De Vlaamsche School. Jaargang 8
(1862)– [tijdschrift] Vlaamsche School, De–
AuteursrechtvrijI.In den tuin eener prachtige wooning in de Kammerstraet gelegen, zat eene twintigjarige freule in diepe gepeinzen verzonken. Zoel en aengenaem was de dag en milderyk schoot de koesterende zon, op des meisjes blonde hoofd, hare laetste gouden stralen, welke door hetzelve zachtjes werden weêrgekaetst. Rondom het meisje, wasemden de frischste roozen en yacinthen hare verkwikkende geuren uit, als wilden zy hare geliefde meesteres streelen; doch deze was ongevoelig aen al die bekoorlykheden; al wat haer omringde, was haer onverschillig. Echter kon men, wanneer men hare houding en haer gelaet gadesloeg, bemerken, dat iets aendoenelyks, iets beminnenswaerdig haren geest moest gekluisterd houden; want, dan zweefde een minzame glimlach op hare rozen lippen en hare wangen kleurden zich met een lieflyk purper, alsof de gedachte aen het voorwerp, welk voor haren geest stond, haer deed blozen; dan werd zy bleek als eene oude doode, en wyl hare blauwe oogen zich beweegloos op iets vestigden, beliep eene schielyke huivering haer gansch lichaem. - ‘Maria, Maria! ongelukkige dochter, waeraen denkt gy weêr op dit oogenblik?’ - klonk eensklaps eene zware mannenstem haer in de ooren. Deze woorden deden het meisje als uit eenen droom ontwaken. Ligtelyk sprong zy op en met verbazing het hoofd verheffende, sloeg zy op haren vader eenen blik, onder wiens minzaemheid zy vruchteloos de ontroering hares geestes poogde te verbergen. Hem de hand zachtjes drukkende, sprak zy: - Lieve vader, duid het my toch niet ten kwade, indien gy my soms in diepe mymering gedompeld ziet; gy weet, dat de geest des menschen niet altoos opgeruimd en blyde kan wezen en dat vaek eene sombere gedachte denzelven insluipt en als door eenen mistdamp komt benevelen.’ - ‘Dit weet ik, kind,’ - hernam de vader, - ‘maer reeds lang heb ik bemerkt, dat gy van dag tot dag er treuriger uitziet. Eene diepe droefgeestigheid doet u kwynen en ondermynt allengs uwe lichaemskrachten. Dit alles, Maria, heeft welligt eene andere oorzaek. Er moet u iets zwaer aen 't harte liggen. Geef my uwe wenschen te kennen; alles zal ik doen, wat een vader vermag voor zyn kind, om uwe geringste begeerten te voorkomen; en indien gy lydt, ô spreek dan slechts een woord... de troost eens vaders, die u meer dan al wat hy in de wereld bezit, lief heeft, zal misschien uwe droefheid kunnen heelen.’ - ‘Vader’ - antwoordde de tedere Maria - ‘uwe vrees is ongegrond. Er is niets dat my pynigt; gy weet, dat indien ik iets verlangde, ik u myne wenschen zou bekend maken, omdat ik verzekerd ben dat gy my niets zoudt weigeren.’ Dit zeggende, zuchtte zy in stilte, en de hand haers vaders in de hare drukkende, scheen zy hem nog meer te willen bevredigen. Deze liet zich gerust stellen, en dacht, dat het misschien in de eenzaemheid was, dat de droefgeestigheid zyner dochter haren oorsprong vond, en na zich nog eenige oogenblikken in den hof opgehouden te hebben, verliet hy, daer het juist vyf ure des namiddags op den toren van O.L.V. kerk sloeg, zyne wooning om zyne gewoone wandeling te gaen doen. Maria had nooit hare moeder gekend. Nauwelyks was zy een jaer oud, toen zy dezelve verloor, en nu eerst gevoelde zy maer al te wel hoe groot het verlies was, welk zy had gedaen; nu eerst kon zy beseffen, dat het verlies eener moeder grooter is dan dit van al de rykdommen der wereld. Haer vader Martino de Gasparoly, een Spaensch edelman, beminde haer, wel is waer, als een dierbaer kleinood; maer by hem kon zy toch die zuivere genuchten niet smaken, welke een kind aen de borst eener teêrgeliefde moeder geniet! Neen, zyn somber karakter deed haer leed, en zyn walg voor de menschen was de oorzaek, dat zy verwyderd bleef van de wereld en al de vermaken die zich immer voor andere vrouwen aenbieden. In hare prille jeugd had Maria haren troost gezocht by hare getrouwe dienstmaegd Dorothea; doch thans dat zy tot de vrouwenjaren was opgeklommen, was ook de tyd voor haer gekomen, wanneer men in het hart een gevoel voelt ontstaen, reiner en balsemender dan al wat rein en zoet is; een gevoel, dat ons gedurig aenlokt en ons als het ware tot onzen evenmensch