De Vlaamsche School. Jaargang 4
(1858)– [tijdschrift] Vlaamsche School, De–
Auteursrechtvrij
[pagina 42]
| |
Twee tafereelen van Wenceslaus Coeberger en Geeraert Zegers.Met waer genoegen hebben wy immer onzen lezeren het nieuws medegedeeld wanneer het een of ander onzer openbare gebouwen met nieuwe kunstwerken werd opgeluisterd. Thans hebben wy hen met eene dergelyke tyding bekend te maken. De St-Andrieskerk te Antwerpen, die, dank zy byzonderlyk der vaderlyke zorg van den kunstlievenden pastor, den Z.E. Heer P. Visschers, sedert weinige jaren met verscheidene kunststukken werd verrykt, heeft dezer dagen eene nieuwe versiering verkregen: een tafereel van den vermeerden Wenceslaus Coeberger, eenen der uitmuntendste meesters der XVIe eeuw, is in de kapel van O.-L.-Vrouw geplaetst geworden. ‘Er is over weinige dagen, zegt het Handelsblad van Antwerpen, een fraei, ryk en eenvoudig monument geplaetst in St-Andrieskerk, in O.-L. Vrouw kapel. Het is eene milde gift van den eerw. heer Visschers, pastor dezer kerk, dienende tot zyne nagedachtenis. De sieraden rondom de schildery zyn het werk van M.J.J. Rousseaux, beeldhouwer en marmerwerker. De schildery, voorstellende Christus op den schoot zyner Moeder rustende, is eene schoone schildery, zynde nog een kunstdoek van Wenceslaus Coeberger, en herkomstig uit het voormalig Kapucienenklooster te Antwerpen, van den laest overgebleven kloosterling, over 25 jaren, door den eerw. heer pastor aengekocht. ‘Wy vinden van deze schildery melding gemaekt in het werkje getiteld: Den Leyds-man der vremdelingen door de stad Antwerpen, enz., gedrukt by C.M. Spanoghe, in de Lange Nieuwstraet. Op bl. 75. N. 7, lezen wy: ‘in 't midden der kerk, naest den zuyden heeft men tegen den muer het lichaem Christi van het kruys afgedaen, en door engelen ondersteund wordende, uytmuntende geschilderd door Wenceslaus Coeberger.’ ‘Wenceslaus Coeberger werd geboren te Antwerpen in 1560; hy was schilder en bouwkundige; hy had zyne studiën gedaen onder Marten de Vos. Hy ondernam later eene reis in Italië, waer hy terzelfdertyd de instelling der Bergen van Bermhertigheid leerde kennen. Terug in zyn vaderland gekeerd, werd hy door de aertshertogen tot de weerdigheid van geheimraed en hofschilder verheven. Men treft van hem niet veel schilderyen aen; doch onder de kunstgebouwen waervan Coeberger de meester en uitvoerder is, telt men de kerk van O.-L.-V. te Scherpenheuvel. ‘Daer hy, om zoo te zeggen, de insteller is van de Bergen van Bermhertigheid in België (die van Antwerpen werden in 1620 opgericht), heeft hy een werkje geschreven getiteld: Apologia, ofte Beschermredenen teghen het hekelen van de onredelycke vyanden ende oock teghenraeders van de Berghen van Bermherticheyt. ‘Onze kunstschilder, bouwmeester en insteller der Bergen van Bermhertigheid, overleed te Brussel den 23 november 1634, in den ouderdom van 70 jaren. Hy werd begraven in de kapel van O.-L.-V. der Portiuncula, in de Minderbroederskerk, die by het bombardement van Brussel in 1695 vernietigd is geworden. Men las op zyne grafstede: hic jacet sepultus ‘Wenceslaus Coeberger liet eenen zoon na, met name Karel, die hem in de bediening van opper-intendent der Bergen van Bermhertigheid opgevolgd is. ‘Sommige schryvers, als Paquot, Mertens en Torfs (Geschiedenis van Antwerpen, 5e D., bl. 367), duiden het overlydensjaer van W. Coeberger aen op het jaer 1630. Doch, Gachard (Trésor national, t. I, p. 180) geeft den 23 november 1634 op, volgens de rekeningen van de Bergen van Bermhertigheid voor het jaer 1635. ‘Overigens, in een gedenkschrift in 1645, opgedragen aen den bisschop van Roermond (Archief van het Bisdom van Mechelen), wordt er gezegd dat Karel Coeberger kosteloos zyn ambt bediend heeft tot in “'t einde des jaers 1634, als wanneer zynen vader is gestorven.” Men leze: Études sur les Monts de Piété en Belgique par P. de Decker, membre de la Chambre des Représentants, page 122 et suiv.’ Buiten het tafereel van Coeberger, is St-Andrieskerk nog in bezit getreden van eene schildery aen de hand van eenen der voornaemste kunstenaren der XVIIe eeuw verschuldigd. In de zelfde O.L. Vrouwe Kapel, treft men een fraeije doek aen voorstellende de opvoeding van de Heilige Maegd, herkomstig uit de abdy van St-Michiel, en door eenen der laestoverblyvende heeren aen St-Andries Kerk geschonken. Wy vinden melding gemaekt van deze fraeije schildery in het werkje: Den Leydsman der vremdelingen door de stad Antwerpen, gedrukt t' Antwerpen by C.M. Spanoghe. Wy lezen: ‘De kerk der abdye van den H. Arts-Engel Michaël, - N. 8, in den marmeren autaer der volgende kapel heeft men de H. Anna die Maria in den boek leert lezen; agter haer ziet men den H. Joachim, de H. Catharina en de H. Barbara, geschildert door G. Zegers.’ | |
[pagina 43]
| |
Geeraert Zegers werd geboren te Antwerpen en in de Cathedrale Kerk gedoopt den 17 meert 1591. Zyn vader was Jan Zegers en zyne moeder Ida de Neve. Als leerling in St-Lukas-Gilde ten jare 1603 ingeschreven, oefende hy zich nu by Hendrik Van Balen, den ouden, en dan by Abraham Janssens, den ouden. In 1608 werd hy, slechts 17 jaren oud zynde, als vrymeester in gezegde Gilde aengenomen. Hy heeft de reize van Italië gedaen. In 1620 van zyne reize terug zynde, werd hy als liefhebber in de Rederyk-Kamer de Violiere aengenomen. Geeraert trad in huwelyk, in of omtrent 1621, met Catharina Wouters, dochter van Dominicus en Joanna Van Liebeke. Hy heeft elf kinderen gehad. Hy woonde op de Meir in het huis thans gemerkt w. 3, No 48. Zegers heeft vele tafereelen verveerdigd. Hy overleed den 18 meert 1651, en is in St-Michielsabdy begraven geworden, naer meldt een Memorie bouck van de kerckmeesters van St- Jacobs: ‘1651, 21 Meert voor het medegaen van twee meesters, (kerkmeesters), ter begraeffenisse van Gieraert Segers, schilder, te Ste Michiels begraeven, mitsgaders tgroot geluyt van savons ende smorgens, gl. 24-10’Ga naar voetnoot(1). Zeer waerschynlyk is Geeraert begraven geworden by zyne echtgenoote Catharina Wouters en dezer familie, op welker grafstede men voortyds lasGa naar voetnoot(2). sepulture van... De ouders van onzen Geeraert werden in de Cathedrale kerk begraven. Men las eertyds op hunnen zerk, in den middenbeuk aldaer het volgende opschrift: hier leet begraven Deze laetste regelen over de schildery van Geeraert Zegers enz. werden ons medegedeeld door den eerw. heer P. Visschers, Pastor van St-Andries Kerk. |
|