De Vlaamsche School. Jaargang 6

Kunst- en letternieuws.

Den 18 augustus laetsleden, heeft de opening plaets gehad van de algemeene tentoonstelling van schoone kunsten, in tegenwoordigheid van M. den minister van Binnenlandsche zaken.

Een groot getal senators, volksvertegenwoordigers, kunstenaren en een aental andere notabiliteiten waren aenwezig.

M. de minister werd aen de deur ontvangen, door M. Vervoort, volksvertegenwoordiger van Antwerpen, voorzitter van de inrichtende kommissie, die hem eene korte doch welgepaste rede toestierde; M. Rogier antwoorde hierop, en werd door eene daverende toejuiching begroet.

Daerna heeft M. de minister de zalen doorwandeld, met M. Romberg, direkteur der afdeeling van schoone kunsten, die hem beurtelings de kunstenaren voorstelde welke aenwezig waren.

De tentoonstelling is eene der belangrykste die wy in ons land zagen, dank aen M. Romberg, hebben verscheidene vreemde kunstenaren hunne werken naer België gezonden. Duitschland, Engeland, Holland, Frankryk, Zwitserland zyn zeer goed vertegenwoordigd; België voorzeder moet niet onderdoen, getuige de werken van Madou, Starck, de Biefve, Lagye, de Groux, Slingenyer en L. De Winne, Fourmois, Eug. de Block, Verlat, van Moer, F. Pauwels, Houzé, Wittkamp, Noterman, Fuchs, van Lerius, Kremer, Huysmans, Regemorter, Col, de Knyff, Dell Acqua, Cermak, Schaefels, Clays, de Vigne, enz., enz.

De beeldhouwery is ook zeer goed vertegenwoordigd, in een woord de tentoonstelling getuigt vooruitgang by het grootste getal onzer kunstenaren, zoowel onder het oogpunt van studie, als keus van ontwerpen. Nogtans is het waerlyk te betreuren dat een zeer groot getal goede tafereelen, niet wel kunnen gezien worden ten gevolge van de weinige voldoende plaetsen.

Het is te hopen dat men een middel zal vinden om daer in te voorzien, want men kan immers niet aennemen dat men werken, waer men niet alleen tyd, studie en geldelyke opofferingen voor gedaen heeft, om zoo te zeggen in den donkeren plaetst: aldus wordt soms de toekomst van een kunstenaer verbroken, ieder heeft de moed, de noodige zedelyke of stoffelyke fortuin niet eene nieuwe gelegenheid aftewachten om zyn werk nevens andere aen de goedkeuring van het publiek te onderwerpen.

- Op maendag 20 en dynsdag 21 augustus hield, ingevolge zyner wetten het Akademisch korps der Koninklyke Akademie van schoone kunsten, te Antwerpen, zyne jaerlyksche plechtige zittingen. Het voorzitterschap werd den kunstschilder M. Nic. de Keyser opgedragen; de beeldhouwer M. Jos. Geefs vervulde de plaets van geheimschryver. Na het openen der zitting, sprak de heer de Keyser eene kernachtige redevoering uit, waerin hy hulde bracht aen de nagedachtenis van eenige leden van het akademisch korps sedert korten tyd overleden, als daer zyn: Paul de la Roche, Harry Scheffer en Rauch; daerna de hoedanigheden beschouwende die deze kunstenaren kenschetsten, drong de achtbare bestuerder onzer akademie byzonder aen op de noodwendigheid van ernstige studiën, zyne rede stavende op het voorbeeld der groote meesters.

In de zelfde zittingen, werden na stemming, tot Eereleden van het Akademisch korps benoemd: MM. Vervoort, ondervoorzitter der Kamer van Volksvertegenwoordigers; Baron Julius de Vinck, Schepen van Antwerpen, P. Génard, onderbibliothekaris dier stad, en Ern. van den Peereboom, lid der Kamer van Volksvertegenwoordigers.

De beeldhouwer M. Jos. du Caju, werd tot membre Agrégé van het zelfde akademisch korps benoemd, dat gelyk men weet in 1854, door Z.M. den Koning in persoon, werd ingesteld, en de uitmuntendste vaderlandsche en vreemde kunstenaren in zynen schoot bevat.

