer zich zelven heeft afgemaeld onder het beeld van St-Joris; de engel heeft de trekken zyns zoons. Deze teekeningis met de meeste zorg afgemaekt en doet de grootste eer aen M. Wildiers. Wy hopen dat hy dezelve weldra in gravuer zal brengen.

Wy hebben nu nog eene schildery van M. Cool; het onderwerp bevalt ons niet; volgens ons is het het doel van den kunstenaer niet onderwerpen van dien aerd af te malen, ten zy er eene zedeles in opgesloten ligt. Zulks vinden wy hier niet in, en daerom kunnen wy dat maer niet goedkeuren. Ook vinden wy dat dit stuk als schildering te wenschen laet; die gele muer, even als de terugkaetsing is overdreven en niet in harmonie met het overige van het tafereel. Dit alles wil niet zeggen dat er geene goede hoedanigheden in deze schildery vervat zyn. Wyd van daer, het mangelt M. Cool niet aen talent, en wy hopen hem andermael gelukkiger te zien in zyne onderwerpen even als in zyne uitvoering.

- De opening der dryjaerlyksche tentoonstelling van schoone kunsten te Gent zal den 22 juny plaets hebben; de brieven vrachtvry te zenden aen den sekretaris, M.F. Van der Haegen.

Al de schilderyen en kunstvoorwerpen moeten ten lokale der tentoonstelling vóór 10 july overgeleverd zyn; na dit typstip zal niets meer aengenomen worden.

- In den dierengaerd van Antwerpen heeft men een nieuw gebouw aengelegd in oosterschen styl, onder de leiding van den bouwmeester M.K. Servais.

- M. Denefve, besteurder der muziekschool van Bergen, is door het staetsbestuer met de toonzetting gelast van een Te Deum, om den 31^en july aenstaende, ter gelegenheid des 31^en verjaerdags van s'konings inhuldiging, in de St. Ter-Goelen-kerk te Brussel te worden gezongen.

- Men verzekert dat te Brussel de schoone schildery Dalilah van M. Gallait, welke ten voordeele der Gentsche werklieden is tentoongesteld geweest, door eenen Amerikaen, voor de somme van 30,000 fr. is aengekocht.

- Op 21 April l.l. is in het hertogelyk paleis te Brussel, de tentoonstelling van akwarellen geopend.

- M. Portaels heeft het portret voltooid van M. Orts, voor de Kamer van Volksvertegenwoordigers.

- De Oudheidskundige maetschappy te St-Nikolaes, heeft eene inschryvingslyst geopend voor het verveerdigen van het gedenkteeken van Philips Verheyen. Het schynt dat Z.K.H. de graef van Vlaenderen voor eene som van 200 francs heeft ingeschreven. De inhuldiging van dit gedenkteeken is voorloopig vastgesteld voor de maend september aenstaende.

M. De Wilde, bestuerder der Akademie aldaer, arbeidt thans aen een portret van Verheyen, bestemd voor de uitgaef van het jaerboek van bovengemelden kring.

- De maetschappy de Roeische Barbaristen, te Poperinghe, heeft eenen pryskamp voor letter-, zang- en uitgalmingkunde uitgeschreven, die op 13 july aenstaenden zal plaets hebben. Zy looft uit:

Letterkunde. - Proza. Voor de schoonste redevoering, ten minste 100 drukregels behelzende, op het volgende onderwerp: de vryheid is de kostbaertste schat der volkeren. Een zilveren verguld en een zilveren eermetael.

Dichtkunde. - Voor de beste verzameling van drie volksliedjes ten minste 50 drukregels behelzende, op de volgende onderwerpen: A. Een vaderlandsch lied, B. Een meiliedeken of minnelied, C. Een boertig liedje op een onderwerp naer keus. Een zilveren verguld et een zilveren eermetael.

Zangkunde. - Voor de beste uitvoering van eene vlaemsche romance of een zangstuk. Een zilveren verguld eermetael met eene premie van 30 fr., en eene zilveren id. met eene premie van 20 fr.

Tooneel- en Uitgalmingkunde. - Tweespraken. - Deftig vak. Twee zilveren vergulde eermetalen met eene premie van 40 fr., en twee zilveren id., met eene premie van 20 fr.

Deftige uitgalming. - Eerste klas. Een zilveren verguld eermetael met eene premie van 30 fr., en een zilveren id. met eene premie van 20 fr. - Tweede klas. Zelfde pryzen met premiën van 20 en 15 fr.

Boertige uitgalming. - Eenige klas. Een zilveren verguld eermetael en eene premie van 30 fr., en een zilveren id. met eene premie van 20 fr.

Luisterlykste intrede. - Minstens 10 leden. Een zilveren verguld eermetael.

Verstkomende mededingers. - Een zilveren eermetael.

Grootste getal kunstoefenaren eener zelfde maetschappy. - Ten minste 8 leden. Een zilveren eermetael.

De letterkundige gewrochten moeten vóór den 22 juny aenstaenden, toegezonden worden aen den heer Van Merris-d'Ydewalle, voorzitter der maetschappy; zy moeten eene kenspreuk dragen en vergezeld zyn van een toegesloten briefje, inhoudende dezelfde kenspreuk en de namen en woonst des schryvers.

- De konferentie der belgische spoorwegen schryft de volgende prysvragen uit:

1^o Welke wyzigingen zouden moeten ingevoerd worden in onze wetten, om de wetgeving over het vervoeren van reizigers en koopwaren in harmony te stellen met de nieuwe feiten, en namelyk om, volgens de grondbeginselen der rechtveerdigheid, de wederzydsche verplichtingen van den verzender en den vervoerder per spoorweg te regelen, derwyze dat al de belangen gewaerborgd zyn? 2^o Welke is, in België, de invloed der hellingen en schuinten op de exploitatie-kosten der spoorbaen? 3^o Welke is, in België de invloed op den prys van inkomst der vervoeren van koopwaren per spoorweg: A. Van de verlenging der reize. B. Van de vermeerdering der vervoerde hoeveelheden, en by gevolg welk is het beste tariefstelsel onder het dubbel opzicht van de belangen des publieks en der kompagniën?

Eene gouden medalie ter weerde van 400 fr. zal aen den schryver der beste verhandeling op iedere dezer dry kwestiën worden toegezonden.

De stukken moeten geschreven zyn in het vlaemsch, fransch, engelsch of duitsch, en aen de konferencie der belgische spoorwegen vóór 1 mei 1863 worden toegezonden, die ter beschikking der mededingers stelt al de dokumenten, welke zy bezit, en gewillig hare tusschenkomst aenbiedt om hun al de inlichtingen te geven, welke zy wenschen. - Men wende zich ten dien einde tot M. Wergifosse, sekretaris der konferencie, Galery des Konings, 15, Brussel.

- Te Namen, in de drukkery Lambert-de Roisin is verschenen: Méthode pratique pour étudier les éléments de la langue flamande; par Ch. Vercamer.