De Vlaamsche School. Jaargang 6

De jood was de dief.
(Vervolg, zie bl. 49 en 60 dezes jaergangs.)

Dat Adolf dien dag geen lust had tot werken, dit hoeven wy byna niet te zeggen; het zonderlinge voorval dat hem te beurt was gevallen, lag hem te nauw aen het hert, en bekommerde te zeer zynen geest om zich thans met schilderen te kunnen bezig houden. De goede jongen wist waerlyk niet wat denken. Hoe hy ook zocht en herzocht, het was hem toch onmogelyk het raedselwoord van dit voor hem meer dan zonderling geheim te vinden. Dien ganschen dag verliet hy zyne kamer niet, en het was reeds zeer laet, wanneer het hem te binnen schoot dat men in de wooning van mynheer De Wael op hem wachtte. Haestig kleedde hy zich aen; doch vooraleer zich naer het avondfeest te begeven, herinnerde hy zich ook, dat hy mynheer Van Doren, wanneer deze hem, eenige dagen geleden, eene banknote van honderd gulden leende, zyn woord gaf, dat hy, zoohaest hy in het bezit dier somme zou zyn, hem die terug zou bezorgen. Thans bezat hy honderd gulden, daerom richtte hy zyne schreden naer de wooning van den ryken gierigaerd.

Reeds lang vóor het aengekondigde uer, waerop het avondfeest zou plaets grypen, wandelde Amelia's vader de nog ledige doch reeds welverlichte salons zyner wooning langzaem op en neder. Van tyd tot tyd scheen hy een briefje, dat hy in de hand hield, te overlezen, waerna hy dan telkens eenige afgebroken, slechts half verstaenbare woorden mompelde.

- Onbegrypelyk! op myn woord, gansch onbegrypelyk! - morde hy. - Ik ben in der waerheid zeer nieuwsgierig om de oplossing van dit raedsel te kennen!... Het is warachtig een zonderling voorval!... Een buitengewoon stoute dief!... Zoo het althans...

Daer trad nu eensklaps de ryke gierigaerd de zale binnen. Hy was de eerste uitgenoodigde die zich vertoonde. Zoohaest mynheer De Wael hem bemerkte, liep hy hem te gemoet, vatte hem driftig by de hand en zegde:

- Vriend Judo, ik ben waerlyk blyde dat ik u zie! u moet ik het toch zeggen. Zie, er heeft hier in deze wooning zulk zonderling voorval plaets gehad, dat ik reeds meer dan eene halve ure ongeduldig op uwe komste stond te wachten, om u over de buitengewoon gebeurtenis te raedplegen.

- Nu, dit valt niet slecht, - antwoordde Van Doren droog weg, - ik heb u juist ook over eene gewichtige zaek te onderhouden.

- Daer lees, - sprak de oude heer De Wael, terwyl hy zynen vriend den geopenden brief, dien hy in de hand hield, toestak.

Spoedig overliep de zeventiger het schrift, bedacht zich eene poos, krabde zich eens achter het oor, waerna hy vroeg:

- Zeg eens, vriend De Wael, antwoord eens op myne vraeg: Ik heb raed noodig. Zoo gy, by voorbeeld, u in hetzelfde geval bevondt, hoe zoudet gy handelen, indien...

- Wat zegt gy van dien brief? - viel De Wael, den zeventiger ongeduldig inde reden.

- Waerlyk, gy hebt gelyk, ik had dit byna vergeten, - antwoordde Van Doren; - aerdig! gansch aerdig!

- Ik geloof het waerachtig wel, niets anders dan:

‘Mynheer,

Uw kleed is gestolen, de dief zal dezen avond op uw feest tegenwoordig zyn; let goed op den persoon die, met uwe eigene uitrusting, in uwe wooning pronken zal.’

- En wie is de dief? - vroeg Mynheer Van Doren.

- Zoo ik het wist, denkt gy dan dat ik het u zou komen vragen, - zegde De Wael, eenigsints bitter?

- Dan is uw kleed waerlyk gestolen?

- En wat zou het anders?

- Aerdig! gansch aerdig! - hernam de zeventiger, bedenkelyk met het hoofd schuddende; - maer nu vergat ik byna, u den moeijelyken raed te vragen, dien ik eenen myner vrienden verschuldigd ben: vriend De Wael, hoe zoudt gy handelen, zoo het geval eens wilde, dat gy eene dochter bezat die door eenen jongeling bemind werd?

- Zonderlinge vraeg! - zegde De Wael. - Ik zou...