- Op 8 dezer is te Antwerpen aen boord van den stoomboot Prince, naer Hull vertrokken eene schildery van M. Verlat, getiteld de dry dieven, zynde dry vossen welke zich onderling eene gestolene eend betwisten. Dit schilderstuk, waervan men veel goeds zegt, is bestemd voor de tentoonstelling van Manchester, die den 15 dezer geopend wordt. - De bestierende kommissie van gemelde expositie zal de schildery, die de schoonste wordt geoordeeld, voor de verloting aenkoopen, en behalve de koopsom, zal de schilder eenen prys van 100 pond st. ontvangen,

- Wy hebben dezer dagen in het atelier des heeren Nic. de Keyser een portret gezien dat wy onder de schoonste rekenen door dezen befaemden kunstenaer uitgevoerd. Het stelt eene jonge dame voor in zwart satyn gekleed, en is met die délicatesse geschilderd welke eene van de Keyser's groote hoedanigheden uitmaekt. De kleur is schitterend.

- Het staetsbestuer heeft van M. Navez eene schildery aengekocht voor het Museum van hedendaegsche meesters; het ontwerp is ontleend aen Athalie.

- M. Felix de Vigne, leeraer aen de Akademie van schoone kunsten te Gend, is tot ridder der Leopoldsorde benoemd.

- De heer Hendrik Leys arbeidt aen een tafereel dat men van nu af onder de schoonste mag rekenen door dezen kunstenaer uitgevoerd; het stelt de Aertshertogin Margarita van Oostenryk voor die te Antwerpen in den tuin der St-Sebastiaengilde den hoogsten prys wint. Een gansch byzonder artikel zal aen deze heerlyke schepping worden toegewyd.

- De muerschildering in de zalen, heeft sedert eenige jaren veel veld gewonnen. M. Marinus die een aental werken in dien aerd heeft uitgevoerd, op verschillende kasteelen in de Provincie Namen, gaet insgelyks een der byzondere Hotels van Brussel versieren. (Journal des Beaux-Arts.)

- M. Jos. de Cuyper, broeder van Jan en Leonard de Cuyper, heeft kortelings een aental belangryke werken afgeleverd; zoo als: eenen altaer voor Gent, en verscheidene beelden voor Holland.

- De heer Mailliard, zoo gunstig door zyne herstellingen van schilderyen gekend, is gelast met de restauratie van een van Schuts meesterstukken: de H. Maegd door verscheidene heiligen aenroepen een doek dat de St-Caroluskerk te Antwerpen versiert.

- In de kerk van den H. Jacobus te Antwerpen, heeft men een model in pleister geplaetst van het beeld dezes Apostels door de HH. De Bock en van Wint. Hetzelve zal in marmer uitgevoerd worden zoo als wy overigens reeds vroeger aengekondigd hebben.

- M.Th. Swartz van Antwerpen, de jeugdige en veelbelovende schryver van het artikel over de vlam in ons blad verschenen, heeft zyn exaem als Doktor in de wetenschappen, met de allergrootste onderscheiding afgelegd, voor het jury van Gent-Luik.

- De wetenschappelyke vereeniging van Antwerpen, heeft in hare zitting van 24 augustus ll. M. Ferdinand De Wael, doktor in de wetenschappen als sekretaris gekozen.

[p. 143]

- De fransche Akademie heeft tot ontwerp van den dichtpryskamp voor 1860 gekozen: de doorsteking van Suez.

