De Vlaamsche Gids. Jaargang 27

Nieuwe uitgaven

A) Op onderwijsgebied.

Een reeks uitgaven van De Sikkel, Antwerpen:

Van de Paedagogische Encyclopedie verscheen aflevering 9. Alles laat vermoeden, dat dit werk tot een veel grooteren omvang zal uitgroeien dan eerst voorzien werd. Het kan er enkel aan volledigheid bij winnen.

[p. 190]

Het paedagogisch maandblad Vlaamsche Schoolgids mag zich in een groeiende belangstelling verheugen, dank zij zijn geest van onafhankelijkheid en van gedegen vakkennis. De artikels, door L. Slock gewijd aan het nieuwe leerplan, vormen de basis van een ernstige en zakelijke methodiek. Dit tijdschrift strekt den Vlaamschen schoolmensch tot gids en brengt orde in de planloosheid, die dreigt het kenmerk te worden van het lager onderwijs dezer dagen.

In de brochurenreeks van de Vlaamse Opvoedkundige Vereniging verschenen twee nieuwe werkjes:

En toch moeten de kinderen zonder fouten leeren schrijven, door P. MELIS. (16 fr.) Dit boek is een proeve van practische didactiek betreffende het onderricht in de spelling en de spraakkunst. Ik vermeld het hier volledigheidshalve. Kritiek of bespreking zal men natuurlijk elders moeten zoeken...

De muzikale Opvoeding op de Lagere School, door R. VERBEKE. (12 fr.) Als er een vak is op de lagere school, waarvoor practisch nog weinig of niets gedaan werd, dan is het zeker het muziekonderwijs. Laat men het niet bij het liedjesleeren, dan vervalt men in een vereenvoudigde conservatorium-techniek, die voor de kinderen van 6 tot 14 uit den booze is. R. Verbeke verricht hier baanbrekerswerk, dat in breede kringen belangstelling en navolging verdient. In het buitenland, b.v. in de Engelsche scholen, is men reeds lang de hier aangeduide wegen opgegaan, met het grootste succes, - daarvan heb ik me persoonlijk kunnen overtuigen bij een bezoek aan een Londensche lagere meisjesschool een paar maanden geleden.

Van twee methodes voor het aanvankelijk leesonderwijs, deze van VAN HOOF, gesteund op de normaal- of grondwoordenmethode en deze van CEURREMANS, die een toepassing vormde van het globalisatieprincipe, kwam een nieuwe versie van de pers. Voor alles verdient de uitgeverij een bijzonder pluimpje: de materieele verzorging van beide uitgaven bereikt een peil, dat wij tot hiertoe in Vlaanderen voor de schoolboekjes niet kenden.

VAN HOOF heeft gemeend te moeten offeren aan de leesmethode-mode, die wil, dat het vertrekpunt een zin - of beter oneindig veel zinnen - zij en dat het kind van den zin tot het woord, van het woord tot den klank worde gebracht. Van Hoof heeft hiertoe door de bekende Elisabeth Ivanovsky een reeks prenten laten teekenen, waarbij zinnen passen (in script of in gewonen schriftvorm, naar verlangen). Op een behendige wijze tracht hij dan aan te sluiten bij zijn vroeger leesmateriaal, Of hij daarin geslaagd is zal de praktijk uitwijzen.

CEURREMANS heeft voor een uitgebreid leermateriaal gezorgd: 12 groote gekleurde wandplaten (320 fr. onopgeplakt); 12 losknipcartons (40 fr.) bevattende de 48 opschriftzinnetjes van de wandplaten en die bestemd zijn om door de leerkracht tot woorden te worden losgeknipt; al de afzonderlijke letters (20 fr.) bestemd om in de klasse opgehangen te worden. Naast dit klassenmateriaal zal elke leerling over het volgende beschikken: een woordenboekje (2,80 fr.) bevattende op elke linkerbladzijde de reproductie van een wandplaat met de zinnen en op de rechterbladzijde al de losse woorden uit die zinnen, in kolommen gerangschikt; 12 losknipcartonnetjes, bevattende de 48 zinnetjes, bestemd om losgeknipt te worden tot afzonderlijke woordjes, waarmee legoefenin-gen in het ‘woordenboekje’ worden uitgevoerd; losknipcartonnetjes. bevattende al de afzonderlijke letters en lettergroepen, eveneens bestemd om losgeknipt te worden; losknipcartonnetjes, bevattende de losse woorden uit het eerste en het tweede leesboekje. Al de losknipkaartjes steken in drie zakjes, in een gemeenschappelijk doosje, dat zal dienen voor het bewaren van de losgeknipte zinnen, woorden en letters. Verder nog drie geïllustreerde leesboekjes, één per kwartaal, bevattende losknipblaadjes met een zeker aantal woordjes, die in de leeslesjes te pas komen.