[p. 67]

dat is te zeggen, dit is iets dat gansch van de omstandigheden afhangt.

- Zie, gy gelooft wel, dat ik zeggen wil, in de veronderstelling dat uwe dochter de warme liefde des jongelings met wederliefde beloonde, zooals de dichters en jonge lieden dit noemen.

- Ja, vriend Judo, ja; maer dit hangt af...

- Ho! de jongeling is niet ryk; integendeel, hy is doodarm.

- Het is dit niet, vriend Judo, het is dit niet.

- Hy heeft eene goede opvoeding ontvangen en eerlyk is hy, dit durf ik u verzekeren; een goede jongen die haer zou gelukkig maken.

- Vriend Judo, ik weet waerlyk niet waer gy heen wilt; maer om het kort te maken; ik geloof dat, in zulk geval, ik hem myne Amelia zou ten huwelyk geven.

- En zoo nu hetzelfde geval eens wilde, dat het slechts een oneerlyke schurk was? - vroeg de zeventiger.

- Dan geef ik u van nu af de verzekering dat ik in zulk geval niet aerzelen zou, den schurk, om zyne verwaendheid, door myne knechten duchtig te doen aframmelen.

- Geloof my, De Wael, uw gedacht is ook het myne, en ik wil nog heden avond mynen vriend hier mede bekend maken.

- Hoe, gy blyft dan niet op het feest? - vroeg De Wael verwonderd.

- Neen; dat is te zeggen, blyven kan ik niet, - antwoordde Van Doren; - maer straks kom ik toch terug. Let gy intusschen maer op den tegenwoordigen eigenaer van uw kleed.

- Op myn woord, dit zal ik, en...

- Hola! niet te driftig, vriend De Wael, niet te driftig, gy kunt immers toch niet weten hoe de zaek zich heeft toegedaen. Myn gedacht is, dat men in deze zaek voorzichtig moet te werk gaen; ook wil ik u daer in helpen, zoo gy my slechts belooft te wachten tot myne wederkomst.

- Onmogelyk, Judo, onmogelyk; zoo ik hem eerder...

- Geef my uw woord, dat gy den dief niet aenspreken zult, vooraleer ik hier zal teruggekeerd zyn?

- Welnu, om uwer lange vriendschapswille, tot dan zal ik wachten; maer beloof my dan ook, zoo spoedig mogelyk terug te keeren.

- Slechts een oogenblik geduld, tot straks, - zegde de zeventiger, terwyl hy de hand zyns vriends hertelyk in de zyne schudde.

- Tot straks, - herhaelde mynheer De Wael.

En oogenblikkelyk nam de ryke gierigaerd afscheid van Amelia's vader.

Spoedig, zoo spoedig als hem dit voor zyne jaren mogelyk was, snelde de zeventiger naer zyne eigene wooning, waer hy zonder vertoeven aenbelde.

- Hoe! gy zyt daer reeds terug, mynheer Judo? - zegde de oude keukenmeid die hem de deur had geopend, een weinig verschrikt.

- Wie heeft er naer my komen vragen, Bello? - vroeg Van Doren.

- Niemand, mynheer, - antwoordde de meid.

- Niemand? - herhaelde de zeventiger verwonderd.

- Niemand; ja toch, een oogenblik, er heeft iemand gebeld die naer u vroeg.

- En wie was dit? spoedig antwoord.

- Gy weet, die schilder...

- Mynheer Adolf?

- Ik ken hem niet! maer ik geloof dat dit...

- En wat heeft hy u gezegd?

- Niets.

- Hoe! niets?

- Ik heb hem gezegd dat gy afwezig waert, en dan heeft hy my honderd gulden in de hand gestoken om u te bestellen.

- Nu, dan is alles goed, - knikte de zeventiger.

En, even spoedig als hy gekomen was, keerde hy den rug naer de oude Bello, die van verwondering niet wist wat zy van de zonderlinge handelwyze haers meesters denken moest. Niet eerder sloot zy echter de deur dan na zy mynheer Judocus Van Doren den hoek der straet had zien omdraeijen, en dan nog mompelde het goede mensch binnen 's monds:

- Mynheer Judo, weet er meer van dan hy zeggen wil; maer niemand zal my toch uit het hoofd dryven, dat er geene omwenteling op handen is. God! God! wat akelige tyden wy toch beleven! wat akelige tyden!