- De schilderyen-verzameling van sir Culling-Eardly, die dezer dagen werd verkocht, en bestond uit 25 tafereelen, bracht nagenoeg de somme van 650,000 fr. op. Een landschap van Poussin werd toegewezen aen 2875 fr.; Venus, Vulkaen en de Liefde, door Tintoretto, 5500 fr.; eene Ryschool door Wouwermans, 4,500 fr.; de Bruiloft van Cana, door P. Veroneza, 2,880 fr.; de Galery van aertshertog Leopold, te Brussel, door David Teniers, 10,000 fr.; de Schilder-school te Rome, door denzelfde 11,000 fr.; de Ster van Jesse, door van der Goes, 5000 fr.; de Onbevlekte Ontvangenis, door Murillo. 225,000 fr.; Goddwegs Sands, door Cooke, 18,750 fr.; Landschap, door Claude, den Lorreiner, 11,500 fr.; Landschap met dieren, door Weenix, 18,500 fr.; de Vereenigde afbeeldingen van Snyders, zyne vrouw en kind, door van Dyck, 25,000 fr.; een Binnenzicht, de familie Balthazar Gerbier, door van Dyck, 187,500 fr.; het portret van M. Ellison en vrouw, twee schilderyen van Rembrandt (1634), 46,250 fr.; twee groote herders-tooneelen door Boucher (1748), 81,250 fr.

Onlangs werd ook te Parys een Boucher voor 21,400 fr. toegewezen. De werken dezes meesters worden thans zeer gezocht.

- Door koninklyk besluit van 2 augustus is er een nieuwe subsidie van 1000 franken verleend aen den fabriekraed der St. Ramacluskerk te Luik, om hem te helpen in de onkosten der muerschilderingen in de koor dier kerk.

- De berlynsche kommissie, gelast met het oprichten van het standbeeld aldaer ter eere van Schiller, heeft bepaeld, dat er geen standbeeld zou worden opgericht, waerop Schiller met eenen anderen dichter, byvoorbeeld Goethe, zal geplaetst worden. Tevens is aengenomen, dat de inschryvers ten behoeve van het op te richten stanbeeld die hebben ingeschreven in de gedachte, dat het oorspronkelyke plan van een dubbel standbeeld voor Schiller en Goethe gezamenlyk zou worden verwezenlykt, hun geld terug kunnen vorderen.

- M. Leonard, goudborduerder te Antwerpen, heeft een sierlyk vaendel verveerdigd, hetwelk door den Baron Diert aen de fanfarenmaetschappy van Hemixem zal geschonken worden. In het midden prykt het wapen schild der familie Diert-de Pret, omringd van in goud en zilver geborduerde ornementen.

- Z.K.H. de hertog van Braband heeft twee schilderyen van M.L. Verboeckhoven aengekocht. Deze stukken stellen voor de haven van Oostende, met haren prachtigen oever, en een gezicht van Antwerpen, met zynen stroom en dokken.

- Onze landgenoot M. Sax, thans gevestigd te Parys, is door het fransch gouvernement ongemeen begunstigd in zyne nyverheid. Eene byzondere wet heeft den duer van zyne brevetten voor het uitvinden van den saxotrombola en saxophona 5 jaren verlengd. De koperen muziektuigen, die vroeger meest uit Duitschland kwamen, worden nu grootendeels uit de werkhuizen van M. Sax, gevraegd. Men weet dat zyne uitvindingen eene gansche omwenteling in de krygsmuziek hebben te weeg gebracht.

- Mejufvrouw Joannes Tordeus, van Brussel, heeft den eersten prys van uitgalming behaeld, (afdeeling van Troegedie) in het groot Keizerlyk Conservatorium te Parys.

- Op 15 augusty had te Antwerpen, met de gewoone plechtigheid, de jaerlyksche prysuitdeeling aen de leerlingen van het koninklyk Atheneum plaets in de tentoonstellingzael.

Het muziekkorps der Burgerwacht opende de plechtigheid met de ouverture van het opera la Muette de Portici, waerna M. Du Fief eene redevoering uitsprak, die wy betreuren door plaetsgebrek niet te kunnen mededeelen.

Daerna werden er door leerlingen van het Atheneum, onder de kundige leiding van M. Bessems een tweetal koorzangen uitgevoerd, waeronder het schoone Hymne au Roi, van den talentvollen, te vroeg gestorven Janssens. De solos in dit stuk voorkomende werden door den jongen heer de Keyser, zoon van den bestuerder onzer Akademie, gezongen, die door zyne lieve stem de aendacht van alle de aenwezigen wist te boeijen.

