De Vlaamse Gids. Jaargang 74

[p. 9]

Exlibris
Internationale waardering voor Vlaamse exlibriskunst

IN BOEK EN BIBLIOTHEEK van november-december 1988 werd enige aandacht besteed aan de exlibrisliteratuur en o.a. ook aan het tijdschrift Graphia, dat door de gelijknamige Vlaamse exlibrisvereniging wordt gepubliceerd. In enkele buitenlandse publicaties werd het tijdschrift een van de beste exlibrisbladen ter wereld genoemd en een bevestiging van deze internationale erkenning van hoogstaande kwaliteit werd verkregen tijdens het onlangs gehouden internationale exlibriscongres te Mönchen-Gladbach in Duitsland. Graphia ontving daar de Walter von Zur Westen-medaille, een onderscheiding voor personen of instellingen die zich bijzonder hebben ingezet voor de promotie van de exlibriskunst op internationaal vlak. Op de hierbij gepubliceerde foto is het tekstgedeelte te zien van de oorkonde die samen met de medaille aan de Graphia-uitgevers werd overhandigd. De onderscheiding zal ter bewaring gegeven worden aan het Internationaal Exlibriscentrum, een afdeling van de stedelijke musea van Sint-Niklaas.

Het tijdschrift Graphia besteedt veel aandacht aan de Vlaamse grafische kunstenaars die zich met exlibriskunst bezighouden. Een aantal van deze grafici genieten internationale bekendheid en hebben dit gedeeltelijk en soms grotendeels te danken aan artikels die in Graphia werden gepubliceerd. Het internationaal uitdragen van de Vlaamse exlibriskunst blijft een van de hoofddoelen van de redactie van het tijdschrift. Anderzijds wordt een even grote aandacht besteed aan de internationale exlibriskunst, niet alleen omdat de verzamelaars van exlibrisgrafiek daar interesse voor hebben, maar ook omdat de Vlaamse kunstenaars er alle belang bij hebben met de nieuwe tendenzen in het buitenland geconfronteerd te worden.

Graphia is ook bekend voor zijn inzet ter bescherming van de oorspronkelijke bronnen van de exlibriskunst. Vooral in Italië zijn een aantal afwijkingen ontstaan die leiden naar de creatie van ronduit belachelijke vormen van pseudo-exlibris en die het exlibris willen loskoppelen van zijn bi-

[p. 10]

bliofiele achtergronden. Graphia heeft altijd open gestaan voor elke artistieke vernieuwing, voor elke artistieke tendens in de exlibriskunst zolang het eindresultaat niet afweek van wat het exlibris was, is en altijd zijn moet: het eigendomsmerk dat door een bibliofiel in een boek wordt gekleefd.

1

2

Sommige Vlaamse exlibriskunstenaars behoren overigens tot de artistiek meest vooruitstrevende ter wereld. Hun experimenten trekken grote aandacht. Zo heeft Martin R. Baeyens onlangs een holografisch exlibris gemaakt, een wereldpremière. Over de technische aspecten van deze realisatie zal in een volgend Graphia-nummer een en ander gepubliceerd worden.

Een van de vier tentoonstellingen tijdens het exlibriscongres te Mönchen-Gladbach was gewijd aan het hedendaagse exlibris. Er was ook werk te zien van zeventien kunstenaars uit Vlaanderen; veel van de tentoongestelde exlibris vielen op door hun levendige kleuren. Van Martin R. Baeyens [1] laten we een exlibris zien dat bestemd is om in een boek over Gustav Klimt te kleven; het exlibris van Willy Braspennincx [2] is duidelijk bestemd voor een boek over paarden; Hedwig Pauwels [3] tekende een geslaagde karikatuur van de boekenwurm Jef Arras; de tot dusver vooral als etser bekende Jan Scheir [4] verrast de laatste tijd met kleurig werk in hoogdruk, vooral lino - hij heeft ook al een combinatie van hoog- en diepdruk uitgeprobeerd. Het resultaat daarvan heeft velen verrast. Als buitenlands voorbeeld: een exlibris met een Vlaams thema van de Tsjech Pavel Hlavaty [5] bestemd voor een Breugel-boek van een Japans bibliofiel.

L.V.

[p. 11]

3

4

5

(Inlichtingen over het tijdschrift Graphia en adressen van binnen- en buitenlandse exlibriskunstenaars, kunnen bekomen worden bij de redactie van het tijdschrift: Luc Van den Briele, Bleekstraat 6-309/92 te 2800 Mechelen).