De Vlaamse Gids. Jaargang 34

[p. 596]

Vooruitzichten voor West-Europa
De nodige weerbaarheid

Een onzekere toestand

HET vertrouwen in de organisatie van de Verenigde Naties om den vrede te bestendigen is diep geschokt.

Over welk gezag beschikt inderdaad de Veiligheidsraad, indien hij niet bij machte is om den oorlog op Korea te doen eindigen? Het geldt hier immers een werkelijken oorlog, die begonnen is door een aanval op Zuid-Korea, met het gevolg, dat de Veiligheidsraad in afwezigheid van den Sovjet-afgevaardigde een beroep gericht heeft tot alle vredelievende naties, opdat de aanvallers zouden teruggedreven worden.

Sovjet-Rusland, dat uit den Veiligheidsraad afwezig was gebleven onder voorwendsel dat de afgevaardigde van het nationalistisch China niet was vervangen geworden door een afgevaardigde van het communistisch China, beweert, dat de schikkingen getroffen door den Veiligheidsraad ongeldig zijn.

Het zou dus volstaan, dat een van de naties, die over het veto-recht in den Veiligheidsraad beschikken, met opzet afwezig blijve, opdat gans de werking van de organisatie der Verenigde Naties voor het behoud van den vrede zou verlamd worden, en dat elke aanvalsoorlog ongehinderd zou kunnen doorgaan.

Een dergelijke opvatting is strijdig met het handvest der Uno, waardoor een bestendige taak van den Veiligheidsraad wordt voorzien.

Indien Sovjet-Rusland het werkelijk had gewild, toen Malik opnieuw in den Veiligheidsraad verscheen en er het voorzitterschap van waarnam, dan ware het geschil op Korea stopgezet geworden, want de Noord-Koreaanse regering is slechts een satelliet van Moskou.

De Amerikaanse afgevaardigde heeft in den Veiligheidsraad overigens een minnelijke schikking voorgesteld, die zonder hinder kon aangenomen worden door alwie den vrede eerlijk betracht. Dat voorstel kwam er op neer, de krijgsverrichtingen te doen eindigen, in gans Korea vrije verkiezingen onder internationaal toezicht in te richten en een verenigd Korea te zien tot stand komen, waaruit elke vreemde invloed zou geweerd zijn.

Waarom Sovjet-Rusland dat voorstel niet aannam?

Blijkbaar omdat het zijn invloed over gans Korea wil uitstrekken, en vermoedelijk ook, omdat het de Verenigde Staten en de andere naties tot een grote inspanning dwingt in een ver afgelegen gebied, zodat meer drukking kan uitgeoefend worden op West-Europa.

Aldus worden de vooruitzichten voor West-Europa nog meer onzeker dan vroeger. Ziende blind zijn zij, die dat niet beseffen, en die thans de verdedi-

[p. 597]

ging van West-Europa zouden willen bemoeilijken, terwijl een derde wereldoorlog slechts kan bezworen worden door een spoedige en degelijke weerbaarheid.

De politiek van de Verenigde Staten

Om een duidelijk inzicht te hebben van de politiek der Verenigde Staten is het dienstig het boek te lezen van John Foster Dulles ‘War or Peace’ (The Macmillan Company New York).

John Foster Dulles, die tot de republikeinse richting behoort, is een der raadgevers van president Truman, al is deze laatste de gekozene van de democratische partij. Democraten en republikeinen hebben inderdaad de noodzakelijkheid ingezien een gemeenschappelijke politiek te voeren op internationaal gebied.

Het boek van Dulles is verschenen alvorens de gebeurtenissen op Korea de Verenigde Staten verrast hadden. De Amerikaanse politiek werd trouwens bij herhaling gekenmerkt door een overdadig vertrouwen. Had president Roosevelt zoveel vertrouwen niet gesteld in de Sovjet-politiek, er ware ook geen Berlijnse kwestie geweest met al de gevaren, die er aan verbonden zijn.

De gebeurtenissen op Korea hebben de Verenigde Staten echter wakker geschud. Hebben ook de andere Westerse volkeren den nodigen zin voor de werkelijke verhoudingen, dan kan de ramp van een derden wereldoorlog vermeden worden.

In het hoofdstuk van zijn boek aan de Westerse samenwerking gewijd laat Dulles uitschijnen, hoe de Verenigde Staten er op gesteld zijn eerst en vooral West-Europa te verdedigen.

