Vestdijkkroniek. Jaargang 1999

[p. 50]

Rubrieken

De redactie van de Vestdijkkroniek meent dat de lezers gebaat zijn bij alle beschikbare komende informatie over Vestdijk. Niet alleen is Vestdijk vaak in het nieuws, ook zijn er speciale gelegenheden waar de naam Vestdijk valt, zonder dat dat algemeen bekend is. Juist op die terreinen waar dit geschiedt en dit alleen maar aan een beperkte groep mensen bekend is, is het zinvol grotere verspreiding aan de betreffende informatie te geven. Dat kunnen zijn artikelen in tijdschriften en dagbladen, recensies, boeken van en over Vestdijk, berichten over veilingen en ramsj aanbiedingen en wat dies meer zij. Daarnaast zijn leden misschien op zoek naar dat ene boek of dat ene gegeven met betrekking tot Vestdijk, waarvoor ze graag de hulp van anderen willen inroepen. Het is de bedoeling dat al deze aspecten in het vervolg in de Vestdijkkroniek aan bod komen.

Uit de tijdschriften

In De Groene Amsterdammer van 9 december 1998 zijn twee bijdragen gewijd aan het tijdschrift Forum: De onvoltooide revolutie, Forum Leeft!, van René Zwaap, en Het variabele zelf van Marc Reugebrink. Het relaas van een onvoltooide revolutie in de Nederlandse letteren: ‘De leerstukken van het tijdschrift Forum van Ter Braak, Du Perron, Vestdijk, Slauerhoff, Marsman en vele anderen zijn tot nu toe vooral verkeerd begrepen. Pas zeer recent wordt de waarde van het “vorm of vent” -debat op juiste waarde geschat.’

In het Waddenbulletin, 1998, nr.3 schrijft Dick Vestdijk: Over twee dichters van de generatie van Forum: Slauerhoff en Vestdijk.

Henk van der Veer levert een bijdrage getiteld ‘Friesch spreek ik geen woord’, Sjoerd Leiker sette wurk fan Simon Vestdijk oer, in het Friese literaire tijdschrift: Trotwaer, van april 1998, over de gedichten van Vestdijk die door Sjoerd Leiker in het Fries zijn vertaald.

Marck Burema, doet in Vara Media Magazine 4/1998, 16 verslag van zijn gesprek met ‘Vestdijks overbuurman’, Nol Gregoor, die inmiddels zesentachtig jaar is geworden.

Aforismen

Jaren geleden stelde Ria Albers voor om in het Vestdijkmededelingenblad een onderzoek te starten naar kennachtige uitspraken van Vestdijk in zijn werk. Het lijkt de redactie een juiste gedachte Ria's initiatief nieuw leven in te blazen. We leggen u hierbij een aantal voorbeelden voor die wij ‘aforismen’ zouden willen noemen, en die wij zo al bij lezing in de romans van Vestdijk tegenkwamen. We doen hierbij een oproep aan u wanneer u ook zo'n typische kernachtige Vestdijkiaanse uitspraak tegenkomt dit ons te melden, opdat we deze in onze rubriek kunnen opnemen.

■ ‘Wanneer iemand als Stendhal alles uit zijn duim mag zuigen om een groot schrijver te zijn, dan mag ik wel een paar kleine foutjes maken’ (De leeuw en zijn huid)

■ ‘Een historische roman hoeft niets met de historie te maken te hebben’ (Het schandaal der blauwbaarden)

■ ‘Waarheid was toch iets wat iedereen voor waar hield? Of niet? Neen, waarschijnlijk niet, want anders had vòòr Copernicus en Galilei de zon om de aarde moeten draaien’ (Het verboden bachanaal).

Vestdijk op internet

Vooruitlopend op de website van de vereniging, is het interessant op Internet te kijken wat er zoal over Vestdijk wordt aangeboden. Met het

[p. 51]

zoekprogramma Alta Vista worden we meteen al verwend met 276 sites. Zo geeft Het Schrijvers Net een korte biografie van Vestdijk met (pas)foto en op een afzonderlijke pagina een beknopte bibliografie. Onder ‘Nederlands op Internet’ vinden we acht pagina's Auteursinformatie Simon Vestdijk. School Online! Service (boekbesprekingen) biedt een uitreksel van De koperen tuin. Uitreksels van Pastorale 1943 en Terug tot Ina Damman, worden aangeboden door Scholieren.com. Verrassend is dat er een aantal restaurants en hotels te vinden zijn op de Vestdijk te Eindhoven. Niet al het aangebodene is even interessant, men moet lang zoeken tot men iets vindt dat de moeite waard is.

Nieuwe boeken

Onderweg naar school, 100 jaar Simon Vestdijk, De beste verhalen van scholieren uit het hedendaagse Lahringen, uitgave Flevodruk Harlingen bv, 1998, verkrijgbaar o.a. bij BRUNA - Harlingen, Voorstraat 49, voor f 17.50

Mieke kiest Simon: S. Vestdijk 1898 - 1998. Uitgegeven door Aspekt / DeProm, Baarn, 1998, 174 blz., f 34,90.

Paradoxaal is het gehele leven, Het oeuvre van Vestdijk, Piet Kralt. Belangrijke bundel opstellen over Vestdijks opvatting van de rol van de paradox. In druk. Uitgegeven door Amsterdam University Press, ca f 35. (zie pagina 61)

Rumeiland, S. Vestdijk, extra sierlijke herdruk, genaaid gebonden met leeslintje, uitgeverij Conserve. Prijs: f 49.50. Presentatie zondag 7 maart boekhandel Donner, Lijnbaan 150, Rotterdam, 14.30 uur.

