De Vlaamsche Gids. Jaargang 15

[p. 594]

Boekbeschouwing

Joris Baers. De Bibliothecaris als Opvoeder. A.S.K.B. Antwerpen 1926. - Id. De Catalogen. ibid. (Bibliotheekkundige reeks Nrs 2 en 3).

Het Algemeen Secretariaat der Katholieke Boekerijen geeft sedert een paar maanden, onder den vorm van brochuren van 30 à 40 blz., een bibliotheekkundige reeks uit, waarvan wij geoordeeld hebben hier een woordje te moeten zeggen, omdat wij de meening toegedaan zijn dat ook niet-katholieken ze met nut kunnen lezen en er alles bij te winnen hebben, tal van de raadgevingen die er in voorkomen, te volgen.

N^r 1 was niet meer dan een soort van inleiding; het bevatte de Wetgeving omtrent de Openbare Boekerijen.

In De Bibliothecaris als Opvoeder (n^r 2) komt de heer J. Baers, voorzitter van het Algemeen Verbond der Katholieke Boekerijen, tegen de in België algemeen heerschende opvatting op, als zou de volksbibliothecaris niets meer zijn dan een loutere boekenuitdeeler; zelfs tal van bibliothecarissen beschouwen zich als dusdanig en schrijver spoort ze aan hun edel vak beter te begrijpen en met meer waardigheid en verantwoordelijkheidsgevoel uit te oefenen. Daartoe zijn twee dingen noodzakelijk: 1. de volksbibliothecaris moet met kennis van zaken over de wetenschappelijke, literaire en moreele waarden van de boeken, die zijn bibliotheek bezit, weten mede te spreken; 2. de volksbibliothecaris moet daarbij ook de leider zijn van de bezoekers zijner bibliotheek; voortdurende en nauwe aanraking met zijn publiek is hem daartoe noodzakelijk, alsook een goede dosis handigheid, ten einde den lezer van de zuivere ontspanningslectuur naar de werken van vormenden en onderrichtenden aard toe te brengen. Vele nuttige wenken en voorbeelden worden aan belanghebbenden gegeven, die hun aantoonen hoe het publiek dient behandeld en opgeleid te worden en hoe de bibliothecaris er zich tegenover te gedragen heeft.

De tweede brochure van den heer J. Baers, De Catalogen (n^r 3) heeft een meer bepaald technisch karakter. Het is een zeer klaar opgesteld en zeer volledig, alhoewel bondig overzicht van dit gedeelte der bibliotheconomie dat handelt over catalogen. Na te hebben bepaald wat men in een boekerij door cataloog verstaat, en te hebben gehandeld over de bibliographische beschrijving van elk boek, beschouwt schrijver vervolgens den standcatalogus, den systematischen catalogus en de alphabetische catalogen (schrijverscatal., titelcatal., trefwoordcatalogus). De standcatalogus, de systematische vakcatalogus, de auteurscatalogus, de titelcatalogus en de trefwoordcatalogus zijn voor hem ‘onontbeerlijk’, een woord dat we voor titelcatalogus en systematische of trefwoordcatalogus (de eerste met uitsluiting van den tweeden of omgekeerd) door ‘wenschelijk’ zouden durven vervangen. Daar waar de heer Baers het heeft over den materieelen vorm van den catalogus, treden wij zijn zienswijze onvoorwaardelijk bij, wanneer hij verklaart dat de catalogus in vorm van boek, uit losse verplaatsbare kaarten samengesteld, zooals in Holland veel gebruikt wordt, ver uit te verkiezen is boven den catalogus in eenvoudigen boekenvorm of zelfs dien op steekkaarten. Kortom hier ook een werkje dat door alle volksbibliothecarissen met

[p. 595]

nut ter hand kan genomen worden en door het inkijken waarvan het publiek het bibliotheekwerk beter zal leeren kennen en begrijpen, den volksbibliothecaris hooger zal beginnen waardeeren.

Twee andere brochuren van denzelfden schrijver zijn nog in voorbereiding: Het tiendeelig-stelsel; systematische vakindeeling en Beheer en Boekhouding van een Openbare Boekerij.

Dr. R. Sterkens. Zwitserland. (Verhandeling 248 van de Katholieke Vlaamsche Hoogeschooluitbreiding) 1927.

Veel is er over Zwitserland geschreven geweest, te veel. Zooals Dr. Sterkens er echter over schreef is nog niet genoeg gedaan geweest, haast niet. Want in deze brochure wordt ons niet, voor de zooveelste maal, gesproken over Zwitserlands natuurschoon en toerisme-mogelijkheden. Dr. Sterkens is niet in Zwitserland op een hoogen berg gaan staan om van daar uit een algemeenen oppervlakkigen blik te slaan op het prachtig landschap dat zich aan zijn voeten uitstrekte, zonder daarbij te letten op de menschen die het bevolkten; maar hij is ook tot het volk afgedaald en deelt ons hier mede wat hij daar heeft opgemerkt. Zijn werkje is een handleiding tot Zwitserlands menschenkundige aardrijkskunde. Het is een in zeer onderhoudende taal opgesteld, kort en bondig overzicht van de geschiedenis en van de politieke instellingen der eenige federatieve republiek van Europa; de toestanden op economisch, godsdienstig en algemeen intellectueel gebied worden er ons in uitgelegd en wij leeren er heel wat over de organisatie van het leger en over de taalpolitiek die in de verschillende kantons wordt gevolgd; na Zwitserlands binnenlandsche toestanden zoo in oogenschouw te hebben genomen, eindigt schrijver met een paar bladzijden over de toekomst en de internationale rol van dit in Europa zoo gevaarlijk, maar tevens gunstig gelegen land. Wij twijfelen er niet aan of de brochure van Dr. Sterkens er velen zal toe aanzetten wat meer aandacht aan Zwitserland, zijn volk en zijn instellingen te schenken dan zij tot nog toe deden; het werkje van Dr. Sterkens toont aan dat onze moderne democratieën in het algemeen, die men zoo onverbeterbaar acht, en onze Belgische in het bijzonder er heel wat uit kunnen leeren.

Dr. C. DEBAIVE.