De Vlaamsche Gids. Jaargang 27

[p. 93]

Boekbeschouwing

Dr. Floris Prims. - Antwerpiensia 1937. De Vlijt, Nationalestr. 46, Antwerpen; 370 blz.; Fr. 30. Met Register op de Studiën vervat in de elf reeksen Antwerpiensia.

Weer een verzameling van 50 losse bijdragen tot de Antwerpsche Geschiedenis van het Academielid, Dr. Fl. Prims, Antwerpsch Stadsarchivaris, die wij hier helaas niet resumeeren kunnen; alle dragen zij de hoogste waardeering weg. Wie bezit er inderdaad zulken onvermoeiden historischen speurzin als hun auteur? Effenaf verbazend is het hoe machtig veel geschiedkundig materiaal hij reeds verwerkte. In dit boek nu gaat het o.a. over: Van de Middeleeuwen naar de Renaissance; De eerste Schoolkwestie (1456); De Boeken der XVe eeuw; Het zwijgen onzer Letteren in die eeuw; De politieke misdrijven; het Hansa-privilegie van 1431; Maximiliaan en Antwerpen; Anna Bijns; De Antwerpsche afkomst van Vondel; De moedertaal van Marnix; Het Kansspel en de Bijenkorf; Baius en Marnix; Hoe Antwerpen Vlissingen wilde koopen; Marnix, raad van state van Anjou; Waar woonde Marnix?; Boeken van Marnix; Marnixiana; Geschiedenis en philosophie der geschiedenis...

Roger Avermaete. - La Belgique se meurt. P. van der Perre, rue du Trône 6, Brussel; 48 blz.

Het sympathieke en knappe pamflet van den uitmuntenden Antwerpschen stylist Roger Avermaete kan ons, ondanks de harde waarheden, waarvan het krioelt, en het eerlijk pessimisme, waarvan het meer dan eens blijken geeft, niet doen wanhopen. België is zijn constitutieperiode definitief door (regeeringen van Leopold I, Leopold II en Albert); na 108 jaar onafhankelijk politiek bestaan heeft het de vuurproef doorstaan. De huidige moeilijkheden zullen evenals de vroegere te boven gekomen worden, en de hechtheid van den Staat verstevigen. Dat beduidt geenszins het niet-erkennen van de verantwoordelijkheden, zooals ze in deze brochure vastgesteld worden, en wier formuleering wij volledig bijtreden (mits voorbehoud voor blz. 35). Allen, die deze studie doorlezen, zullen den schrijver dankbaar zijn voor zijn voortreffelijke inzichten.

Pietro Badoglio. - De Ethiopische oorlog. Steenlandt, Kortrijk; 280 blz.; Fr. 40. Vertaling Jan Acke.

Het verhaal van den veldtocht in Ethiopië, door Maarschalk Badoglio, wordt voorafgegaan door een inleiding van Mussolini, die er op wijst, dat deze oorlog gewonnen werd door de ziel van het Fascisme: vlugheid, beslistheid, offervaardigheid, moed en uithoudingsvermogen tot het boven-menschelijke. (De geschiedenis leert echter afdoende, dat deze eigenschappen evenzeer inherent zijn aan het wezen van niet-fascistische naties). Het voorspel van den veldtocht, onder de Bono, duurde tot einde November 1935 (van Adigrat-Adoea tot Makalle). De eigenlijke krijg begon met de voorbereiding der verschansing rond Makalle, van waaruit Januari 1936 de eerste ernstige veldslag van Tembien plaats greep.

[p. 94]

Door opeenvolgende sprongen over Tembien - Enderta - Ascianghi-meer -Gondar - Dessié - werd de opmarsch te Addis Abeba besloten den 15n Mei 1936. Vooral de luchtmacht behaalde ‘verbluffende’ uitslagen bij de achtervolging van den verpletterden ‘vijand’. Badoglio verwijt den negus gebrek aan kultuur en karakter, noemt hem den exponent van een heerschzuchtig, hoovaardig en overmoedig ras, die de veiligheid van de Italiaansche Oostafrikaansche koloniën bedreigde en hun vreedzame ontwikkeling verhinderde en blijk gaf van een volslagen gemis aan begrip van de elementaire beginselen, die het leven van een moderne beschaafde natie beheerschen. - Onze bepaling van ‘kultuur’ en ‘bschaving’ zal wel niet strooken met deze van den Maarschalk, aan wiens boek intusschen weinigen onverschillig zullen voorbijgaan, vooral omdat het zoo rijk is aan persoonlijke ervaring.

Martin Haller. - Trouweloos Vaderland. A. Manteau, Montoyerstr. 49, Brussel; 280 blz.; ing. Fr. 42,50; geb. Fr. 55,25. Vertaling J. Campert.

Ongenadig wordt het Duitsche regime veroordeeld: ‘Vandaag vecht niet ridder Hagen met Dietrich von Bern. Men strijdt niet meer uit moed. Enkel een bezetenheid van het bloed, dat is het. Wij zijn daar niet meer op onze plaats.’ Zedelijk en physiek gefolterde menschen zullen nooit de vreeselijkheden vergeten of vergeven, die hen geslagen hebben. - Zoolang de politiek niet ondergeschikt wordt aan de ethiek, moeten alle reddingspogingen om uit den uiterlijken en innerlijken chaos te geraken als vruchteloos bestempeld en kan er geen spraak zijn van vernieuwing der cultuur. Mocht dit boek de noodzakelijkheid doen beseffen van de prioriteit van de Volkerengemeenschap boven den Staat.

Dr. JOZ. PEETERS.