|
| |
| |
| |
Boekbeschouwing
S. Worishoffer. - Onnen Visser. Velhagen & Klasing, Bielefeld; 620 blz.; geb. 5 RM.; 20 illustraties (4 gekleurde).
‘Onnen Visser, de Smokkelaarszoon van Norderney,’ beleefde zijn 11* uitgave. Wörishöffer kan vertellen. Het gaat over smokkelaars, heksen, overstroomingen, zeehonden, spionnen, Zigeuners, oerwouden, auerossen, Kozakken, doodenfeesten, beren, wolven, branden: die van Moscou (1812) o.a., Kerstmis bij de Russische boeren, oude kloosters, catacomben, wilde paarden, kapers, enz. Alles aangrijpend, sensationeel, maar toch dikwerf zeer leerzaam op het terrein van geschiedenis, aardrijks- en volkenkunde.
| |
Wilhelm Kotzde-Kottenrodt. - Die Pilgerin. J.F. Steinkopf, Stuttgart-W; 450 blz.; M. 5,40.
Wilhelm Kotzde, de 60-jarige dichter, tooverde in zijn historische romans het Duitsche verleden weer levend. ‘Die Pilgerin’ brengt ons terug naar de XIe eeuw, de regeeringsperiode van Keizer Hendrik II, den Heilige (1002-1024); veroveraar van Bohemen, overwinnaar over de Polen, schonk hij de Noormannen vaste woonplaatsen in Italië, om er de wacht te houden tegen de Grieken; vriend der geestelijkheid, ijverde hij voor de belangen der Kerk, zoodat paus Eugenius III hem heilig zou verklaren; ook zijn kuische gemalin Kunigonde genoot dit voorrecht. - Hij was het, die aan Boudewijn IV van Vlaanderen Valencijn afstond, tegelijk met Walcheren, vier andere Zeeuwsche eilanden en het Land der Vier Ambachten, zoodat de Vlaamsche ‘Schoone Baard’ zijn leenman werd. - W. Kotzde is een tweede Felix Dahn, maar bezielder. Zijn geschiedkundige arbeid tracht zijn volk op te wekken, inniger dan Freytag, Storm of Jensen. Hij zoekt de klaarheid en de donkerte in de Duitsche ziel op, dat complex van Siegfried-ziel en Hagenziel, die hun eenheid vonden, volgens schrijver (afstammend van Vlaamsche boeren) in de Luther-ziel. In ‘Die Pilgerin’ gaat het om de verzoening tusschen Kerk en Keizerdom, de eeuwige antithese, die op een oplossing blijft wachten.
| |
Dr. Joris Prim. - Algemeene Geschiedenis. Procure, Brussel, Huidevettersstr. 161; 280 blz.; geb. 15 fr. Fraai geïllustreerd (teekeningen, kaarten, buitentekstplaten).
De bedoeling van Dr. J. Prim, leeraar aan de Middelbare Normaalschool te Brussel, in dit Handboek der Algemeene Geschiedenis, ten dienste van het Middelbaar en het Normaalonderwijs (1e Deel: Oudheid en Middeleeuwen tot de 12e eeuw), is: het ontstaan en het groeien van onze Westersche beschaving na te gaan. - De auteur ziet paedagogisch zeer juist door aan de cultuurelementen den voorrang te verleenen boven de staatkundige feiten, die tot het gepaste minimum werden herleid. Na elk hoofdstuk volgen belangwekkende ‘Aanvullende oefeningen’; na elk deel ‘Aanvullende lezingen’. Het geheel is van een ongemeene helderheid. Kortom: een zeer mooi boek naar inhoud en vorm.
| |
| |
| |
A. Grootaert. - Geschiedenis van België. 2e, omgewerkte uitgave door Dr. J.B. Poukens. Standaard, Antwerpen; fr. 26,25; 370 blz.; met kaarten, tafels, afbeeldingen, registers.
Dr. Poukens werkte de eerste uitgave van de ‘Geschiedenis van België’ door A. Grootaert, om: de oorspronkelijke tekst werd ‘doorloopend zoo gewijzigd en aangevuld, dat de samenhang der feiten beter aan den dag komt en de leesbaarheid verhoogd.’ Men staat dus nagenoeg voor een werkelijk persoonlijk handboek, eenig-frisch in zijn aard, dat algemeen zal gewaardeerd worden, en wegens zijn synthetische volledigheid in geen enkele schoolbibliotheek zou mogen ontbreken. De objectiviteit laat den auteur nooit in den steek; hij is methodisch up-to-date en ten volle de meest onvoorwaardelijke aanbeveling waard.
| |
Prof. Dr. E. Lousse. - Beschavingsgeschiedenis van de moderne tijden. Tweede herziene druk; uitgaven Universitas, 44, Minderbroedersstraat, Leuven; 350 blz.; 50 fr. Met talrijke landkaarten en platen.
