De Vlaamsche School. Jaargang 6
(1860)– [tijdschrift] Vlaamsche School, De–
Auteursrechtvrij
[pagina 97]
| |
Karel August Vervier.Onder hen die het meest tot de heropbeuring der vlaemsche letterkunde en van den vlaemschen volksgeest bygedragen hebben, mogen wy zeker den Heer Vervier noemen, waerschynlyk den oudsten en zeker niet den onverdienstelyksten van de tegenwoordige Zuid-Nederlandsche dichters. Ook twyfelen
karel august vervier.
wy niet, of eene korte levensschets van den man, die altyd een der moedigste stryders voor de heiligste volkszaek is geweest, zal by den vlaemschen lezer welkom zyn. Karel August Vervier werd op 12 oogst 1789, te Gent geboren. Na zyne humaniora in de zoogenaemde centraleschool voltrokken te hebben, werd hy naer Parys gezonden, om daer onder de leiding van eenen vriend zyns vaders, priester Guyot, de leergangen der fakulteit der wetenschappen te volgen. In Gent terug gekomen, en door zyne ouders tot de financiële loopbaen bestemd, ontmoeten wy hem van 1809 tot 1814 als bankier. Een nieuw financieelstelsel moest in het pas aen Frankryk weder ontrukte Zuid-Nederland ingevoerd worden; door de vryheeren Von Crumpipen en Van Ertborn, werd Vervier in de eerste dagen van february 1814 naer Brussel geroepen, om aldaer onder hunne leiding en met hen aen de inrigting van het nieuwe stelsel werkzaem te zyn. Ter belooning van zyne medewerking, werd hy, door graef de Beaufort, destyds gouverneur der Nederlandsche provinciën, in maert 1814 tot ontvanger particulier van een der vier distrikten van Oost-Vlaenderen (dat van Eecloo) benoemd. Dezen post bekleedde hy tot in 1833, tydstip, waerop de plaets afgeschaft werd. Van jongs af had Vervier eene byzondere neiging tot de beoefening der Letterkunde gevoeld, ook had hy het geluk zyne poogingen met den besten uitslag bekroond te zien. Zyne financiële betrekkingen deden hem zyne geliefkoosde letterkundige bezigheden niet vergeten. Reeds in 1818, leverde hy in de Annales Belgiques, Nederduitsche en Fransche bydragen in dicht en proza, onder anderen vinden wy er in eene proeve van letterlyke vertaling in verzen eener brok uit Ovidius, proeve die zeer wel gelukt is; in 1820 werd hy door Willems in dezes verhandeling over de Taal- en Letterkunde reeds als een verdienstvolle dichter aengehaeld. Vele Letterkundige Maetschappyen, en onderanderen, de Letterkundige Maetschappy van Leyden en de Zeeuwsche Maetschappy van kunsten en wetenschappen enz., boden hem opvolgentlyk hun lidmaetschap aen. In mei 1820, werd Vervier lid benoemd der commissie voor de inrigting en regeling der groote tentoonstelling der nationale nyverheid, die te Gent zou plaets hebben. Ook in dit jaer kwam er by Houdin te Gent, een bundel gedichten van Vervier, van de pers; deze gedichten waren vergezeld van eene zeer goede vertaling in fransche verzen door den bekenden Raoul, Hoogleeraer der Gentsche hoogeschool. Dit werkjen dat zeer zeldzaem is (het werd slechts op 80 exemplaren getrokken en is nooit in den handel geweest), mag zoo niet als het eerste, dan toch als een der eerste vlaemsche dichtvoortbrengselen | |
[pagina 98]
| |
