[Nummer 107]
Peter Klooss
redactioneel
Nadat de redactie Vestdijkkroniek 106 al zo lang mogelijk had opgehouden om in elk geval het interview met Wim Hazeu te kunnen opnemen, realiseerde zij zich bij het voorbereiden van het nu voor u liggende nummer dat het wederom spannend zou worden.
Ons stond een ‘biografienummer’ voor ogen, met essays uit verschillende gezichtspunten. Helaas stond daarvoor, doordat dit nummer een maand voor de jaarvergadering diende te verschijnen, slechts een beperkte tijd ter beschikking. Toen inderdaad bleek dat niet alle beoogde artikelen op tijd voorhanden waren, hebben wij besloten het materiaal over twee nummers te verdelen. In dit nummer vindt u een eerste bijdrage van Fries de Vries, de overige houdt u te goed.
Fries de Vries heeft zich in zijn essay aan de hand van de nieuwe gegevens uit de biografie een beeld gevormd van de manieren waarop Vestdijk zijn schrijverschap in de aanloop tot en tijdens de Tweede Wereldoorlog gekoesterd en veilig gesteld heeft. Hij plaatst het doen en laten van Vestdijk tegen de achtergrond van de uitzonderlijke omstandigheden van die tijd en komt tot verrassende observaties onder de intrigerende titel Vestdijks Cellen.
Ter meerdere belichting van die oorlogsjaren hebben wij gemeend dat dit een goede aanleiding was om, bij hoge uitzondering, een eerder in de Kroniek gepubliceerde bijdrage opnieuw te plaatsen, en wel Vestdijk in oorlogstijd van Max Nord. In dit artikel, weergave van een lezing uit 1988, onderzoekt de auteur eveneens Vestdijks houding en keuzes in die jaren, en gaat vervolgens na of die zich laten bevestigen in de twee oorlogsromans die zich in Nederland afspelen, te weten Pastorale 1943, roman uit de tijd van de Duitse overheersing, direct al in juli-augustus 1945 geschreven en in 1948 gepubliceerd, en Bevrijdingsfeest, geschreven in het najaar van '47 en twee jaar daarna uitgekomen.
Wat biedt dit nummer nog meer? In de eerste plaats een al in VK 102 aangekondigd artikel van de hand van Philippe Saba, winnaar van de Ina Dammanprijs 2002 met een onderzoek naar de rol van de seksualiteit in Meneer Visser's hellevaart. Hij betoogt dat, waar Vestdijk ‘maar weinig kansen onbenut (heeft) gelaten om zijn schatplichtigheid aan Freud te relativeren (..) of zelfs glashard te ontkennen’, daarentegen vaker Marcel Proust zijn psychologische leermeester zou noemen, zijn proustianisme iets van een bevlieging heeft, terwijl Freud, van wie hij zich naar eigen zeggen had afgewend, een constante invloed heeft uitgeoefend.
Daarnaast besteden wij aandacht aan het verschijnen van Authority in Question van Hans van de Breevaart, waarin de polemiek rondom Vestdijks De toekomst der religie centraal staat. Kees Meekel recenseert dit boek, en de schrijver levert een bijdrage waarin hij onderzoekt in hoeverre Vestdijks ideeën profetisch waarde hebben gehad. Verder vindt u in dit nummer nog de rede uitgesproken bij de promotie van Wim Hazeu, het gedicht De kluizenaar van Doorn van Helga den Besten, ter gelegenheid van het verschijnen van de biografie, een bijdrage van Mieke Vestdijk over nieuwe Vestdijk-uitgaven in het komende jaar, en tenslotte de stukken voor de Algemene Ledenvergadering 2006, die plaats zal vinden op zaterdag 25 maart 2006 in de Openbare Bibliotheek Amsterdam, Prinsengracht 587 te Amsterdam. De vergadering begint om 13.30 uur. Dit jaar na de vergadering geen lezing of debat, maar een uitje: om 15.00 uur vertrekt een rondvaartboot voor de deur van de bibliotheek voor een speciale Vestdijktocht over het water. De route gaat langs diverse plekken uit leven en werk van Simon Vestdijk. Om hieraan deel te nemen is reserveren noodzakelijk, zie verder de aankondiging in de Rubrieken.