De Vlaamsche School. Jaargang 6

[p. 183]

De familie Galle.
(Vervolg, zie bladz. 106 dezes jaergangs.)

§ V. Cornelius Galle I.

Cornelius Galle I, bygenaemd de oude, zag te Antwerpen het levenslicht, in het jaer 1576, en niet in 1570 gelyk sommige schryvers, als Ch. Le Blanc, Immerzeel, C. Kramm enz. hebben aengeteekend.

Hy was de tweede zoon van Philippus en Catherina Rolland in § 1 vermeld.

De eerste onderrichtingen in het vak der plaetsnykunde ontving Cornelius Galle van zynen vader. Doch om zich verder in deze kunst te ontwikkelen, begaf hy zich in gezelschap van zyn broeder Theodoor naer Roomen. Geruimen tyd vertoefde hy in die stad, zich aldaer onledig houdende met verscheidene meesterstukken van Italiaensche meesters op plaet ten uitvoer te brengen. Hierdoor bekwam hy die ‘losheid van hand, dien smaek in de uitvoering en die nauwkeurigheid in het teeken’ welke men in het grootste gedeelte zyner gewrochten bemerkt.

Na dat Cornelius Galle in Roomen eene ryke verzameling teekeningen had byeen geschaerd, welke in dit klassieke land met zulke groote menigte te vinden waren, wendde hy zich weder naer zyne geboorteplaets, alwaer hy in het jaer 1610 in de gilde van St-Lukas als meesterszoon ontvangen werd. Menigvuldig zyn de gewrochten welke hy alsdan naer de beroemdste meesters der Vlaemsche, Hollandsche, Italiaensche, Spaensche en andere scholen begon ten uitvoer te brengen. Zoo zag men achtereenvolgens in plaet verschynen de meesterstukken van: P.P. Rubens, A. Van Dyck, A. Sallaert, Guido Reni, J. da Ponti, Ferd. Zuccaro, Fr. Vanni, Tiz. Viecelli, J. Vanden Hoecke, H. Goltzius, Aug. Carrachi, Girol, Maziano, Palma, Giovani, enz.

Eene zyner schoonste platen is buiten twyfel diegene, voorstellende: Judith het hoofd van Holofernes afslaende, welk meesterstuk Cornelius Galle naer een tafereel van den onsterfelyken Rubens ten uitvoer bracht, en eigentlyk meer by de kunstliefhebbers onder de benaming van Groote Judith bekend is. Dit gr. in-folio formaet gewrocht, bevat eene latynsche opdracht en titel: Cedite Romani ductores..... memorabat, dicat en is geteekend Corn. Galle sculpsit et ex.

Zyne plaet Adam en Eva voorstellende naer Gio-Batt. Puggi, is mede niet zonder verdiensten.

In 1623 graveerde hy de platen - bestaende in vieren-vyftig stuks, titel inbegrepen - van een groot prachtwerk, 't welk door Jacobus Francquart, en voor dezes rekening werd uitgegeven, en door dezen laetsten gansch ontworpen was. Het voerde voor titel: Pompa funebris optimi potentissimiq. Principis Alberti Pii, Archiducis Austriae, Ducis Burg. Bra. etc. veris imaginibus expressa a Jacobo Francquart, Archit. Reg.; ejusdem principis morientis vita, scriptore E. Puteano Consil. et Historiogr. Reg. Bruxellae CIƆ IƆ CXX III. Prostant apud Joannem Mommastium; in plano f^o.⁽¹⁾

De drukker Jan Leonard, te Brussel, herdrukte dit werk in 1728, met een ander titel. De platen dezer laetste uitgave zyn veel minder schoon, en waren daerby zeer afgesneden.

Voor deze laetste uitgave ook was er aen den gemelden drukker een byzonder octrooi verleend, 't welk by dit werk als bylage diende: Fondations faites par L.L. A.A. S.S. l'archiduc Albert et l'infante Isabelle dans l'église collégiale des St.-Michel et Gudule à Bruxelles ou les corps de L.L. A.A. S.S. reposent, etc., dat hy er van achter by drukte⁽²⁾.

By sommige prentenliefhebbers vindt men ook nog eene plaet by bovengemelde gevoegd, insgelyk door Cornelius Galle naer Jacob Francquart op koper ten uitvoer gebracht, en welke voorstelt: la chapelle ardente in St.-Jacobskerk te Brussel, zoo als dezelve was opgericht ter gelegenheid van den lykdienst gehouden op 3 maert 1634 ter eere van de infante Isabella - echtgenoote van den aertshertog Albert - te Brussel op 1 december 1633 overleden.

Zyne verzameling portretten der vermaerdste mannen van het Augustynenorder insgelyks naer J. Francquart op koper gebracht, verscheen in 1636, in-8^o formaet, onder titel van: Virorum illustrium ex ord. erem. D. Augustini elogia cum singulorum expressis ad vivum iconibus: auctore Fr. Cornelio Curtio, ejusd. ord. historiographo. Antv., 1636⁽³⁾.

(Wordt voorgezet.)

J.B. Van den Bemden.

(1) ‘Daar ik, zegt C. Kramm, in zyn merkwaardig werk over de hollandsche en vlaamsche kunstenaren, een schoon exemplaar der eerste uitgave van 1623 bezit, zoo kan ik hierover het volgende berigten, dat voor de gemelde plegtstatige begrafenis twee volle jaren zyn besteed aan al de toebereidselen, praal en pracht, daerbij ten toon gespreid, hetgeen de wil was der infante, Isabella Clara Eugenia, 's Vorsten gemalin, en waartoe Francquart, de hofvriend en man van talent, alles ontworpen en daarvoor de teekeningen, die dit prachtig werk uitmaken, geleverd had, en welke Cor. Galle uitmuntend heeft gesneden. - Ik moet hier melden niet te gelooven, dat er immer prachtiger ceremoniële begrafenis heeft plaats gehad. Aan het werk zelf is koste noch moeite gespaard, om dit tot een monument te doen strekken der liefde van gezegde Vorstin voor haren gemaal. De persoonen die den stoet hebben uitgemaakt, alle bekende ambtenaren, zijn in hun geheel, even als de hooge adel, de patriciërs enz., kennelijk afgebeeld, en al de standaards, guidons, banieren, wapens, harnachures, voor man en paard, getrouw weêrgegeven; om kort te gaan, dat werk mag men als klassiek beschouwen voor de ceremoniële wetten usantiën, in verband met de Heraldie, die in dat tijdvak tot de hoogste etiquette was opgevoerd, en bijgevolg kan dit boek de vraagbaak zijn en blijven voor alle navolging van dien aard. De text is in vier talen. Latijn, spaansch, fransch en hollandsch.’ Zie ook over deze lykplecht: Histoire de la ville de Bruxelles par A. Henne et Alp. Wauters, tome II p. 34-37; alsook: Histoire d'Albert et Isabelle, par Ch.D. p. 171 et 172.

(2) C. Kramm, De levens en werken der hollandsche en vlaamsche kunstschilders, beeldhouwers, graveurs en bouwmeesters. - Amsterdam, gebroeders Diedericks, 1857.

(3) Cat. Hulthemanus, t. III, p. 147.