De woorden dezer Hymne werden in 1831, door M. Rogier, minister van Binnenlandsche zaken, en destyds Gouverneur der provincie Antwerpen, verveerdigd.

M. de Gouverneur, de Burgemeester, de Deken der stad en andere overheden, woonden de plechtigheid by.

Des anderen daegs 16^e, had de plechtige prysuitdeeling in het St. Ignatius-Instituet, byzondere school van koophandel en nyverheid, plaets.

De prysuitdeeling werd voorafgegaen door de opvoering van een kristelyk treurspel in vyf bedryven, getiteld Hermégilde, waerin de hoofdrollen vervuld werden door MM. A. Cahn, H. de Burbure. H. Le Corbesier, H. Van de Vin, G. Van Reuth, E. Braeckmans, W. Godts, en F. De Wolf. Het stuk werd zeer goed gespeeld en warm toegejuicht, in een woord het strekte de Eerw. Paters Jesuieten tot eer.

- In den wedstryd ter vereering van Maerlant is de prys voor de lofrede aen den heer C.A. Serrure, zoon, toegewezen. De prys voor de poëzy is aen den heer J. van Beers toegekend.

- Uitslag van den pryskamp voor liederen door het Willemsfonds uitgeschreven: Eene som van honderd francs was uitgeloofd om tusschen de vyf beste liederen verdeeld te worden. Op verslag der rechters, die zes liederen als bekroonensweerdig op gelyken rang hebben gesteld, heeft het bestuer van het Willems-fonds de som van honderd franks op honderd twintig franks gebracht, en aen ieder der zes volgende liederen eene som van twintig franks toegekend:

N^o 26.	In de Heide. Kenspreuk: ‘Zingen doet het hert goed. In het naembriefje stond: Vrouwe Courtmans, te Maldeghem.’
N^o 41.	In 't zonnig hoveken. Kenspreuk: ‘Als ik kan.’ In het naembriefje stond: Frans de Cort.’
N^o 45.	Liedje van ys ên was. Kenspreuk: ‘Elk vogeltje zingt.’ In het naembriefje stond: Julius V., te Gent.
N^o 31.	Moederangst. Kenspreuk: ‘Hier hoeft geen zwier’ enz. In het naembriefje stond: Vrouwe Goutier.
N^o 42.	In de lengte van 1860. Kenspreuk: ‘Nut by vermaek.’ Het naembriefje hield geen naem in.
N^o 46.	Leve d'oude vlaemsche zeden! Kenspreuk: ‘Die vier begeert, die socket in d'assche.’ Het naembriefje hield geen naem in,

Vereerende meldingen zyn toegewezen aen de volgende liederen:

N^o 47.	Meiliedjen van 1860. Kenspreuk: ‘Chantons pour soulager ce qui gémit en nous.’ (Lamartine.)
N^o 9.	't Jeef Bierbuik. Kenspreuk: ‘Slechts de boozen zingen niet.’
N^o 3.	Kiezingslied. Id. ‘Vlamingen vooruit!’
N^o 42.	Nêerland boven. Id ‘Nut by vermaek.’
N^o 40.	Vaderlandslied. Id. ‘Voor vaderland en vryheid.’
N^o 41.	Myn vond. Id. ‘Als ik kan.’
N^o 1.	Kermislied. Id. ‘Vlaenderen vooruit!’
N^o 31.	't Geluk van den werkman. Id. ‘Hier hoeft geen zwier, enz.’

Eene aenmoediging is verleend aen de liederen dragende N^o 14, met kenspreuk: ‘Waerheid.’

Eene aenmoediging is insgelyks toegekend aen de liederen, dragende n^o 4, met kenspreuk: ‘Een werkman, stichter der maetschappy: Voor 't Algemeen Welzyn.

Nog eene aenmoediging is toegewezen aen het lied: Beschouwing der Natuer, met kenspreuk: ‘In Vlaenderen Vlaemsch.’

De schryvers, die pryzen behaeld hebben, en zich niet hebben laten kennen, als ook die welke vereerende meldingen en aenmoedigingen hebben bekomen, worden verzocht zich kenbaer te maken aen M.K. Van

[p. 144]

Acker, advokaet, sekretaris van het Willems-fonds, Slypstraet, n^o 33, te Gent.

