De Vlaamsche School. Jaargang 3

Schoone Martha.
(Vervolg en slot; zie bl. 55, 58 en 108).
III.

Martha Dorpat was de schoone Martha niet meer van voorheen. Hare eertyds schitterende blauwe oogen stonden nu diep in hunne holen weg gezonken en waren met roode randen omgeven; zy bezaten ook die levendigheid van vroeger niet meer, maer waren sints lang doof en verglaesd geworden. Hare schoone gitzwarte hairlokken waren op vele plaetsen met zilveren draden doorweven. Wie haer vroeger had gezien, toen zy nog vrolyk naest Adolfs zyde op de heuvelen wandelde, of in het ranke vaertuigje op de rivier, vóór Rolanen, spelenveerde, zou voorzeker moeijelyk in haer de schoone dochter van den kuiper hebben erkend.

Er was ook sints zoo veel tyd heen gesneld. Reeds vyftien jaer waren er verloopen sedert het vertrek haers zoons, en geen enkel woord, dat haer op zyn spoor kon brengen, had zy van hem gehoord. Zy had diep, onzeggelyk diep geleden om het verlies van haer kind, menigen halven nacht had zy in zuchten en tranen doorgebracht, doch dit alles had haer den schat haers herten niet terug geschonken. Martha Dorpat wanhoopte nog ooit haer kind terug te zien. Van tyd tot tyd echter, daelde er nog eene lichte hoopsprankel in haren boezem. Zy had de gewoonte van elken avond het schrift, dat haren zoon, by zyn vertrek, had achtergelaten, te overlezen, en na de lezing ervan, bevochtigde zy het met haer tranen; ook waren de letteren op het papier byna onzichtbaer geworden. Na elke lezing zuchtte zy weemoedig:

- Neen, daeraen mag ik niet meer denken, nooit zal ik hem wederzien! God weet, is hy reeds sints lang niet van gebrek omgekomen! Ongelukkig kind! wat spoordde u toch aen om my, uwe moeder, die u meer lief had dan het licht harer oogen, te verlaten? Ware hy hier gebleven, ik hadde voor hem gewerkt tot dat hy my niet meer noodig had, en later, na de dood van Hein, hadde hy in zyne plaets als muzikant kunnen optreden. Hoe mag hy het zich toch in het hoofd hebben gestoken dat hy my tot last verstrekte? De hemel weet! was het Hein zelf niet die jaloersch op hem was, uit vrees dat myn jongen hem zyne klanten zou hebben ontnomen?.. Doch neen, Hein beminde hem daerom te zeer; buiten my was de oude speelman zyn eenige vriend! Ik was zoo gelukkig wanneer hy by my was, en sedert zyn vertrek heb ik wel diep geleden... Een kind hebben en niet weten of men het nog ooit zal wederzien; niet weten of het nog leeft of wel van gebrek op den openbaren weg of in eene gracht is omgekomen als een hond!.. Ha! zulke gedachte is schrikkelyk!.. Sedert zyn vertrek ben ik wel zeer veranderd! Wanneer ik een blik op mynen spiegel werp, schynt het my toe dat ik wel dertig jaer verouderd ben... Kind, gy weet niet hoe gy uwe moeder hebt doen lyden! Neen, gy weet het niet, anders haddet gy niet aldus gehandeld! daerom, zoo gy nog leeft, ik vergeef u uit ganscher herte... Zoo gy nog leeft... Neen, neen, dit ook is nog eene ydele hoop; anders waert gy sedert lang aen myn hert terug gekomen!

Deze en nog wel honderd dergelyke gedachten kwelden haer des avonds den geest, en telkens waren het hare tranen die er een einde kwamen aen stellen. En wanneer het zeer laet was, en het dan somtyds geviel dat er zich in de verte eenig gerucht opdeed, dan verhief zy langzaem het hoofd en luisterde; maer weldra hernam zy spoedig haren arbeid, droevig zuchtend:

- Neen, hy is het niet! langer blyven hopen wordt eene gekheid! ik zal hem niet meer wederzien........................................................

Eens, het was op eenen zaterdag avond, omtrent middernacht; in het dorp had zich iedereen reeds te rusten gelegd, en rond de wooning der arme Martha Dorpat heerschte de diepste stilte.

Martha alleen waekte nog; zy zat naest het venster, aen hare kleine werktafel te naeijen aen een kleed dat den volgenden dag moest voltooid zyn. Weêr dacht zy aen haer kind, dat zy sints lang dood waende. Op eens hoorde zy den hond der nabygelegene hoeve met blaffen aenvangen;

[p. 115]

plotselings verhief zy het hoofd en luisterde aendachtig. Zy hoorde duidelyk den stap eens naderenden persoons; een stond later verstierf de stap en het scheen haer dat iemand voor de deur stil hield. Zy hield insgelyks hare naeld stil, stak het hoofd vooruit om des te beter te kunnen luisteren, terwyl zy zich met de handen aen het blad der tafel vastklampte; want hare beenen knikten koortsig onder haer lichaem en haer hert klopte byna hoorbaer. Doch na eenige stonden te hebben zitten luisteren hoorde zy niets meer. Onttooverd ging zy haer werk hervatten; daer hoorde zy, te midden van den nacht, een zuiveren, helderen, aengenamen toon, een hemelschen zang. Byna krankzinnig van vreugd, het hert overstelpt van geluk, sprong zy recht en ylde naer de deur. Nauwlyks had zy geopend, of met eene stem die van de zoetste aendoening trilde, riep zy uit:

- Pauwel! myn lieveling! myn duerste, myn eenige schat! lang heb ik op u gewacht, zoo lang dat ik u nimmer dacht weêr te zien! Eindelyk zyt gy dan toch gekomen! wees gezegend, myn zoon! wees gezegend! thans is myn lyden vergeten...

- Moeder! hier ben ik! - was het eenige antwoord, de welkomsgroet van den teruggekeerden zoon, die reeds in de armen zyner moeder lag en zyne lippen in eenen langen vurigen kus tegen haer voorhoofd drukte, terwyl hy haer hertstochtelyk aen het hert sloot.

Martha Dorpat had genoeg geboet voor den misstap harer jeugd; thans wachtte haer niets meer dan geluk: de vergelding voor de opofferingen, de ontberingen die zy zich om den wille van haer kind had getroost en het verdriet dat zy om zyne lange afwezigheid had geleden.

- Twee dagen later zat Martha, het hert vervuld met zalige vreugd en edelen hoogmoed, in eene reiskoets; de dorpelingen, als verstomd, zagen haer van op den dorpel hunner wooningen voorby ryden; ofschoon allen reeds de terugkomst van Martha Dorpat's zoon hadden vernomen. Zy vertrok naer Weenen, waer haer zoon, Pauwel Dorpat, thans een der beroemdste toonkundigen van België, door zyne concerten de bewondering van al de dillettanti der hoofdstad van Oostenryk opwekt.

Johan Van Rotterdam.