in het vrygewordene Zuid-Nederland gerekend worden. Niet alleen was Vervier een uitstekende financieman en letterkundige, ook als staetsman bewees hy vele diensten: tot bewys strekke dat hy van 1820 tot nu 1860, lid was der provinciale Staten van Oost-Vlaenderen; hy vertegenwoordigde er eerst het arrondissement Eecloo en later dat van Gent; op 30 oogst 1831, werd hy door de liberale party als lid van den pas geboren belgischen Senaet gekozen.....Ga naar voetnoot(1) Van 1820 tot 1830 was hy onder-voorzitter van het Gentsche departement der voortreffelyke Maetschappy: Tot nut van 't algemeen; de omwenteling van 1830 brak los: alles wat Hollandsch was ging te niet, anders hadden wy nog het geluk vertakkingen te bezitten van die zoo uiterst nuttige vereeniging en welligt zou Vervier nog zyn eervol ambt by de Gentsche afdeeling bekleeden. Zyne letter- en kunstkennissen werden ook van den beginne af door het stedelyk bestuer hoog geschat: ook vinden wy hem van 1827 tot 1856 bestuerlid der koninklyke Teeken-Akademie, (waervan hy thands nog eerebestuerlid is,) Curator van het Athenaeum; lid der commissie van Stads-kostelooze scholen, voorzitter der commissie belast met de bewaring van oude gedenkstukken; ook was hy bestuerder der letterkundige klas by de Maetschappy van Schoone Kunsten en Letteren. In 1840 verscheen van hem een dichtbundel: Letteroefeningen; hier wilden wy een woordjen over Verviers dichterlyke hoedanigheden en inzonderheid, over dit werkjen, zeggen. In de voorrede treffen wy de volgende alleszins merkwaerdige zinsneden aen. ‘Gelukkig dat de omwenteling die lang de verdrukking der vaderlandsche tael ten gevolge had, het zaed niet heeft kunnen verstikken 't welke de kennis der Hollandsche Schryvers met onbekrompene hand op den vlaemschen bodem had rondgestrooid! Thans ontwikkelt zich dit zaed tot een boom, die reeds de heerlykste vruchten aen Belgie, ja laet ik zeggen aen gansch Nederland heeft geboden..... Want Nederland, het letterkundige Nederland, kan niet verdelgd worden! Neen zeker niet vlaemsch Belgie is nog niet bereid om de tael der vaderen, als een uitgediend wapen, aen vreemde aenmatigingen prys te geven.’ Het grootste getal der stukken in dezen bundel vervat, zyn natuerbeschouwingen of zedelyke stukken, enkele ook zyn aen het vaderland en de kunst gewyd. Ze zyn alle vloeyend en in eene zeer zuivere tael geschreven; als de beste der eerste stukken noemen wy: de Roos, de Roos en de Amarant, het Landleven, Ruth en het Bezoek aen de grafstede onzer vaderen te Nevele; dit laetste stuk vooral beviel ons door de edele gedachte en de kracht der uitdrukking; de twee strofen die wy hier mededeelen zullen den lezer een denkbeeld van het gedicht kunnen geven, jammer dat ons bestek ons niet toelaet het in zyn geheel te geven: De Barthelsnacht (wie zou niet yzen
By 't hooren van dien schrikbren naem?)
Deed tachtig duizend grafsteên ryzen,
En wierp een' onuitwischbren blaem
Op Frankryks jongen vorst, door logen
En list van Katharyn bedrogen;
De moordleus klonk langs straet en wal,
De noodstorm klom met somber loeien;
Het vry geweten lag aen boeien,
En burgerkryg woedde overal.
Gy, die den God van uwe vaderen
Op de erfelyke wyze aenbadt,
Zaegt u 't verzwartend onweer naderen,
Dat duizende verslonden had;
U dwong geen woeste drom soldaten
Uw kleinen erfgrond te verlaten;
Maer, bleek, met tranen op de wang,
Verkoost gy 't zwervend ballings leven,
Veeleer dan u ten prooi te geven
Aen helschen lyf-en zielendwangGa naar voetnoot(1)
In de gedichten aen het Vaderland en de Kunst toegewyd, vinden wy zyne warmste uitboezemingen; koning Willem en het Neêrlandsch bestuer worden er door den dichter in gehuldigd voor de mildheid, waermede door hen de nationale kunsten aengemoedigd werden. Onder de vaderlandsche stukken stellen wy het Bezoek op Zorgvliet op de eerste plaets. Hoe gemoedelyk ook zyn die verzen niet! Wy kunnen den lust niet wederstaen ze onder onzer lezers oogen te brengen. Een bezoek op Zorgvliet
In Neêrland is een plekje gronds,
Aen klein en groot bekend:
Geen Belg, wie hy ook wezen moog',
Die niet, met vreugde, 't zoekend oog
Naer 't stille Zorgvliet wendt!