De eerste uitgave van dit in afzienbaren tijd klassieke leerboek was een ‘poging om het nieuw programma der geschiedenis, door den wetgever aan het hooger onderwijs opgelegd, practisch in vervulling te brengen.’ Prof. Lousse zocht ‘tevens daarbij aan de leerkrachten van gymnasia, lycea, colleges en kweekscholen richtlijnen te geven, opdat zij hun onderricht langs dezelfde wegen zouden leiden.’ Bij dezen tweeden druk werd de tekst herzien en aangevuld. Het namenregister werd verbeterd door de verhooging van het aantal trefwoorden en een scherpere verdeeling der voornaamste rubrieken, vooral met het oog op de studie van de particuliere geschiedenis der verschillende landen, van de kerken, godsdienstige sekten en kloosterorden, van de Renaissance en de Reformatie, de Barok en de Verlichting, de economische toestanden, de koloniale ondernemingen, de sociale aangelegenheden, enz. Als bibliographie geeft Prof. Lousse de meest noodzakelijke wetenschappelijke standaardwerken, handboeken voor het middelbaar onderwijs, chronologische lijsten en tabellen, handatlassen. Bovenaan ieder hoofdstuk en paragraaf groepeert hij de nieuwste werken, best geschikt om belangstellenden tot verdere studie in te leiden; aan de verhandelingen en monografieën in het Nederlandsch geschreven geeft de auteur steeds de voorkeur. Hij late ons toe hier aan onze gevoelens van hooge waardeering voor zijn prachtarbeid uiting te geven. Elk Vlaamsen student in de geschiedenis zal dit boek als het beste in zijn aard roemen.
| |
Dr. E. Rijpma en J.J. Hendriks. - Overzicht van den economischen ontwikkelingsgang der volken. Tweede druk. J.B. Wolters, Groningen; 320 blz.; ing. Fl. 3,50; geb. Fl. 3,90. Werkboekje: Fl. 1,10.
In dit werk hebben de ervaren auteurs ‘de wisselwerking van het eene land op het andere, het dikwijls vrijwel gelijktijdig groeien van de behoeften der verschillende naties en het elkaar noodig nebben van de staten’ uiteengezet voor de leerlingen van de hoogste klassen van de middelbare handelsscholen en de hoogere handelsinstituten. ‘Het politiek overzicht voor elk tijdperk heeft ten doel het belangrijkste uit dit gedeelte der geschiedenis in het geheugen der studenten terug te roepen, omdat ze zonder deze kennis den economischen ontwikkelingsgang onmogelijk zouden kunnen begrijpen.’ Het werk werd met uitstekende illustraties uitgegeven, die veel meer waarde hebben dan een lange uitweiding.
Een afzonderlijk ‘Werkboekje’ bevat vragen over de behandelde stof, waarvan de beantwoording de leerlingen dwingt zich rekenschap te geven van het bestudeerde.
| |
| |
| |
Spiegelt u zacht. - Contact, Amsterdam; 150 blz.
Het titelblad van dit in-geestige ‘humoristisch en satyrisch handboek, tot spiegeling en vermaak van het zwakke en het sterke geslacht,’ maakt ons kond, dat het werd samengesteld ‘uit de meest gevarieerde voortbrengselen der Nederlandsche verhaal-, dicht- en teekenkunst van bekende en onbekende talenten.’ Niemand minder dan A.M. de Jong verstrekt een ‘voorafgaande waarschuwing,’ een vlijmscherp hekelend monumentje. - Behalve bijdragen, speciaal voor S.U.Z. geschreven, als die van H.B. Fortuin. H. van Eyck en J. Hell, werden fragmenten overgenomen van Adama van Scheltema, Charivarius, J. Greshoff, A.M. de Jong, C. Paradijs, E. du Perron, J. van Vorden; uit ‘De Groene’: artikelen, teekeningen en advertenties; eveneens uit ‘De Telegraaf’. De typische illustraties tusschen tekst en bandontwerp zijn van Leo Meter. - In dezen nog steeds weinig opwekkenden tijd is de lectuur van dit zeer pittige werk oprecht aan te raden. Iedere bladzijde brengt een fijn genot.
| |
P.W. Thompson. - Britain in Prophecy and History. The Covenant Publish, Co.; Buckingham Gate, London. 270 blz., 6/.
