Vestdijkkroniek. Jaargang 2002

[p. 1]

[Nummer 98]

Redactioneel

‘Ik weet dat er Vestdijklezers zijn die dit soort achtergrondbelangstelling niet delen, maar ik ben altijd uiterst geïnteresseerd in wat ik maar zal noemen het aandeel dat de zogenaamde werkelijkheid kan hebben aan de zogenaamde vrije verbeelding.’

Dit is een citaat van Nol Gregoor, maar het kon Hans Visser in de mond worden gelegd. In het voetspoor van Nol Gregoor heeft Hans zich meer dan dertig jaar lang onvermoeibaar ingezet voor de Vestdijkstudie. Hij overleed op woensdag 22 augustus 2001. Zijn levenswerk stond in het teken van het verzamelen van biografische gegevens over de schrijver Simon Vestdijk. In het begin was Hans Visser als Fries en als lezer nieuwsgierig naar de Harlingse jaren van Vestdijk. Zijn idee was dat de grootste schrijver van ons land pas echt begrepen en gewaardeerd kon worden, als je zou weten wat hij had meegemaakt. Alles wilde hij te weten komen en hij was aardig op weg naar volledigheid.

Zijn biografie Simon Vestdijk, een schrijversleven, Utrecht 1987, zorgde voor controverse, maar werd ook breed gewaardeerd als waardevol naslagwerk. Vlak voor zijn overlijden was hij bezig met het redigeren van een nieuwe uitgebreide biografie. Hans is niet meer toegekomen aan wat hij altijd had willen doen, een mogelijke interpretatie geven van het werk van Vestdijk. Zijn verdienste ligt op een ander terrein: zijn onmetelijke bijdrage aan het inzicht dat de zogenaamde werkelijkheid in het geval Vestdijk onlosmakelijk verbonden was met zijn werk.

Dertig jaar geleden was Hans Visser medegrondlegger van de Vestdijkleeskring Rotterdam, een groep Vestdijklezers van het eerste uur die ondermeer uitgebreid aandacht hadden voor de Amsterdamse jaren van Anton Wachter. Vestdijkkroniek 7 gaf een eerste verkenning van die periode. Vier jaar later volgde een afronding. Het onderwerp zou Hans niet meer loslaten. Na afloop van de algemene ledenvergadering dit jaar, ondernam hij met zijn gehoor voor de laatste maal een virtuele wandeling langs de Amsterdamse locaties die in Vestdijks werk zo een grote rol spelen. In deze kroniek vindt u het verslag van die tocht, met als ondertitel In Amsterdam ist immer was los.

Hans was energiek, op het wilde af. Dertig jaar bezig met één schrijver, en ook op de laatste vergadering van het bestuur rolden er weer nieuwe feiten over tafel. Zijn onderzoek leidde altijd weer tot vondsten, waar hij blij als een kind de bijeenkomst van de leeskring of de vergadering van de Vestdijkkring mee ontregelde. Kring en bestuur moesten de bijeenkomsten wél plannen zodat ze samenvielen met Hans' aanwezigheid in Nederland, want Zweden en Portugal leken wel om de hoek te liggen, zo vaak was hij elders...

De laatste twee jaar was Hans Visser voorzitter van de Vestdijkkring. Met zijn grote daadkracht bewees hij de levensvatbaarheid ervan. In deze periode zijn acht hoogwaardige kronieken verschenen. Bovendien werd in 2000 voor het eerst de Ina

[p. 2]

Dammanprijs voor een Vestdijk-scriptie uitgereikt. Met zijn vele contacten in het literaire circuit was Hans Visser de grote motor achter deze activiteiten. Wij gedenken onze vriend en voorzitter en ons medeleven gaat uit naar zijn echtgenote Joke en zijn kinderen.

In deze kroniek vindt u een gedicht gewijd aan Hans van Lydia Wubbenhorst en het In Memoriam Hans Visser zoals uitgesproken door de heer Map de Lange. Daarnaast gaat de Vestdijkstudie uiteraard gewoon door. Van de hand van René Marres vinden we twee artikelen. In ‘Vestdijk en de religie’ stelt hij dat De toekomst der religie nu, meer dan vijftig jaar na de eerste publicatie, nauwelijks aan betekenis heeft ingeboet. In ‘Over Hoofdstukken over S. Vestdijk van Jan H. de Roder’ gaat Marres in op de dissertatie van De Roder die volgens hem vooral te waarderen is om zijn interpretatie van gedichten, ook al gaat De Roder niet analytisch maar synthetisch te werk. De reeds aangehaalde lezing van Hans Visser leidt andermaal tot een fascinerende tocht door Amsterdam. In ‘Een hel van ijs’ gaat H.C. ten Berge naar aanleiding van een onderzoek naar het slapeloosheidsmotief in de poëzie in op de relatie tussen A. Roland Holst en S. Vestdijk. Piet Kralt schrijft hoe voor de som van één gulden en vijfenveertig cent zijn interesse voor de poëzie van Vestdijk gewekt werd door het gedicht ‘Aan een jonge teekenares’. De redactie wenst u veel leesplezier!

Biografie en archief Hans Visser

In antwoord op vragen van leden delen we namens de erven van Hans Visser mee dat Kees Snoek en Max Nord momenteel werken aan de redactie van de nieuwe versie van de biografie. Een definitieve keus voor een uitgever is nog niet gemaakt. Het archief van Hans rust momenteel bij de erven; er is nog geen beslissing genomen waar zij het uiteindelijk zullen onderbrengen.