De Vlaamse Gids. Jaargang 75

[p. 22]

Memorandum

De Bibliotheekvereniging van het Willemsfonds, wil hierbij, naar aanleiding van de werkzaamheden in de werkgroep ad hoc van de Vlaamse Executieve inzake de aanpassing van het bibliotheekdecreet van 19 juni 1978, nogmaals zijn bezorgdheid uitdrukken ten aanzien van een aantal punten die belangrijk zijn voor de verdere ontwikkeling van het openbaar bibliotheekwerk in Vlaanderen.

A. Algemeen

1. Dringt de BWF erop aan dat bij de aanpassing van het decreet maximaal wordt rekening gehouden met het advies van de Hoge Raad voor de openbare bibliotheken dd. 5 juni 1989. De BWF gaat er hierbij van uit dat dit advies van de Hoge Raad als bijzonder waardevol en richtinggevend kan worden beschouwd en au serieux dient genomen.

2. De uitvoering van het bestaande decreet is prioritair op de aanpassing of de wijziging ervan, omdat in het huidige decreet de fundamentele principes van de ontwikkeling bibliotheekwerk in Vlaanderen nog steeds vervat liggen nl.

-	het tot standbrengen van één openbaar, pluralistisch bibliotheeknet
-	de uitbouw van een doorzichtige, eenvoudige, verticale, openbare bibliotheekstructuur via POB, COB, NCOB.

3. Indien er aanpassingen noodzakelijk zijn, dienen deze enkel te gebeuren in functie van de evidente en aanwijsbare noodzaak of van verbeteringen en hoever deze geen aanleiding te zijn tot het volledig herwerken van het bibliotheekdecreet. Een aanpassing van het huidig decreet kan de huidige noden terzake opvangen.

B. In het bijzonder

Wenst de BWF de aandacht te vestigen op volgende punten:

1. Inzake de wet '21-bibliotheken dient het principe gehandhaafd dat deze, binnen de in het decreet van 12 december 1988 voorziene termijn, d.w.z. nà 31 december 1990, niet meer kunnen gesubsidiëerd noch erkend worden.

Het nog eens verder uitstellen van deze maatregel bestendigt de verzuiling van het bibliotheekwezen en schaadt de kwaliteit ervan. De overname van deze bibliotheken door de gemeentebesturen dient daarom dringend verplicht te worden gemaakt met als uiterste datum van aanvraag tot overname 31 december 1990 in toepassing van artikel 15 van het bibliotheekdecreet.

2. Inzake de erkende privaatrechtelijke bibliotheken herhaalt de BWF haar stelling dat deze in het officiële openbaar bibliotheeknet kunnen opgenomen worden en blijven voor zover zij beperkt blijven, tot deze welke werden opgenomen in de nominatieve lijst vermeld in de bijlage van het bibliotheekdecreet van 1978 als bibliotheken vat ‘groot belang’.

Alle andere erkende privaatrechtelijke bibliotheken vallen onder toepassing van artikel 14 § 1 van het bibliotheekdecreet, zoals gewijzigd, en dienen dringend verplicht om voor 31 december 1990 hun aanvraag tot overname in te dienen in toepassing van artikel 15 van het Bibliotheekdecreet.

De uitbreiding van deze oorspronkelijke lijst zou indruisen tegen letter en de geest van het bibliotheekdecreet, een tweede bibliotheeknet uitbouwen en voor onnodige en te vormijden budgettaire uitgaven zorgen.

3. Inzake de uitvoeringsdatum van het Bibliotheekdecreet ten aanzien van bovenstaande punten 1 en 2 is de BWF van mening dat, op grond van budgettaire noodzaak, de einddatum kan verlegd worden naar 31.12.1994 met inachtname van de verplichting nochtans dat de wet 21-bibliotheken en de erkende privaatrechtelijke bibliotheken, met uitzondering van diege-

[p. 23]

nen opgenomen in de lijst ‘van groot belang’, hun aanvraag tot overname doen vóór 31 december 1990 en indien dit niet is gebeurd deze hierdoor elk recht op verdere erkenning en/of subsidiëring verliezen en niet verder kunnen overgenomen worden binnen de voorzieningen van het decreet.

4. Inzake de oprichting en de taakinvulling van het NCOB pleit de BWF voor de spoedige oprichting ervan teneinde de inhoudelijke coördinatie en begeleiding van het Vlaamse openbaar Bibliotheekwezen mogelijk te maken.

Naar de structuur:

-	dient een integratie in de administratie best van al vermeden, gelet op de fundamentele tegenstrijdigheid tussen de controlerende en de begeleidende taak van het NCOB, de incompatibiliteit met het werkveld van de COB's en de POB's. de inhoudelijke en niet-administratieve opvulling die aan deze instelling moet worden gegeven, de soepelheid waarmee dergelijke instelling moet kunnen werken. Het inkapselen van het NCOB in de administratie biedt bovendien geen waarborg voor lagere budgettering althans wanneer men afstapt van de voorziene taakinvulling en personeelsformatie zoals voorzien in het KB van 17 oktober 1978, dat trouwens volledig is voorbijgestreefd.
-	dient een geïntegreerde opname van de lectuurbegeleidingsdiensten en andere dienstenverlenende bibliotheekorganisaties in de werking van het NCOB te worden voorzien, voor een omschreven takenpakket en vanuit een bewezen deskundigheid. Slechts op deze wijze kan het NCOB instaan voor de opdrachten (zie advies Hoge Raad dd 5/6/89 punt 5)
-	dient de juridische vorm aangepast te zijn aan de werking van ‘een dienst van openbaar nut’ en er moet slechts een beperkte personeelsstructuur worden voorzien. De bestaande dienstverlening van Vlacc kan hierin worden opgenomen.

Naar de inhoud:

-	dient een nieuwe takeninvulling vastgesteld waarbij de coördinerende functie en de adviesfuncties centraal staan, zowel naar het beleid als naar het veld toe.

Indien de integratie van het NCOB in de Administratie om één of andere reden, niet te vermijden zou zijn, is de BWF de mening toegedaan dat:

-	Binnen de Dienst Openbaar Bibliotheekwerk een ‘aparte cel’ moet worden opgericht met als specifieke taak de werking van het NCOB als een afzonderlijke entiteit van deze Dienst uit te bouwen en de opdrachten ervan nauwkeurig te bepalen.
-	Deze NCOB-cel dient begeleid door een beperkte stuurgroep die als richtinggevend en begeleidend optreedt en waarin de velden die het openbaar bibliotheekwerk tot object en inzonderheid de lectuurbegeleidingsorganisaties - op een pluralistische basis - vertegenwoordigd zijn.
-	De functie-vermenging tussen de administratief-controlerende opdracht enerzijds en de begeleidende opdracht anderzijds dient uitgesloten te worden en de NCOB-taken momenteel uitgevoerd door de administratie dienen overgenomen door de NCOB-cel.

5. Inzake de uitbouw van de C.O.B.'s pleit de BWF

-	voor een beperking tot de huidige zes COB's, nl. één per provincie en één voor Brussel-Hoofdstad
-	de provinciebesturen als inrichtende macht van de COB's te laten fungeren (zoals in de Provincie Limburg). Dit zou de rol, de betrokkenheid en de verantwoordelijkheid van de provinciebesturen in het bibliotheekwerk en de taakverwarring tussen COB en POB doen ophouden.
-	De COB's zouden op die wijze ook gemakkelijk kunnen instaan voor - de reizende bibliotheken - de bibliotheekvoorziening van de gemeenten uit hun gebied die zelf geen bibliotheekvoorziening dienen uit te bouwen.

Gent, 16 mei 1990