De Vlaamse Gids. Jaargang 38

[p. 426]

Lessen uit de nieuwe school van taboes (fragment)
door Simon Vinkenoog

Nu noch de grijsaards noch soldaten sterven
in de scholen wordt geluisterd
naar geheimtaal en de loop der
sterren staande tussen recht en krom
lach ik en huichel/ juich ik en twijfel
Er waren meesters die niet leerden
dat er mensen woonden in een stad
van aardrijkskunde
- op een zwart bord Nizjni Novgorod
geheten en sinds jaren Gorki genaamd
maar de oude naam werd hier onderwezen -
en wie moesten het leren:
reizen en ouderworden
namen aan plaatsen geven
en mensen met stemmen verbinden?

Alle mensen wonen in huizen
en zij die in holen wonen
- nu of duizenden jaren geleden -
hopen of hoopten in huizen te wonen

wonen en ramen en deuren
en rook uit een schoorsteen komen
met het moede hoofd te rusten
op dood of in leven

in een kreng van een hondenleven

[p. 427]

 

Ik geef gedachten prijs

 

zoetvloeiend als bloed daarboven/ Grijs

 

de handen die mij niet meer toebehoren

 

grijs het huis dat in mij huishoudt

 

 

 

brood en spelen voor de stervelingen

 

een arm gelach voor dag en jaren

 

en liefde danig bezig in de beenderen

 

 

 

Zodoende schaam en heilig mij

 

ontvlekt de stem van het weten

 

 

 

Jaag ik om de wacht te beperken

 

of staan de moede noemers klaar

 

en woont ook de vriend in het heden

 

die richtte het licht tot rechter?

 

 

 

Ik spreek in de taal der mensen

 

en als ik zeg: ik heb de liefde

 

duur betaald kies ik mijn woorden

 

uit het overschot van woorden

 

verzadigd van gevoelens

 

verzadigd van betekenis

 

en verzadigd van zichzelf

 

 

 

Ik leen mijn woorden van een ander

 

en hoe groot de schat die schijnbaar

 

op ons ligt te wachten (tussen vuilnis

 

van woorden en vuilnis van leven)

 

er is geen tijd voor gevoelens

 

rook in de ogen geld voor de liefde

 

of waarheid in het samenzijn

 

 

 

Ook ik ontwikkel beelden in het duister

 

vlagen onbegrepen jazz-muziek

 

Ik ben het erts van waarheid niet

 

ik hoor geen stem van over water

 

en geen engel sloeg mij met een vurig zwaard

 

 

[p. 428]

 

In het duister kruip ik

 

en als ik zeg: het regent

 

regent het en als ik niets zeg

 

staat de aarde niet stil

 

 

 

Het heeft lang geduurd/ Nu is het zover

 

Ik ben vijfentwintig jaar anderen

 

stierven van verdriet Noch anderen léven

 

vrienden die jonger zijn dan ik of ouder

 

met zoons die heten: Brecht Ezra Gommert

 

 

 

Ook ik ontwikkel beelden in het duister

 

ik noem ze Robert-die-niet-rijdt-op-mijn-schouder

 

ik sta ook van verre dichtbij: ik erger en onttrek mij

 

houvast-zwaaiend om een naam

 

van ik en sterren die tijdloos en gemeengoed zijn

 

 

 

(Ik die/ Ik die ik dien en heers en heesgekreten

 

met man en macht Om ons geen vetes

 

geen oproer tussen vrienden en bezetenen

 

vis tussen vissen leeggelopen onder water

 

waar vrouwen en dichters met vuur willen spelen)

 

 

 

- Ik lees van oorlog om oorlog

 

levend een mens die schrijft

 

heden ben ik vijfentwintig jaar

 

en morgen moet ik 25 jaar

 

alsnog te voorschijn halen

 

en dan de tijd nog dat ik vérderleef

 

 

 

Ik geef gedachten prijs:

 

 

 

‘mijn vader mijn moeder

 

' die zonder geloof in het leven

 

' door wellust en toeval tesamengedreven

 

'in mij de vuurslag licht ontstaken

 

(een lont die gissend opbrandt

 

niet langer te weerhouden)

 

'ik vraag het u niet

 

' u vraag ik het niet meer na zoveel jaren

 

 

[p. 429]

 

Pijnig en stenig mij

 

in een bouwval of een kathedraal van liefde:

 

hartstocht en hygiene

 

coarse and vulgar

 

trots en toeverlaat

 

 

 

en waar ik schrijven moet verbijt ik mij

 

en waar ik zwijgen moet verraadt het woord in mij

 

de dagen zonder gaten en de angst om-niet te zijn

 

in een wereld ontvolkt van gassen en kampen

 

 

 

waar het mensen vloeken wordt

 

en het handendragen onbedachtzaamheid.