De economische hulpverlening en het Noord-Atlantisch pact beantwoorden aan eenzelfde doel.

Dank zij het Marshall-plan kon West-Europa op adem komen, maar daarom is het nog niet genezen. Wellicht zal de Europese betalingsunie tot die genezing kunnen bijdragen, maar zo ver zijn wij nog niet.

Wat de militaire samenwerking betreft, heeft de h. Johnson, de gewezen Amerikaanse staatssecretaris voor Landsverdediging, verklaard: ‘Het Noord-Atlantisch Pact mag uiteindelijk betekenen, dat de nationale verdediging van de Verenigde Staten zo verbonden zal zijn met de verdediging van de andere leden van de Verenigde Naties, dat wij zullen gedwongen worden samen recht te blijven staan of samen te vallen.’

Zoals in ‘War of Peace’ er op gewezen wordt, tellen de Westeuropese naties 200 millioen mensen van een hoge ontwikkeling, en is die bevolking talrijker dan die van de Sovjet-Unie of de Verenigde Staten. De Westerse volkeren mogen van heel wat verscheidenheid getuigen, maar de benaming ‘Europeaan’ beantwoordt aan een werkelijkheid. Bovendien beschikken die 200 millioen Europeanen met hun overzese gebieden over alle mogelijke grondstoffen.

[p. 598]

Waarom leven de Europeanen echter in een toestand, die hun vrienden beangstigt en hun vijanden aanmoedigt?

Omdat zij hun krachten niet kunnen samenbundelen.

Bij herhaling werd gepoogd door geweld Europa tot meer eenheid te brengen; Napoleon, de Keizer, Hitler hebben het beproefd; thans komt Stalin aan de beurt.

Destijds heeft Groot-Brittannië het geweld doen terugdeinzen. Thans is die taak beschoren aan de Verenigde Staten.

J.F. Dulles herinnert er aan, dat de Verenigde Staten hun eenheid hebben verwezenlijkt om aan de dwingelandij het hoofd te bieden, en hij tekent verzet aan tegen de communistische bewering, als zouden de Verenigde Staten West-Europa tot een kolonie willen maken.

‘Ons doel’, verklaart Dulles, ‘is een Europa, dat door zijn eenheid zoveel kracht zal bekomen, dat, noch de Verenigde Staten, noch Sovjet-Rusland, noch welke macht ook in staat zal zijn Europa te gebruiken voor doeleinden, die vreemd zijn aan de vrije ontwikkeling van Europa zelf’.

Een dergelijk Europa moge aan de Amerikaanse belangen beantwoorden, maar die belangen stemmen overeen met de vrijheid en de welvaart van de Westeuropese naties.

De vraag kan ook gesteld worden, of de Verenigde Staten, die zich een zo grote inspanning getroosten ten voordele van het Europees herstel, het recht hebben aan de betrokken naties zekere wenken te geven.

J.F. Dulles laat uitschijnen, hoe de politiek van de Verenigde Staten alles vermeden heeft wat den schijn kan hebben van een inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van West-Europa.

Het is echter ook naar onze mening een feit, dat, wanneer vastgesteld werd hoe de dollars van het ‘European Recovery Plan’ (het Europees herstelplan) al te zeer gebruikt werden voor nationale investeringen en niet voor de bevordering van het Westeuropees ruilverkeer, de h. Hoffman, de Amerikaanse beheerder van het Marshall-plan, wel degelijk het recht, ja den plicht had op deze tekortkomingen te wijzen.

De Europese betalingsunie werd opgevat om dit te verhelpen, en men moet er zich over verheugen. Ook de samenwerking van België, Nederland en Luxemburg zal er door gediend worden.

Tussen de Verenigde Staten en West-Europa moeten vertrouwde verhoudingen heersen; alleen op dien grondslag is een duurzame en vruchtbare samenwerking denkbaar, die den vrede en de beschaving kan beveiligen.

Zoals J.F. Dulles terecht doet opmerken, dient echter rekening gehouden met drie belangrijke factoren, die het Westeuropees herstel beheersen.

Eerst en vooral loopt het Europees herstelplan in 1952 ten einde.

Zal het tegen dat tijdstip mogelijk zijn West-Europa tot een economische unie te brengen en zal er geen Amerikaanse hulp meer nodig zijn? Dat is zeer

[p. 599]

twijfelachtig. De moeilijkheden om het Schuman-plan voor de ijzer- en kolennijverheid te verwezenlijken spreken voor zichzelf.