Allengskens vervulden zich de prachtige salons van mynheer De Wael met uitgenoodigden. Amelia's vader ontving hen allen met de gulhertigste vriendschap en de uiterste beleefdheid; doch ook met de grootste nauwkeurigheid hield hy een oog in het zeil, om te zien of de stoutmoedige dief zyns kleeds toch waerlyk de onbeschaemdheid zou hebben gehad, zyne wooning binnen te treden; doch wat hy ook aenwenden mocht, hoe goed hy elken der uitgenoodigden in het byzonder gadesloeg, alles scheen te vergeefs. Allen waren

[p. 68]

zy reeds dáér, uitgenomen Van Doren, en tot nog toe had hy nergens iemand ontwaerd, die drager scheen van een kleed gelyk aen het zyne.

- Verwonderlyk! - dacht hy, - en toch staet het duidelyk in den brief te lezen: - de dief zal dezen avond op uw feest tegenwoordig zyn; let goed op den persoon die met uwe eigene uitrusting in uwe wooning pronken zal, - zou misschien Van Doren...? doch neen, onmogelyk! -

Daer verscheen op eens de zeventiger; doch met zyne gewoone kleederen om het lyf; de oude afgesleten broek er frak. Haestig liep Amelia's vader hem te gemoet; hy brandde van ongeduld en nieuwsgierigheid; van ongeduld om hem te melden, hoe vruchteloos tot hier toe al zyne aengewende poogingen gebleven waren; van nieuwsgierigheid, om van zynen ouden vriend te vernemen, of hy zich wellicht in de mogelykheid zou bevinden thans dit zonderlinge geheim te ontsluijeren. Van Doren zag heel goed aen de gansche houding alsook, aen de zonderlinge uitdrukking die op het gelaet van Amelia's vader gespreid lag, hoe ydel tot hier toe dezes onderzoek gebleven was; maer toch stapte hy recht op hem toe, en vroeg hy hem eenigzings nieuwsgierig:

- He wel!..

- Niets, nog niets, - antwoordde De Wael mistroostig.

- Ha! goed, dan is het goed, zegde de zeventiger!

- Hoe! dan is het goed, wat wilt gy hiermede zeggen? - vroeg Amelia's vader gansch verwonderd, terwyl hy zynen vriend by den arm vatte en hem staen hield.

- Laet ons slecht een weinig de zael doorwandelen, de dief zal zich wel van zelf in onze handen leveren, - antwoordde Van Doren droogweg.

Zoo!... - sprak De Wael, half gerust gesteld; want reeds was by hem het gedacht opgerezen dat de zeventiger hem met inzicht bespotten wilde, en zich te vreden toonde, omdat de dief van zyn kleed op zulke kluchtige wyze met hem den gek scheen te dryven. Na zich echter een oogenblik bedacht te hebben, sprak hy:

- Maer denk gy dan toch waerlyk, Judo, dat hy de ongemeene stoutheid hebben zou, zich in myne wooning aen te bieden?

- Wie? - vroeg de zeventiger.

- Wel, wie anders dan de dief.

- Daer heb ik de verzekering van; wy zullen hem wel vinden; kom aen slechts: doch beloof my thans, zoo gy hem herkennen mocht, niet te zullen handelen, alvorens my van uwe ontdekking te verwittigen, - zegde Van Doren.

En zonder het antwoord van Amelia's vader af te wachten, vatte hy hem, op zyne beurt, by den arm en trok hem tusschen de menigvuldige uitgenoodigden met het inzicht hunne opzoeking ter wedervinding van het gestolen kleed te beginnen.

- Ik denk, Adolf, dat het veel beter ware, - zegde Amelia tot den kunstschilder die naest hare zyde op eenen sofa, in eenen afgelegenen hoek der zale en een weinig buiten het zicht der uitgenoodigden zat, - ik denk, dat het veel beter ware, zoo wy zelve hem die bekentenis deden; ik ken mynen vader: zoo wy hem van onze liefde niet onderrichten en het geval eens wilde, dal een derde persoon, een vreemdeling by voorbeeld, hem met dit geheim bekend maekte, dan kon hy ons dit nog wel eens kwalyk opnemen en dus de zoete hoop op geluk, die wy thans koesteren, teenemael verydelen. Wien zouden wy dan die noodlottige teleurstelling, die bittere verydeling onzer zachte en hoopvolle geluksdroomen in de toekomst te wyten hebben? Wien anders, dan ons eigen zelven?...