De bekroonde liedjes onder de nummers 42 en 46, alsmede die onder de nummers 47 en 42, aen welke eene vereerende melding is toegekend, zyn van M. Fr. de Potter, letterkundige.

Het lied t' Jeef Bierbuik, is van M. Napoleon Destanberg, van Gent.

- De maetschappy de Veldbloem, te Brussel, heeft besloten een luisterryken pryskamp van uiterlyke welsprekendheid en vlaemschen zang te openen voor al de liefhebbers van het koningryk, welke zal plaets hebben gedurende de Septemberfeesten, onder de bescherming van het staetsbestuer, in eene der grootste en schoonste zalen der hoofdstad.

De volgende pryzen zyn uitgeloofd:

Uiterlyke welsprekendheid.

Ernstig vak, eerste klas. - 1^e prys, een zilveren verguld eermetael; 2^e een zilveren eermetael; 3^e een prachtig ingebonden boekwerk.

Ernstig vak, tweede klas. - 1^e prys, een zilveren eermetael; 2^e een zilveren eermetael; 3^e een prachtig ingebonden boekwerk.

Boertig vak, eenige klas. - 1^e prys, een zilveren verguld eermetael; 2^e een zilveren eermetael; 3^e een prachtig ingebonden boekwerk.

Zuivere uitspraek (afzonderlyk ingericht voor het ernstige vak,)

Eenige prys, een zilveren verguld eermetael.

Vlaemsche zang (romancen met begeleiding van piano).

1^e prys, een zilveren eermetael; 2^e een zilveren eermetael; 3^e een zilveren eermetael.

- De klas van schoone kunsten by de belgische koninklyke akademie, houdt zich bezig met het opmaken van haer programma voor den pryskamp van 1861. Die pryskamp zal de volgende kwestiën bevatten:

1^o Welke zyn, in verschillige landen, de betrekkingen van den volkszang met den oorsprong van den godsdienstigen zang, sedert de inrichting van het Kristendom? Die betrekkingen aentoonen door monumenten waervan de echtheid niet betwyfeld kan worden.

2^o De geschiedenis maken van de opvolgenlyke stelsels van het dekken der gebouwen by de verschillige volken. Eruit opmaken de toepassing van vormen en materialen in de verschillige landen en luchtstreken.

3^o Aentoonen en ontleden, onder het dryvoudig opzicht van samenstel, teekening en kleur, de karakters die de originaliteit der vlaemsche schilderschool uitmaken, onderscheidende wat nationael van wat individuëel is.

4^o De lofrede maken van Grétry; aentoonen wat zyn talent in de vyf genres van dramatische muziek kenschetst, te weten: de komedie, de bouffe, het herdersdicht, het groot opera en het lyrisch treurspel.

De volgende kwestie wordt van nu af aen op den pryskamp van 1862 gesteld.

Naer echte bronnen uitleggen op welke wyzen men in de 14^e, 15^e en 16^e eeuwen voorzag in het onderwys van de teekenkunst in Nederland en het land van Luik.

De prys, voor elk dier kwestiën, bestaet in een gouden eermetael, ter weerde van 600 fr.

- By den uitgever Pustet, te Passau is eene vertaling verschenen, door M. Diepenbrock, van Conscience's werk: de Kwael des Tyds.

- De verkooping der belangryke Bibliotheek, van wylen ridder Th. de Jonghe, zal in de maend oktober te Brussel plaets hebben, onder de leiding van M. Heussner. De catalogus bevat twaelf duizend nummers.

Omtrent hetzelfde tydstip zal M. Heussner eene verkooping houden eener verzameling van oude gravuren met het stift en etsingen, byzonder ryk in voortbrengselen van oude meesters, tydgenooten van Albrecht Dürer en voorgangers.

- De koninklyke akademie van België heeft in hare zitting van den 6 augusty mededeeling ontvangen van eenen brief van M. Ducpétiaux, waerdoor deze geleerde het grootste gedeelte zyner bibliotheek aen de gezegde akademie schenkt.