Waer is hy, die op Neêrlands kaert
Dit nietig stipje ziet,
En wien geen heldre vreugdgetraen,
Uit loutre dankbaerheid ontstaen,
Het glinstrend oog ontschiet?
| |
[pagina 99]
| |
Waer is hy, die het zeggen durft,
Dat hy u, Cats, ooit las,
En dat zyn boezem of verstand,
Eer hy het boek legde uit de hand,
Niet reiner, beter was?
Gy zyt het, aengebeden grond,
Die ons die werken schonkt,
Waerin, door trouwen vaderraed,
Cats deugdenliefde en driftenhaet,
Met tooverslag, ontvonkt.
Hier onder dezen lindeboom,
Die voor geen eeuwen zwicht,
Wiens kruin nog jonge loten schiet,
En ons een koele schaduw biedt,
Heeft vader Cats gedicht.
Hier, beurtelings aen poëzy.
Of landbouw toegewyd,
Sloeg hy aen lier of ploeg de hand,
En beterde zyn geest, of land,
Van staetsgewoel bevryd.
Hier bly zyn loopbaen doorgetreên,
Gaf hy, aen deugden ryk,
Zyn ziele weêr aen die hem schiep
En, als een Vader, wederriep
In de eeuwge vreugdenwyk.
Wat biedt gy ons herdenkingen,
O Zorgvliets dierbre grond!
De schim van menig' tydgenoot,
Wien vader Cats een schuilplaets bood,
Zweeft zeker hier nog rond.
Ja, menschenliefde is de eedle deugd
Die hier als erfbaer is.
Wie aen de waerheid twyflen moog',
Die sla op Van den Bosch het oog;
En oordeel', en besliss'!Ga naar voetnoot(1)
1822.
Het werk sluit met eene merkwaerdige redevoering: een woord over de tale waerin Vervier zeer praktisch ‘de geschiktste middelen aenduidt, om in de tegenwoordige omstandigheden (1820) aen de Nederlandsche tael in onze gewesten haren luister weêr te geven.’ Aen het tydschrift Messager de Sciences leverde hy vele belangryke bydragen, en in de bladen en maendschriften sedert 1816 in Noord- en Zuid-Nederland verschenen, vinden wy eene menigte, zoowel dichterlyke als wetenschappelyke stukken van Vervier. Een man als hy kon ook der heilige Vlaemsche Zaek, onder haer politiek oogpunt, niet onverschillig zyn; uit al zyne krachten ondersteunt Vervier die beweging, welke aen het volk zyne tael in de volheid harer regten moet terug geven. In 1859 werd hy, door de vereenigde gentsche flaminganten (flamendiants zoo als de Journal de Gand zoo liefelyk en liefderyk zegt) tot voorzitter der commissie gekozen, die het banket, aen de leden der Grieven-commissie aengeboden, zou regelen; op 26 juny zat de heer Vervier het banket voor, en in eene krachtige redevoering bragt hy hulde aen de Mannen, die met zoo veel kalmte en waerdigheid, maer tevens ook met zoo veel kracht en wysheid het werk hadden tot stand gebragt, dat wy gewoonlyk het Vlaemsch Rapport noemen. Mogt de zeventigjarige Vervier, de Nestor der vlaemsche dichters in Zuid-Nederland, ons nog lange jaren bewaerd blyven! Gent, 1 april 1860. Herman Ledeganck. |
|