- Amelia, naest uwe zyde ben ik gelukkig, - antwoordde de kunstschilder, - en waerlyk, ik geloof dat uwe vrees, althans voor het oogenblik, ongegrond is. Immers, wie zou uwen vader van onze liefde kunnen onderrichten? het zuivere gevoel dat onze jonge, vurige zielen, zoo teeder en zoo innig te samen bindt, is thans nog ons geheim. Ik alleen weet dat Amelia op dit oogenblik de ziel van myn bestaen is: ik, en buiten my niemand anders, die weet dat gy en gy slechts alleen, voortaen de eenige bronader myns toekomenden geluks wezen zult. Ik weet ook nog dat gy my bemint, zoo als Amelia slechts Adolf, en wel Adolf alleen, beminnen kan; maer dit is ons geheim. Wie dan toch zou uwen vader de gewaerwordingen die onze zielen sidderen doen, kunnen verraden? Niemand, want onze liefde is het nydig oog der onverschillige wereld nog onbekend en toch, lieve Amelia, ons geheim is ons geluk!

- Ons geheim is ons geluk! - herhaelde de jonkvrouw zacht, terwyl zy haren vochtigen blauwen oogappel zoo teederlyk op haren minnaer richtte, dat deze onder haren weemoedigen blik van geluk en ontroering sidderde, - ons geheim is ons geluk!... Maer weet gy dan toch niet dat onze liefde geen geheim meer is, of liever, zyt gy reeds vergeten, Adolf, dat zy dit nooit was?

- Amelia, lieve, wat wilt gy zeggen? - onderbrak haer Adolf verwonderd.

- Weet gy niet dat wanneer de verborgen snaren onzer gevoelige herten voor de eerste mael gelykstemmig en harmonisch trilden, onze bekentenis door iemand afgeluisterd

[p. 69]

werd? Hebt gy dan reeds vergeten, dat op het oogenblik wanneer onze herten voor de eerste mael bun geheim lieten ontsnappen, er iemand tegenwoordig was, die, buiten onze wete, die onverbreekbare belofte onzer eeuwige en wederzydsche verbindtenis heeft afgespied! Hebt gy...?

- Houd op, Amelia, lieve Amelia, gy hebt gelyk, ik had alles vergeten, - onderbrak Adolf, - ik dacht slechts aen u en aen onze liefde! den ryken gierigaerd, daeraen dacht ik niet!...

En moedeloos blikte de jongeling ten gronde.

Toen Van Doren zynen vriend by den arm vatte, om hunne opsporingen naer het gestolen kleed te beginnen, leidde hy dezen te midden der uitgenoodigden. Aen zyne gebaerden en den toon dien hy zich toeëigende, scheen het byna dat het de zeventiger zelfs was, die dien avond de uitgenoodigden ontving, terwyl De Wael slechts onder het getal dezer laetste scheen te behooren.

Zoodra hy echter het minnende paer in den door hen uitgekozen afgelegen hoek ontwaerde, wandelde hy er met Amelia's vader henen en met inzicht leidde hy hem niet verre van dáér, achter eenen pyler, van waer hy gemakkelyk Adolf en Amelia bespeuren en hunne liefdewoorden afluisteren konde. Wanneer zy daer beiden plaets hadden gevat, begon de zeventiger met zynen vriend een gesprek over zeer uiteenloopende zaken aen te knoopen. Weldra echter troffen Amelia's woorden het oor haers vaders en deze herkende spoedig de stemme zyner dochter. Verwonderd over de woorden die hy uit haren mond had gehoord, wendde hy het hoofd langs de zyde der zitbank; doch eensklaps verscheen eene zonderlinge uitdrukking, een mengsel van verbaesdheid en verontweerdiging op zyn anders zoo effen en liefderyk gelaet. Dit was het oogenblik waerop de zeventiger wachtte; want nu omvatte hy den arm zyns vriends met zulke kracht, dat het dezen onmogelyk werd zich uit zyne door de jaren reeds verslyfde, doch evenwel noch sterk gespierde handen, los te maken. Een oogenblik, doch ook slechts een oogenblik, staerde hy zynen vriend strak in de oogen; dan vroeg hy:

- Vriend, hebt gy gehoord?

- Hebt gy gezien? sprak Amelia 's vader, terwyl op zyn gelaet eene nog meer vreeselyke uitdrukking verscheen.

- Hebt gy gehoord? - herhaelde de zeventiger.

- Myn kleed! de onbeschaemde dief van myn kleed! - bromde De Wael.

- Hy bemint uwe dochter! - zegde Judocus.

- De dief van myn kleed?

- Adolf is Amelia van herte lief! - fluisterde voor eenig antwoord de zeventiger zynen vriend in het oor.

- Laet los! laet mynen arm los, dat ik hem door myne knechten uit myne wooning dryven doe! - grinnikte De Wael.

(Wordt voortgezet.)

Johan Van Rotterdam.