- M. Konstantyn Simillion, heeft den volgenden prospektus rondgezonden: Anna Moens, de schoone Brouwersdochter. Geschiedkundige roman. ‘Dit werk behelst het verhael der wederweerdigheden van eene antwerpsche familie, die, onder de regering van Peter I, naer Rusland toog, en zich te Moskow met der woon nederzette.

Het is bekend dat de beroemde scheepstimmerman van Zaendam, eenige jaren na zyne troonsbeklimming, groote hervormingen in Rusland bragt. Hy deed namelyk eenen oproep tot de vreemde ambachtslieden en nyveraers, om zich in zyn ryk te komen vestigen. De groote voordeelen, die aen eene dergelyke uitwyking waren verbonden, lokten velen uit tot het verlaten huns vaderlands. Onder meer andere landverhuizers, verliet een te Antwerpen gevestigd brouwer, met name Moens, deze stad en vertrok naer Moskow, waer zyn smaekvol vlaemsch bier hem al spoedig fortuin deed maken.

't Is de dochter van dezen man, die het onderwerp heeft geleverd van het boek, voor welk wy de gunst inroepen van het publiek.

De rol die Anna Moens, tydens haer verblyf te Moskow, heeft gespeeld, is zoo belangryk dat zy vermeld staet in de geschiedenis van Rusland. Nogthans is zy zoo min te Antwerpen als elders in België bekend. Evenwel durven wy beweeren dat, als de lotgevallen der antwerpsche brouwersdochter eens ter algemeene kennis zullen zyn gebragt, zy in haer vaderland en meer byzonder in hare moederstad, allenskens eene duerzame en welverdiende eervolle populariteit zal verwerven.

Voorwaerden: Het werk zal een zwaer boekdeel uitmaken, gedrukt op schoon papier, in-8^o. De inschryvingsprys is fr. 1-75, vrachtvry te huis ontvangen. Men teekent in by mad. de wed. Schotmans, Mutsaerdstraet, Antwerpen.’

- M. Vanryckegem-Lepère, boekdrukker en uitgever in de St.-Jansstraet n^o 22, te Gent, heeft het prospektus rondgezonden der volledige werken van M.J.J. De Smet. De geleerde kanonik De Smet door zyne schriften betrekkelyk de geschiedenis des vaderlands gekend, heeft, behalve zyne enkele afzonderlyk uitgegevene werken, een groot getal belangryke bydragen geleverd in de Nouveaux Mémoires en in de Bulletins de l'Académie. Het zyn al deze bydragen, door den schryver in volgorde gerangschikt en overzien, welke door M. Vanryckegem verzameld, tegen den prys van 20 centiemen de 16 bladzyden, zullen uitgegeven worden. Wy wenschen dit werk den besten byval toe; het verdient zulks ten hoogste.

- Om kortelings te verschynen: Liederen, door Hendrik Cartol, met begeleiding van piano. I. Het Huwelyk (kluchtlied) woorden van Emm. Rosseels. II. De Arme Blinde (romance) woorden van den zelfde. III. 'K vergeet u niet (romance) woorden van Jos. Van Messem. IV. Schoon en Schooner (bolero) woorden van P.F. Van Kerckhoven. V. De Bloem des Bals (romance) woorden van Frans de Cort. VI. De Echo der Smarte (treurzang met begeleiding van violoncel) woorden van P.F. Van Kerckhoven.

Men schryft in by den Heer H. Possoz, uitgever, hoek der Lange Nieuw en Pruynenstraet, te Antwerpen en verder by de byzonderste muziekhandelaren des lands. Prys der inschryving fr. 2,50.

- Verschenen: Verwoesting van Maestricht, historische tafereelen uit de XVI^e eeuw, door Ecrevisse. Verbeterde tweede uitgaef. Brussel by Greuse en by de voornaemste boekhandelaren des ryks. Prys: 2 fr. 50.

- Brobandsch Musaeum voor oudheden en geschiedenis, uitgegeven door Edward van Even. Jaergang 1860. 2^e aflevering. Leuven, by C.-J. Fonteyn.