[p. 191]

Om te weten, wat de onderwijzer met al dit materiaal moet doen, staat een beknopte handleiding ten dienste.

Het nieuwe leerplan eischt de toepassing van het globalisatie-principe bij het leeren lezen en verwacht, dat elke onderwijzer van het eerste leerjaar zijn eigen leesstof zou kiezen, uitbouwen en verwerken - kortom zijn eigen leesmethode zou samenstellen, - en elk jaar een nieuwe naar de levenservaring van de klasse op het oogenblik. Ik ben best geplaatst om te weten in hoeverre de jonge onderwijzers voorbereid zijn om aan die moeilijke taak te beginnen. Daarom loof ik de pogingen van Van Hoof en van Ceurremans om onze onderwijzers een paar leesmethodes ter hand te stellen, die de nieuwe principes toepassen en die tevens dwalingen en tekortkomingen zullen vermijden.

Ik laat in 't midden of er werkelijk zooveel materiaal noodig is om de kinderen te leeren lezen. In 't begin van deze eeuw werd het geleerd met de letterkast van Bell-Lancaster. Ik herinner me nog, dat het leeren lezen toch vlug opschoot. Maar, het is waar: dat was geen globale methode! Pardon!

Dat E.J. DE GROOTE spoedig een tweede uitgave zou moeten bezorgen van Goed Nederlandsch, grepen uit het algemeen beschaafd voor de praktijk, zal niemand verwonderen. Dat werk kwam op zijn tijd: allerwege stelt men bij de Vlamingen een streven vast om hun taal te louteren en het juiste woord voor de juiste zaak te kennen. De Groote blijft nooit het woord schuldig als men tot opzoeken van den geijkten term verplicht is.

P. MELIS.

Van H.J. Dieben, Lauge Kerkdam, 6, Wassenaar:

F.M. GESCHER: Beknopte Wereldgeografie, beknopt aardrijkskundig leerboek voor middelbare- en kweekscholen, 2e druk, tot in den laatsten tijd bijgewerkt, in Marchand-spelling; 337 blz., met 475 gravuren; geb. fl. 3.75.

Van J.B. Wolters' uitgevers-maatschappij, N.V., Groningen;

SEM DRESDEN: Algemeene muziekleer, naar den 11en druk van J. WORP-VAN MILLIGEN geheel opnieuw bewerkt; 4e druk, 458 blz., met register; fl. 5,25; geb. fl. 5,90.

Dat van dit hier vroeger besproken degelijk werk in korten tijd een 4e uitgave noodig is, zal wel de beste aanbeveling zijn. - Sommige gedeelten werden of aangevuld of eenigszins omgewerkt; zoo bv. Gregoriaansche notatie en modaliteit, vroege chromatiek, acoustiek e.a.m.

ESMOREIT, abel spel uit de veertiende eeuw, naar het Hulthemse handschrift uitgegeven door C.G. KAAKEBEEN en Dr R. VERDEYEN; 13e druk bezorgd door Dr R. VERDEYEN, 78 blz., met foto's van de opvoering in 's Gravensteen, te Gent; fl. 0,80; geb. fl. 1,10.

Dr H. SMILDE: Jacob Cats in Dordrecht; leven en werken gedurende de jaren 1623-1636; 333 blz., met een personenregister; fl. 4,90.

Uitvoerig worden de werken besproken, in de Dortsche periode ontstaan en het oordeel over Cats, vanwege tijdgenooten en latere geslachten, ook in ons land, dient met waardeering aangestipt.