Een boek van den auteur van ‘All Thine Increase’, ‘A Barrier to Blessing’, ‘The Plain Argument British-Israel’, ‘The Old Book and the New Age’, ‘The Whole Tithe’, ‘Giving and Taking’, ‘The Problem of Spiritism’, geschreven in den stijl van Macaulay, dat ieder onbevoordeeld lezer inspireeren zal. P.W. Thompson toont met zijn gegevens, die op groote eruditie steunen, aan, dat de Israëlieten (10 van de 12 Hebreeuwsche stammen) niet naar Palestina terugkeerden na de Babylonische gevangenschap, en zij zich over Europa verspreid hebben, meer in het bizonder over Finland. Zweden, Noorwegen, Denemarken, Nederland en vooral over Groot-Brittannië. Tal van oudheidkundige, aardrijkskundige, geschiedkundige en taalkundige feiten worden aangehaald en geanalyseerd in verband met het Britsch-Israëlisme. Het geheel is steeds belangwekkend en boeiend, en doet eer aan de scherpzinnigheid van dezen zeer ernstigen auteur, wiens werk voor de meesten een verbazende openbaring wezen zal. Men mag dan ook niet verwaarloozen zich met zijn stevige ideeën vertrouwd te maken en leze deze kernachtige studie door.
| |
K. Ter Laan. - Encyclopedisch Woordenboek voor Groot-Nederland. G.B. Van Goor Zonen's Uitg. Mij; 700 blz.; 2,90 Fl.
Het moet van meet af gezegd, dat, in opzicht van innerlijke degelijkheid en uiterlijke verzorging, deze ‘gloednieuwe’ encyclopedie, ‘tegen den allerlaagsten prijs,’ de stoutste verwachtingen overtreft. Zij bevat de verklaring van woorden en namen en uitdrukkingen, die voorkomen in dag-, weekbladen, tijdschriften, boeken en gesprekken, zoo beknopt mogelijk, alleen wat de hoofdzaken aangaat, waarop het aankomt. Men vindt er in de eerste plaats de interessantste gegevens over de Noord- en Zuidnederlandsche plaatsnamen en de figuren uit de Nederlandsche en de Belgische geschiedenis. Verder schenkt het uitleg over tallooze buitenlandsche vroegere en hedendaagsche benamingen. Deze verzameling mag, om de nauwgezette zorgvuldigheid van den onvermoeiden speurder, den heer ter Laan, een merkwaardige prestatie heeten. Vlaanderen en de Vlamingen komen er volkomen tot hun recht in, zoodat ook wij hier het nut en de bruikbaarheid er van zullen weten te waardeeren.
| |
P.F.L. Hoffmann. - Wörterbuch der deutschen Sprache. F. Brandstetter, Leipzig; 700 blz.; geb. M. 4,69.
Hiermede wordt de 10e druk van dit alom gewaardeerd, degelijk en practisch woordenboek, volledig omgewerkt door Dr. Martin Block, met bizondere bijdra- | |
| |
gen van Dr. Gustav Mohr en Walter Weber, aanbevolen. Het werk zal iedereens verwachting voldoen, elke behoefte bevredigen en buitengewoon veel dienst bewijzen in het onderwijs en in de zelfstudie der Duitsche taal. Het biedt inderdaad den werkelijk gesproken en geschreven woordenschat, verwaarloost daarom de gewest-, noch de beroeps- of standenspraak, den volkshumor, de ‘kracht’-uitdrukkingen, de termen uit het verkeers- en het sportleven. Met de grootste zorg wordt de schrijfwijze, de beteekenis en het gebruik van ieder woord uitgelegd, eenvoudig, klaar; steeds wordt het, 'tzij letterlijk of figuurlijk, in een passend zinsverband gebezigd; tevens geeft men immer het tegengesteld begrip op. Ten slotte volgen de vervoeging van de werkwoorden en hun vormen; de hoofdtijden van de sterke, de gemengde en de onregelmatige werkwoorden; de voorname regels van het Duitsche rechtschrijven; de theorie der zinteekens.
Dr. JOZ. PEETERS.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd