De Vlaamsche School. Jaargang 3

Kunst- en letternieuws.

De heer Eduard Gregoir heeft den heere minister van binnenlandsche zaken den volgenden brief, over den koorzang in de lagere scholen van België gezonden:

‘Mynheer de Minister,

Gedoog dat ik, in hoedanigheid van koponist en voorstander van volksgezang, de opzoekingen, die ik over den staet van het muziekael onderwys in de lagere scholen van België gedaen heb, ter uwer kennisse brenge.

Het dryjaerlyksche verslag vermeldt de tusschenkomst van het Gouvernement voor het zangonderwys in de scholen, maer ook, terzelfder tyd, de middelmatigheid van het onderwys; want over het tydvak van 1846 tot 1848 zegt het verslag:

[p. 192]

Dees gedeelte van het onderwys wordt algemeen op de buiten plaetsen verzuimd.

De verslagen van 1852 tot 1854 zeggen:

1^o Provincie Braband. Het zangonderwys doet weinig voortgang.

2^o Provincie Luik. Het zangonderwys wordt slechts in eenige scholen onderwezen.

3^o Provincie Limburg. De koorzang laet veel te wenschen over.

‘Ten gevolge dier verslagen heb ik my zelven willen overtuigen of de staet van zaken niet verbeterd was. Daertoe heb ik vele scholen van België en byzonder die der provincie Antwerpen bezocht en ziehier, Mynheer de Minister, den uitslag myner poogingen, welke ik, met eene eerbiedige vryheid, u voor oogen leg.

Het is waer, de zang wordt in eenige scholen onderwezen; maer dit onderwys is niet geregeld. De onderwyzers vergenoegen zich met de kinderen eenige liedjes te leeren, welke dezen, door het dikwyls herhalen huns meesters, van buiten leeren. Dat onderwyzingsmiddel, routine genaemd, zal nimmer voordeelige resultaten opleveren.

Over dusdanig onderwys niet te vrede, heb ik by my zelven gezegd: “Het is hoog tyd aen de voortplanting dezer schoone kunst te arbeiden, aen de meesters de noodige beginsels te bezorgen tot het inrichten van eene goede leerwyze, niet alleen met het doel, van aen de schoolmeesters nuttig te zyn; maer om dit onderwys op vaste gronden in te richten, het regelmatig te maken en in overeenstemming met de verstandelyke vermogens en de behoeften der kinderen te brengen; het is tyd hun eene gemakkelyke leerwyze te bezorgen, ten einde den gelukkigen uitslag te bekomen, welken diegenen verkregen hebben, die zich op het verstandelyk onderwys der kinderen hebben toegelegd, en de verbetering hunner zeden behertigen, en wel voornamelyk om de schandalige liederen te doen verdwynen welke op hen eenen zoo noodlottigen invloed hebben.

Op alle myne uitstapjes, Mynheer de Minister, heb ik by de onderwyzers voor een zangonderricht in de scholen, veel geneigdheid ontmoet; allen erkenden er het nut van: allen wenschten er naer en beweerden, dat de kinderen voor den zang zeer genegen zyn.

Tot hiertoe heb ik nog al de gemeente-scholen der provincie niet kunnen bezoeken, maer ik heb naer sommige kantons eenige myner oud-leerlingen, uit de normael-school te Lier, gezonden, om aen hunne kollegas myn nieuw onderwyzings-systeem mede te deelen.

Mynheer de Minister, er ontbreken ook volks- en schoolgezangen, welke geschikt zyn om het zedelyk en nationael gevoel der kinderen aen te kweeken.

Daer de wet op het lager onderwys van 1842 de schoolmeesters tot het zangonderwys niet verplicht⁽¹⁾, zal ik de vryheid nemen, Mynheer de Minister, u te doen opmerken dat, om het doel te bereiken 't welk het gouvernement zich voorstelt, eene aenmoediging van zynentwege zeer nuttig zou worden, des te meer, daer de jaerwedden der onderwyzers niet altoos in overeenstemming zyn met de diensten, die zy aen den staet bewyzen.

