Over het grote verschil tussen gerecht en gerechtigheid
Op 30 november 1984 werd de 21-jarige kledingverkoopster Sandra van Raalten op beestachtige wijze vermoord in de paskamer van een boetiek te Zaanstad in Nederland. Het is een van de meest ophefmakende moordzaken uit de hedendaagse criminele geschiedenis. Het blijft een onopgeloste zaak. Twee jaar na de feiten werd de fietsenhandelaar Rob van Zaane aangehouden en van de moord beschuldigd. Hij ontkende. De aanklacht dobberde op een zee van roddels, lasters, persoonlijke afrekeningen en vooroordelen. En op erg dubieuze methodes van een allesbehalve objectieve Zaanse politie. De rechtbank van Haarlem achtte hem schuldig en van Zaane werd veroordeeld tot twaalf jaar gevangenisstraf. In de voltallige Nederlandse pers ontstond daarover grote beroering, want van de schuld was men allerminst overtuigd. Begin 1988 werd van Zaane in hoger beroep vrijgesproken, tot verbijstering van zijn gefrustreerde aanklagers, die hem ook na deze rechterlijke beslissing bleven beschuldigen.
Dick Nierop en Peter Elberse hebben over het geval van Zaane een boek geschreven, waarin de moord op Sandra van Raalten en de aanklacht tegen Rob van Zaane van vóór tot lang na de feiten werd gereconstrueerd. Chronologisch, stap voor stap, soms minuut na minuut. Het boek is even spannend als een goede speurdersroman, maar omdat we hier voor ware feiten staan, is het terzelfdertijd ook een verbijsterend boek. Het is vooral ontmaskerend voor de politie en de magistratuur, die meer geïnteresseerd zijn in een naar eigen glorie stinkend succes dan in het zoeken naar waarheid en gerechtigheid en die niet aarzelen feiten en getuigenissen te verdraaien en te verdoezelen tot ze in hun kraam van pas komen. Het boek is in een knappe journalistieke stijl geschreven. Het verdient een bestseller te worden.
L.V.
NIEROP, Dick en Peter Elberse: De paskamermoord. Feiten en fictie in een Zaanse tragedie. Utrecht, Het Spectrum, 1989, 290 p., ill. Prijs: 595 BF. (In België verdeeld door Standaard Uitgeverij te Antwerpen).
Auteursrechtelijk beschermd