schynt te wenden; het hemelsch gevoel der liefde was in de teedere freule ontloken; zy beminde... en wanneer zy aen den jongeling dacht, die haer hart bezat en het voorwerp uitmaekte van al hare liefdedroomen, oh! hoe gelukkig was zy dan niet! en nogtans, vaek wanneer zy door tooverdroomen gestreeld werd, sloop eene schrikkelyke en zielverpletterende gedachte haren geest binnen; dan dacht zy, dat misschien haer vader hare liefde zou doemen; dan zag zy al de hinderpalen, welke zy te bestryden had, welke folteringen hare ziel nog moest verduren; dan scheen het, dat zy onder het leed zou bezwyken, en van dan af werd alle blydschap uit haer hart verbannen. Zulkdanig was de geestgesteltenis van Maria, wanneer zy door haren vader uit hare mymering werd ontwaekt. Doch nu zy zich alleen te huis bevond, nu ademde zy vryer, nu scheen in eens de vreugd in haer hart herschapen te wezen; want weder vernieuwden zich de gulste stonden harer levensdagen. Haer boezem was van geluk en verlangen opgepropt. Zy vatte hare harp, deed derzelver snaren onder de aenraking harer fyne vingeren weêrgalmen, en alsof haer geest in zaligere sferen zweefde, zong zy in verrukking, met eene stem reiner en zoeter dan de stem eens engels: ‘Welkom! welkom, gulle stonden!
Nu verdwynt myn ziele-smart;
Want welhaest zal myn geliefde
Rusten aen myn popplend hart.
| |
[pagina 80]
| |
Lieve wellust van myn leven,
Snel dan in myne armen! koom!
ô Ik wacht u reeds zoo lange,
Onder 't loover van deez boom.
Myne stemme vliege u tegen,
Als een balsem; en de wind
Brenge u op zyn donze wiekjes
't Welkom groetje, harte vrind!
Lieve wellust van myn leven,
Snel dan in myne armen! koom!
ô Ik wacht u reeds zoo lange,
Onder 't loover van deez' boom.
Waerom toch zoo lang vertoeven,
Eer gy komt aen myne zy,
Liefdes zaêlge vreugden smaken?
Denkt gy dan niet meer aen my?
Lieve wellust van myn leven,
Snel toch in myne armen! koom!
ô Ik wacht u reeds zoo lange,
Onder 't loover van deez' boom.’
... Maria zweeg; de echo herhaelde hare laetste hemelsche toonen, en het weêrgalmen harer harp paerde zich aen het somber gebrom der klok, dat zich zesmael in de verte verspreidde. Op dit oogenblik viel de yzeren klopper drymael zachtkens neêr op het achterpoortje van den tuin, dat op de Lombaerdevest uitkwam. - ‘Ha! daer is myn geliefde - riep de schuldelooze maegd en verheugd trippelde zy naer het deurtje om hetzelve te openen. - Welkom, Karel! - sprak zy met zachte stem, haren minnaer de hand biedende. - Dank, Maria! dank! - prevelde een schoon en jeugdig jongeling, en zich eerbiedig buigende, drukte hy eenen zoen op des meisjes poezelige hand. - Koom ik niet juist op het gesteld oogenblik, jonkvrouw?’ - ging hy voort. - ô Daeraen twyfelde ik geenzins, Karel. Daer zoo even nog zong ik u den welkom toe, - was des meisjes antwoord. Beide gingen zich op eene zode, onder de schaduwe van een treur-wilgje nederzetten. - ‘Karel!’ - sprak Maria - ‘myn hart is van blydschap en geluk opgepropt, en indien gy het my toestaet, wil ik een gedeelte van den tyd, dien wy onzer liefdebetuigingen nog kunnen toewyden, doorbrengen, met ons toekomend heil te bezingen.’ - ‘Zou ik u dit durven weigeren, liefste! - hernam de jongeling, - ik die niets dan ons geluk betracht; ik die u meer acht dan de parelen myner oogen, meer bemin dan al wat de aerde bevat! - Een minzame glimlach, welke des meisjes mond omploeide, scheen den jongeling over zyn gezegde dank te betoonen. Maria vatte dan de harp, en begon het welzyn, dat haer voor den geest zweefde, haer toelachte, te bezingen. Het scheen nu, alsof de stem eens engels begeleid van een hemelsch harpgeluid uit de lucht galmde, zoo zuiver en vol van zoete melody waren hare toonen! Eerst schiep de frische jongeling ernstig behagen met naer het lied dat zyne geliefde opzong te luisteren; eerst waren hem die toonen aengenaem en balsemend; doch welhaest, alsof dezelve hem iets verschrikkelyks en onheilvoorspellends voor den geest bragten, liet hy het hoofd moedeloos op de borst neêrzygen en bleef als in diepe gepeinzen verzonken; eene koude huivering scheen vaek zyn lichaem aen te grypen, en wanneer de woorden zyner geliefde: “Dan zyt gy toch, Karel,
Voor immer aen my!”