Ik durf hopen, Mynheer de Minister, dat gy de weinige voorgaende overwegingen uwer ernstige aendacht zult weerdig vinden.

Ik heb de eer te zyn, enz.

Edouard Gregoir.”

- Dezer dagen kondigde het Parysche dagblad: La Presse, aen dat het, als mengelwerk, Consciences novelle: Houten Clara, onder den titel: l'Orpheline, zal uitgeven.

- Verschenen: Levenschets van Willem-Jan Stevens, doctoor in de genees- heel- en vroedkunde, enz. door C. Broeckx. Antwerpen, J.P. Van Dieren en Comp. Wy danken den geleerden schryver voor het nieuw voortbrengsel waermede hy onze letterkunde heeft verrykt; zyne levenschets van Stevens, is eene schoone hulde aen de nagedachtenis eens mans, wiens verlies niet alleen de Antwerpsche burgery, maer tevens al de Vlamingen betreuren, daer hy een der trouwste voorstanders hunner taelrechten was.

- Bloemlezing uit nederlandsche Dichters (van H. Van Alphen tot op onzen tyd), verzameld door J.-F.-J. Heremans, professor aen 't Koninglyk Athenaeum, te Gent. Tweede uitgave. Gent, H. Hoste. In-8^o van 332 blaz. - Prys: fr. 1-30.

- Leesoefeningen voor de Jeugd, door K.-F. Stallaert, Professor aen 't koninglyk Athenaeum van Brussel. Gent, Hoste. In-16^o van 151 blz. Prys: 1 fr.

- Jaerboeken der stad Maestricht, van 1632 tot 1704; door Alex. Schaepkens. - Brussel, F. Heussner. In-8^o van 46 blz. Prys: fr. 1-’.

- Eerste, Tweede en Derde Woordjes-Leerboek, door D. Van Diest. Leuven, G. Robyns, Savoiestraet, 3. 11 blz.

- Stukjes voor de prysdeelingen. In-12^o van 24 blz., door Th. Verhoef, zoon, gemeente-onderwyzer, te Lebbeke. - Lier by Jos. Van In en comp.

- De overdekte Mesthoopen, of Leerwyze om de stalmesten te bewerken, gevolgd door eene korte beschryving van de voordeelen die zy der akkerbouwkunde moeten toebrengen; door den Baron E. Peers. Brussel, Landbouw-boekhandel van Emile Tarlier. In-18^o van 68 blz. Prys: 50 centimen.

- De Vlaemsche Taelstryd in Belgiën, naer Frederik Oetker uit het hoogduitsch vertaeld, door J.M. Dautzenberg. - Gent, by I.S. van Doosselaere, kleine Botermarkt, 4.

- Aengekondigd: Vyf en twintig voor- na- en tusschenspelen voor Orgel, door J. Tilborghs, eersten prys van orgel en van compositie by het Koninklyk Conservatorium te Brussel, leeraer by 's ryks normaelschool te Lier. - Prospectus. - Ernstige kunstenaers hebben, sedert eenige jaren, veel bygedragen om de studie van het Kerkorgelspel meer en meer te verspreiden; doch, over 't algemeen, zyn hunne stukken zeer moeijelyk voor mingeoefende organisten, en kunnen niet zonder voetklawier gespeeld worden.

In de kleine verzameling, die wy hiermede het publiek aenbieden, zyn al de stukken zoo geschikt, dat ze weinig studie vereischen, en op het kleinste orgel kunnen worden uitgevoerd.

Indien deze eerste proeve met een gunstig onthael vereerd wordt, zal zy binnen kort door eenige geestelyke gezangen gevolgd zyn.

Voorwaerden: Het werk, met zorg gegraveerd, maekt een schoon boekdeel uit van 14 bladzyden in royael 8^o, en wordt den heeren inteekenaren franco per post afgeleverd, ten pryze van fr. 1 50. - De inschryving staet open by Joseph Van In en C^ie, boekhandelaers, Regtestraet, te Lier.

Johan Van Rotterdam.

(1) In Duitschland en in Holland is de zang in de lagere scholen verpligtend.