Een tweede factor, die nadelig werkt voor de Westeuropese samenwerking is de socialistische ‘plannen’-politiek.

‘Hoe langer een volk in een broeikas leeft, hoe meer het afkerig is om de vensters te openen’, verklaart J.F. Dulles, en men stelt inderdaad proefondervindelijk vast, hoe de socialistische landen het Westeuropees ruilverkeer belemmeren. De ‘Internationale’ wordt slechts op nationalistische wijze gezongen, zoals in Sovjet-Rusland.

Een derde vraagstuk geldt West-Duitsland.

Hoe zal West-Duitsland bij de Westeuropese unie betrokken worden?

De bezwaren tegen een zelfstandig Duits leger liggen voor de hand, maar ook J.F. Dulles verdedigt de gedachte van een Europees leger, waartoe Duitse eenheden zouden behoren. Dezelfde opvatting werd vooruitgezet door Churchill te Straatsburg.

Intussen is het maar al te duidelijk, dat, zonder een grote militaire inspanning, West-Europa niet te verdedigen valt.

Een inval wordt niet tegengehouden door middel van vliegtuigen; dat is nog zopas op Korea gebleken. Dus moeten in West-Europa de nodige Amerikaanse en Westeuropese divisies aanwezig zijn. België heeft tot plicht daartoe bij te dragen.

Behalve de satellieten van Sovjet-Rusland en Zuid-Slavië, dat in een bijzonderen toestand verkeert, hebben al de naties aangesloten bij de UNO hun daadwerkelijken steun toegezegd om de aanranders van Zuid-Korea te bestrijden.

Al moet men toegeven, dat de Zuid-Koreaanse regering niet beantwoordt aan een democratisch ideaal, is het toch onloochenbaar, dat de totalitaire Noord-Koreaanse regering tot een onverhoedsen aanval is overgegaan, die elk begrip van volkenrecht beschaamt.

Had de organisatie van de Verenigde Naties laten begaan, het bloedig en vrijheidmoordend spel ware in andere oorden van de wereld aangemoedigd geworden.

Eigenlijk kunnen de legers van de UNO op Korea als de eerste internationale politiemacht beschouwd worden zoals wijlen prof. van Vollenhoven, hoogleraar in het volkenrecht te Leiden, die opvatte.

Prof. van Vollenhoven verdedigde inderdaad de stelling, dat er van een gewaarborgd volkenrecht slechts spraak kan zijn, indien er een internationale politiemacht bestaat om den staatsmisdadiger in bedwang te houden, en die politiemacht moest volgens hem samengesteld zijn uit afdelingen te leveren door alle vredelievende naties.

Wat er thans gebeurt zou dus als een voorbode moeten beschouwd worden van de toekomstmogelijkheden tot bevestiging van den vrede.

De vraag rijst echter of de nodige tijd zal beschikbaar blijven om het hoog

[p. 600]

menselijk ideaal te verwezenlijken, dat prof. van Vollenhoven naar het voorbeeld van een Grotius bezielde, alvorens een derde wereldoorlog losbreekt.

Hoe zonderling en tegenstrijdig het ook moge schijnen, zou Churchill wel kunnen gelijk hebben, wanneer hij beweert, dat het de voorraad atoombommen is, waarover de Verenigde Staten beschikken, die tot nu toe het gevaar voor den Vrede en de Westeuropese beschaving heeft afgeweerd!

Dat legt zelfs uit, waarom het communistisch manifest van Stockholm het gebruik van de atoombom veroordeelt zonder echter gewag te maken van de algemene ontwapening en van het internationaal toezicht, dat er bij behoort en waartegen Sovjet-Rusland zich heeft verzet.

De pacifisten, die te goeder trouw dat manifest hebben ondertekend, hebben zich laten verschalken.

West-Europa, vredelievend zoals het is, kan zich slechts verdedigen, wanneer het een onbevangen besef heeft van de werkelijke verhoudingen.

De Amerikaanse politiek moge uit onervaring zekere vergissingen begaan hebben, maar het vrijheidsbeeld, dat zijn licht verspreidt in de haven van New York, is meer dan ooit een symbool, waarrond de vredelievende naties zich moeten scharen, die de Westeuropese beschaving willen beveiligen.

J. HOSTE