hem in de ooren klonken, liet hy gansch het hoofd op de borst zakken en terwyl twee tranen aen zyne oogleden parelden, slaekte zyne borst eenen bangen zucht. Maria die gedurende de voor haer zoo gulle stonden, den blik niet had geslaen op haren geliefde, stond nu versteld, ziende dat de droefheid zyn hart overstelpte. Hem de hand grypende, sprak zy op minzamen toon: - Wat scheelt u, Karel? Gy zyt droef! heeft myn zang u misschien eenige smart veroorzaekt? Ei! spreek, open my uw hart, want de vrees doet my beven. “Engel!” zuchtte de jongeling - “Ja, uw zang heeft in mynen geest eene akelige gedachte doen ontstaen, en hoe meer ik dezelve overweeg, hoe meer ik zie dat er voor my geen oogenblik rust meer is: ja, dat voor my alle heil is verdwenen!...’ - ‘Karel, wat beduiden die woorden? - vroeg de tedere freule vol angst en verwondering, eenen medelydenden en tevens onderzoekenden blik op haren geliefde slaende. - Dat ik u vlugten moet, Maria! voor altoos vlugten!’ riep hy uit, de hand aen het hoofd brengende en poogende hêen te gaen. Doch Maria weêrhield hem en zei smeekend: ‘ô Karel, my vlugten! bemint gy my dan niet meer, spreek!...’ - ‘U niet meer beminnen, Maria! hoe kunt gy dit vragen!... u niet meer beminnen! Denkt gy dan dat myne liefde voor u niet sterk genoeg is om alles te verlaten, om u te bezitten. Ach! het is juist, om dat ik u meer bemin dan het leven, dat ik u moet vlugten... want nimmer! nooit! zult gy myne gade worden!... - En wie zou zulks kunnen beletten? wie zou wreed genoeg zyn om ons voor altoos gescheiden te houden?’ vroeg het meisje, de hand haers vriends met tranen besproeijende. - ‘Wie, lieve?’ - Ei! in Godes naem, laet my gaen, laet my vlugten, Maria! want ik mag u niet aen myne liefde slagtofferen... Ja, laet my u verlaten... aenvaerd myn laetst vaerwel... en wanneer gy de verlorene rust zult teruggevonden hebben, denk dan soms aen hem die voor immer van u verwyderd zyne dagen in droefheid ziet hêen vliegen....’ - ‘Karel’ sprak het meisje smeekend: - ‘Gy wilt immers niet dat ik ten grave dale, niet waer?... ô, verlaet my dan ook niet, laet my uw geheim kennen...’ - ‘Maria! Engel!’ zuchtte de jongeling. - ‘Spreek, Karel! spreek! Wie toch kan onze liefde met een nydig oog aenzien! wie zou vermaek kunnen scheppen in ons ongeluk te bewerken? - ‘Uw vader, lieve!’ ruischte het droef van Karels lippen. - ‘Myn vader!’ gilde het meisje, en haer hoofd zonk langzaem op des jongelings borst. ‘Ja, Maria,’ - hervatte Karel, - ‘uw vader alleen zal onze liefde misachten, en indien hy dezelve ontdekt, zal hy ons misschien voor altoos van elkander scheiden, en wat ongelukkig lot zou ons alsdan niet beschoren zyn?... Is het dus niet beter, Maria, dat wy van nu af onze liefde zoeken te verdooven en elkander zoeken te vergeten?... Verstaet gy nu, waerom ik u niet ongelukkig wil maken, waerom ik u moet verlaten....’ | |
[pagina 81]
| |