H. GODTHELP: Proza en poëzie in Nederlands van 1200-1880, met medewerking van P.H. GREINER. Deel I. 153 blz. en 15 blz. tekstverklaring; fl. 1,75, geb. fl. 2.00.

Dat is het eerste van drie concentrische bundels voor alle inrichtingen van voortgezet onderwijs en voor zelfstudie.

Dr. L. BRECKX en Dr. L. GOEMANS: Eerste Fransche lessen, nieuwe leermethode voor de Vlaamsche klassen; deel I; 7^e verbeterde druk, geïllustreerd, fr. 99; deel II; 6^e verbeterde druk, geïllustreerd, fr. 9.

deel III; 4^e verbeterde druk, geïllustreerd, fr. 9.

[p. 192]

L. GOEMANS, P. LAROCHETTE et V. SONDERVORST: Précis de Grammaire française, à l'usage des Flamands; 9^e édition; fr. 12.

Exercices adaptés au Précis de Grammaire; 2^e partie, 5^e édition; fr. 10. Exercices adaptés aux Eléments de Grammaire; 6^e édition; fr. 9. Overal toeslag in den prijs begrepen.

Van J.H. Kok, N.V., Kampen:

J.H. RISPENS: Richtingen en figuren in de Nederlandsche letterkunde na 1880; 436 blz., met een register; fl. 3,90; geb. in stempelband fl. 4,75.

Daarin o.m. de volgende hoofdstukken: aanvang der 20e eeuw; het vitalisme en de nieuwe zakelijkheid; de protestantsch-christelijke richting; de jong-Katholieken; de Vlamingen (dichters en essayisten; roman, drama).

Van Georg Westermann, Braunschweig:

Westermanns Taschen-Welt-Atlas. Geb. RM. 2,85.

Een krachtstuk van aardrijkskundige kennis en artistieke uitvoering, dat de oplossing levert van alle geografische problemen, aan de hand van haast 100 kaarten, gewichtig documentatiemateriaal, statistieken en registers. Zeer handig boek, uiterst geschikt als leidraad in het practische leven van onzen tijd, waarin de fel bewogen raensch niet up-to-date genoeg zijn kan, waarin het verkeer immer vlugger wordt, de internationale betrekkingen intenser, al zij het niet op de gedroomde ideale manier. Meer dan ooit grijpt men naar een atlas. Westermann zal niet ontgoochelen.

B) Op letterkundig gebied:

Van Steenlandt, Kortrijk:

PAUL VAN KEYMEULEN: Stille Liebe, verzen; 64 blz.

Van Lectura, Antwerpen:

MARCEL DUMONT: De kluizenaar van Oizy en andere Ardenneesche verhalen. 128 blz.; met vier penteekeningen van Guillaume Dumont, op esparto. fr. 18.-

Van H.P. Leopold's uitgeversmij, 's-Gravenhage:

JEANNE VAN SCHAIK-WILLING: De zondaar en het meisje; novelle; 26 blz.; fl. 1.

Van de uitgeverij Onze Tijd, Warmoesberg, 65, Brussel:

AIME DE CORT: Brabantsche novellen, met illustraties van MARTHA VAN COPPENOLLE; 71 blz.; 18 fr.

PETRUS B. DE MEYER: Burgos of Barcelona; 238 blz.; 18 fr.

Uit de Inleiding: Dit boek... geeft het oordeel weer van intellektueelen die de twee Spanjes bezochten: ...professoren aan hoogescholen, doctors in wetenschappen, advokaten, kunstenaars, letterkundigen, leden van Academies, ...die schrijven wat zij gezien en gehoord hebben bij Negrin of bij Franco.

Van De Garve, Eiermarkt, 4, Brugge:

ADRIAAN VAN DER VEEN: Geld speelt de groote rol; vier schetsen; 68 blz.; 3 fr.

Van H. Van Tichelen, Tentoonstellinglaan, 37, Antwerpen:

De kleine Vlaming, Januari.

Nieuws van de maand. Kijkjes in de dierenwereld (Leo Roelants). Denneboompje's avontuur (J.M. Selleger-Elout). Over Sambo (L. Roggeveen). Van alles wat. Boekenkast.