vuile adem van de uitgebrande schouw, de armemenschenreuk...
En, alhoewel daar ook verschillende portretten hangen van Peter Benoit, ik kan zijn figuur hier heelemaal niet thuisbrengen.
Die zwaar gebouwde man met zijn Atlas-schouders, met zijn leeuwenkop en zijn groot lawaai, hoe hem doen passen in dit vernepen lijstje? Zijn schimme kan hier niet binnen...
't Is waar, ge moet hem u verbeelden hier ronddrentelend op zijn eerste kloefkens of zittend op den dorpel, buiten, en kijkend met groote oogen in de wijde straat.
De straat! De straat en de ruimte zonder einde waarin de kleine zijn gretige blikken kon rondzenden, rustelooze roofmuschkens gelijk, op zoek naar wat nieuws tallenkant, omhoog, omlaag, naar rechts, naar links...
Er zijn dan toch grootere huizen dan 't zijne? Heel die rij daar met vele gapende vensters en deuren en allemaal verschillende lieden daarin! Dat paleis ook nog met zijn twee puntgevels. (Een sierlijk zeventiendeeuwsch gebouw, thans 't gemeentehuis geworden). Verder de hooge toren en dan de kerk...
- Curieuze kerk! Wel alles behalve de kerk voor een Vlaamsch dorp: een verrassend gebouw uit het slechtste tijdvak van Renaissance-stijl (althans als 't kerken betreft) uit de laatste jaren van achttienhonderd.
Zelfs de schoonste godsdienstige bouwen van dien aard, die van de zeventiende eeuw, halen het toch nooit bij de gothieke tempels. [Di]e missen 't mysterie van de ingetogenheid der hoeken waar [d]e wijdende schaduwen hangen, en van het rijzen der bogen en zuilen die reiken naar 't oneindige...
De Renaissancekerk is altijd te veel een theater.
En deze dan, hier te Harelbeke! Kon haar voorgevel haast niet evengoed dienen voor een monumentalen Cirkus of een Cinema?
Met zijn kornissen en pilasters en plaasteren festoenen; met zijn beelden in nissen en leelijke Louisseize cartouchen; met een ossenkop en een leeuwenkop (de Arend van Sint Jan en de Engel van Sint Matheus komen daarbij, om de vier Evangelisten aan te duiden) suggereert u dat geheel waarachtig den ingang tot 't een of ander Barnum-beestenspel.