De Vlaamsche School. Jaargang 5

Wetenschappen en nyverheid.
Overzicht van het jaer 1858.

Onder het wetenschappelyk opzicht, is er tusschen de reeds verloopene jaren der XIX^e eeuw, geen jaer voorgekomen zoo merkweerdig als het laetstgeëindigde; niet door de werken, uitvindingen of ontdekkingen welke het menschelyk geestvermogen heeft te weeg gebracht, maer wel door de wondere verschynsels in de natuer.

De 27 february gaf ons eene gedeeltelyke verduistering der maen.

Den 15 meert, hadden wy eene byna geheele verberging der zon; het slecht weder belette ongelukkiglyk de gewoone waernemingen te doen, die voor de sterrenkundigen met zooveel belang worden uitgeoefend om iets nieuws te ontdekken, byzonder aengaende den aerd en de gesteltenis van het licht der zon.

Den 24 augusty weder een maeneklips.

Den 7 september, gaf eene gansche zonverberging voor Zuid-Amerika, aen de geleerde van alle werelddeelen, op die afgelegene streken aengeland, de gelegenheid om hunne nieuwsgierigheid ten volle te voldoen, zonder dat zy nochtans iets nieuws over het stelsel van het zonnelicht hebben konnen uitdenken. Zes groote roosachtige bergen deden zich bemerken rondom de maen gedurende dat zy de zon gansch bedekte. Ten zelfden tyd, zag men vyf wonderbare regelvormige stralen, en westzyds eene uitnemend

[p. 7]

groote lichtstreep, uit den lichtkring die de maen omringde, opryzen.

Eindelyk de komeet of steertstar in de maend october, leverde aen het grootste deel der wereld een hemelsch wonder op waervan niemand onzer tydgenoten ooggetuige was geweest. Wy hadden al lang gedacht iets over de kometen te zeggen, wachtende echter tot dat de eene of de andere geleerde, de duistere kwestie van den aerd der stof of natuergesteltenis dezer lichamen, ter gelegenheid van het schoone stael dat wy voor oogen hadden, wat ophelderde; maer niets, zelfs geene theorie; van alle kanten las men in de wetenschappelyke uitgaven, enkele beschryvingen, gevolgd met negative veronderstellingen en uitdrukkingen van verwondering en onwetendheid. Deze verschynsels, vergezeld met eene uitnemende droogte in onze landstreken, en afgrysselyke regenstortingen in Amerika, doen het jaer 1858 aenteekenen als een buitengewoon tydstip, niet alleen tusschen de jaren onzer eeuw, maer zelfs tusschen de wondervolste der vorige eeuwen.

In het wetenschappelyk perk heeft het gezegde jaer de volgende nieuwigheden zien voorkomen:

1^o Het maken van den alkool of spiritus van wyn, zonder tusschenkomst van bewerktuigde stoffen, door den heer Berthelot.

2^o Het smelten, in groote menigte, van het Platin of wit goud.

3^o De ontdekkingen van den heer Niepce de St-Victor, waerdoor wordt bewezen dat alle voorwerpen de eigenschap bezitten van photographische afbeedsels op zich te vestigen.

4^o Het namaken der steenkolen.

5^o Een geheel nieuw stelsel over de alkoolsche of wyngisting.

In het nyverheidsperk, bemerkte men het volgende:

1^o Het reuzenschip, de Leviathan, die misschien nooit zal varen.

2^o De onderoceaensche telegraefdraed, welke misschien heeft gewerkt, maer waerschynlyk nooit meer zal spreken.

3^o Een nieuw stelsel van geschrabde schroef voor de stoomschepen.

4^o Het invoeren van het aluminium of potaerden metael in den sieraedwerker, zonder grooten byval nogthans.

5^o Eindelyk en vooral, het openen van China en Japan.

C. Ommeganck.