- ‘Indien gy my verlaet, dan volg ik u!’ - sprak de freule op eenen toon die verried hoe zeer haer voornemen vaststond. - ‘Ongelukkig meisje!’ - zuchtte Karel, en hy bleef eenige oogenblikken, met het hoofd in de hand tegen eenen boom leunen, alsof hy iets rypelyk overwoog; eensklaps hernam hy: - ‘Welaen! ik zal eene pooging doen, vóór dat ik u voor immer verlate.... ik wil het trotsch karakter uws vaders boogen en hem uwe hand vragen!... Indien hy ze my weigert, zal ik verre van u, kwynend en steeds aen u denkend ten grave dalen; staet hy my dezelve integendeel toe, ô dan, dan bezit ik u voor immer, Maria!... dan is de toekomst aen ons!... Morgen lieve, morgen zal ons lot zich beslissen.... - “Dank! dank, Karel” - sprak het meisje; doch meer kon zy niet uitbrengen; haer hart was te fel geschokt. Tranen van liefde en dankbaerheid vloeiden brandend van hare wangen op de hand haers minnaers. Nu bleef alles gedurende eenige stonden stil en sprakeloos om hen heen; doch weldra kwam het gebrom der klok, dat statig weêrgalmend zich achtmael in de ruimte verloor, die plegtige stilte onderbreken. - “Reeds acht ure, Maria!” riep Karel verbaesd uit, zich oprigtende om te vertrekken. ô Reeds heb ik te lang vertoefd; want mogelyk is uw vader reeds te huis gekomen. Tot morgen dus, lieve... vaerwel!’ en wyl hy den afscheidskus op des meisjes hand drukte, stamelde deze ‘tot morgen, Karel!’ en zy geleidde haren minnaer naer het achterdeurtje. - ‘Staet!’ - klonk het eensklaps. Beide wendden zich verschrikt om. De oude Gasparoly stond achter hen. Een gil ontvloog hunner borst, en alsof zy door Godes geduchten donder getroffen waren, bleven zy roerloos staen, het hoofd op den boezem geheld. Karel had zich niet misgist, wanneer hy de aenwezigheid van Maria's vader verdacht: de oude was reeds van zyne wandeling teruggekeerd en hunne laetste woorden had hy afgeluisterd. - ‘Ah, ongelukkige!’ sprak hy in gramschap tot den jongen Karel, - ‘gy zyt dan de oorzaek der droefgeestigheid myner dochter! gy zyt het die door haer vreemde gevoelens in te boezemen, allengs de rust en de vreugde uit myne wooning verbant! En gy zyt vermetel genoeg om onbekend uwe schreden in myn huis te zetten! Wie, wie heeft u die intrede toegestaen? Uit wat inzigt bevindt gy u thans alleen by myne dochter?’ - ‘De liefde voor haer, mynheer, heeft my hier geleid,’ antwoordde de jongeling op statigen toon. - ‘En ik haet die liefde,’ riep in woede Martino, - ‘en gebied u te vertrekken en niet meer in onze tegenwoordigheid te verschynen.’ ‘Vader! vader! bemint gy my dan niet meer?... wilt gy dan dat ik sterve!’ - snikte zy. - ‘Neen, kind,’ - was het antwoord, - ‘neen, het is juist om dat ik u lief heb met al de vurigheid welke een vader's hart bezielt, dat ik dien jongeling van u verwyderen wil, op dat hy uwe jeugdige ziel niet zou bevlekken met er een gevoel in te ontwaken dat ik laek, dat ik doem!’ - ‘Ach! vader,’ - kreet de freule, - ‘spreek toch zoo niet.... verhoor de bede uwer dochter! indien gy niet wilt dat ik ten grave dale, verwyder dan dien jongeling niet; zeg dat hy hier blyve.... want ik bemin hem, ja, hy is my dierbaerder dan het leven!...’ - ‘God!’ sprak Martino, de hand aen het brandend hoofd slaende, - ‘zy bemint hem!...’ - ‘Ja, zy bemint my’ sprak Karel, een weinig zyne koelbloedigheid teruggekregen hebbende - ‘en ik ook, koester voor haer een gevoel, dat indien gy myne vraeg niet toestaet, myn hart zal verteren, na lang kwynende verre van dit oord myne dagen in ballingschap te hebben voortgesleept.’ - ‘En wat is die vraeg?’ hernam Gasparoly op norschen toon. - ‘De hand uwer dochter, heer ridder.’ - ‘Onbeschaemde!’ - riep Martino uit, de verachting op de lippen - de hand myner dochter! Neen, nooit!... Nog eens, vermetele, ga heen, vlieg!...’ Hier bleef hy eene poos in sombere gedachten verloren; doch hernam weldra, zich tot zyne dochter wendende: - ‘En gy, Maria, zoudt gy wreed genoeg kunnen zyn om uwen vader te verlaten, en eenen vreemdeling te volgen? Zou dan de natuer alle gevoel van ouderliefde uit uw hart hebben gebannen?... moet dan uw gryze vader ten grave dalen, zonder dat gy hem troostet? ô Spreek! gy, die ik acht als den dierbaersten aller schatten, die ik liever, ja duizendmael meer dan het leven bemin; gy, in wie ik al myn betrouwen stelde, die myn eenigst heil uitmaektet; gy, die ik aenzag als den steun, den troost myner oude dagen, gy hebt dan geen medelyden meer met my?...’ - ‘Vader!’ - snikte het meisje zich aen zynen hals werpende: ‘Ach, spreek toch zoo niet! Nooit zal ik u verlaten!... Maer gedoog dat myn beminde steeds by my blyve! ô Schenk my hem tot echtgenoot; hy, ik ken zyn hart, zal u al de liefde eens opregten zoons toedragen.’ 
gasparoly, van blanklaer en maria. (Zie bladz. 82),
| |
[pagina 82]
| |
By deze woorden scheen het, als of er een hevige stryd in den ouden ridder omging, en wen hy de woorden ‘Welaen! wy zullen zien,’ uitgesproken had, scheen Maria als te herleven, en zyne hand met zoenen overladende, sproten de woorden: ‘dank, vader! dank!’ uit haren minnelyken mond. Gasparoly hernam, zich tot den jongeling wendende: ‘Wie zyt gy, Mynheer, en welk is uw naem?’ - ‘Ik ben Karel, de zoon van ridder Van Blanklaer’ was het antwoord. - ‘Van Blanklaer!’ schreeuwde Martino, in eens opspringende en zyne dochter wegstootende, en als eene leeuwin, welke men van hare kleinen berooft, liep hy tot den jongeling, en drukte hem ten gronde. Maria slaekte een gil, wilde den arm haers vaders weêrhouden, en smeekte om medoogen en vergiffenis; doch tranen en gebeden waren vruchteloos. Met de hairen regt op het hoofd, en op zyne tanden knarsende, stond Martino daer als een uitzinnige. ‘Gy zyt een Van Blanklaer? - grynsde hy - helsch gebroed!... ô Zeg, heeft Satan u uitgebraekt, op dat gy, als eene slang, zoudet in myne wooning sluipen, om myn bloed te vergiftigen?... Is het dan niet genoeg dat ik uwen vader eene eeuwige en onverzoenbare vyandschap heb toegezworen? Wilt gy met my te honen, dat ik ook mynen vloek over uw hatelyk hoofd uitspreke?... Ga... en vlieg van hier, kind der helle!... het bloed uwer familje zal voortaen slechts myne wraek koelen!... - ‘Ik spot met uwe bedreigingen - sprak de van toorn bevende en verbleekte Karel, zich aen de gespierde vuist des edelmans ontwrongen hebbende - ‘en, indien de liefde voor uwe dochter en de eerbied voor de wetten my niet weêrhielden, zou ik reeds.............................. hy kon geen woord meer uiten, zoo zeer had deze beleediging hem tot gramschap vervoerd. Razend verdween hy langs het achterpoortje van den tuin. (Wordt voortgezet.) Ch.P. Dumont. |
|