Catalogi

Van Antiquariaat Destouches, Lijnmarkt 40 te Utrecht, tel [phone], ontvingen we een lijst van 91 boeken van Vestdijk die zij in haar voorraad heeft. Wilt u van het aanbod gebruikmaken dan is het het beste dat u rechtstreeks contact met het antiquariaat opneemt. Onder het aanbod troffen wij o.a. de volgende eerste drukken aan: Aktaion onder de sterren, met stofomslag f 140; De bruine vriend f 95; Else Böhler, Duitsch dienstmeisje f 135; Lier en Lancet f 130; De nadagen van Pilatus met stofomslag f 250 en Narcissus op vrijersvoeten met stofomslag (in de aangeboden staat zeer zeldzaam) f 550.

In catalogus 17, winter 1998/1999 van antiquariaat Fokas Holthuis, Postbus 202, 6680 AE Bemmel, tel. [phone] troffen we de volgende aanbiedingen aan: Aktaion unter den Sternen. Ein Roman aus dem vorhomerischen Griechenland, 1942. Exemplaar met opdracht: ‘Voor Lies/ van/ Simon/ Doorn 1 April '43/ (niet als aprilmop bedoeld!) f 325; Het geroofde lam. Teekening van J.M. Prange, 1941, met opdracht: ‘Voor Frans en Johan (Van der Woude, fh)/ ter gelegenheid van het/ Groote weerzien! (de terug-/ keer van het groofde lam!!)/ Doorn 4-3-'43 Simon’ f 475; Symfonie van Victor Slingeland, drie delen, 1e drukken, met in Open boek een gesigneerde en gedateerde opdracht van Vestdijk aan Nol Gregoor en diens vrouw, f. 450.

Veilingen en beurzen

Bubb Kuyper: Auction Sale of Books Prints and Manuscripts, including the library of the late Bertus Aafjes, the library and autograph collection of the late Manuel van Loggem, Haarlem, Jansweg 39, 2011 KM, 2 en 3 december 1998.

Een keuze uit hetgeen ter veiling wordt aangeboden, met de geschatte prijs die het moet opbrengen tussen haken:

Vestdijk, S. Anton Wachterromans, deel 1-4, Thanatos aan banden en 9 andere boeken van Vestdijk, meest eerste drukken (150-200)

Vestdijk, S. De symfonieën van Jean Sibelius, Het kastje van oma en vier andere werken van Vestdijk over muziek (100-150)

Vestdijk, S. Verzamelde romans, 52 delen (400-600)

Vestdijk, S. Gelijk en ongelijk, typoscript met correcties in pen, recensie van M. Roelants, Bakkeleien met Jan Greshoff (250-350)

Vestdijk, S. vier brieven aan Ed Hoornik, waarin Vestdijk (in de brief van 20 mei 1938) onder andere in gaat op de poëzie van Gerrit Achterberg: ‘[...] Nu zou ik nog

[p. 52]

verder willen gaan, door te zeggen, dat dergelijke uitnemende poëzie alleen geschreven kan zijn door iemand die in den grond normaal is, zij het dan uiteraard ‘nerveus’. [...] Een psychiater, die niet tegelijk iets van poëzie afweet, kan hierover niet oordeelen, omdat hij geen vergelijkings-maatstaf heeft. Of wellicht is voor zijn gevoel de geheele moderne poëzie door psychopathen geschreven. Maar dar schieten we niet mee op. [...] u voelt zelf wel, dat het dwaasheid is te veronderstellen, dat iemand die in zijn ‘vrije tijd’ psychopaath is, plotseling ‘normaal’ zou kunnen worden door de pen op papier te zetten. Zoo iemand als psychopaath te behandelen, wat ook zijn antecedenten mogen zijn, is een betreurenswaardige vergissing [...]. Vestdijk, S. twee brieven aan Jeanne van Schaik-Willing, waarin verwezen wordt naar de dood van Pijper en naar het bezoek van Anna Blaman aan huize Vestdijk in 1947 (600 - 800).

Veilinghuis Postma: Boeken- en prentenveiling 16, 2 november 1998, Groningen, een keuze uit hetgeen ter veiling werd aangeboden met de geschatte opbrengst tussen haken.

Vestdijk, Simon. Originele brief aan E. Váhl-de Roos (1946) (300 - 400) Vestdijk, Simon. Astrologie en wetenschap, met opdracht aan Ans Koster: ‘Voor Ans / al deze cijfertjes en figuurtjes / en andere grappenmakerijen / met een kus / van / [signatuur] / Doorn, 15-12 -'49 (400 - 600)

Vestdijk, Simon. De ziekemens in de romanliteratuur, met opdracht voor Nol Gregoor: ‘Voor Nol // Over de zieke mensch, / Zijn slokdarm, reet en pens, / Zijn kotsen, bloeden, beven, / Is schriklijk veel geschreven. / En over dat geklooi / Schrijf ik nu weer: heel mooi.// [signatuur] / Doorn 31-12-'64’ (500-700).

Vestdijk, Simon. Twee briefkaarten aan Jürgen Hillner over diens vertaling in het Duits van Gummivingers en De gestolen droom (100 - 120)

Vestdijkiana

In het afgelopen jaar overleden de volgende personen met wie Vestdijk in contact stond:

Willy Corsari. Vestdijk ontmoette haar bij voor het eerste bij Henriëtte van Eyk, kort na de Tweede Wereldoorlog. Zijn bijdrage aan het door Henriëtte uitgegeven boek Over Willy Corsari, gaf hij als titel mee: ‘Willy Corsari als leermeesteres’. Met deze ironiserende titel verwees hij naar een van zijn eerste boekrecensies, waarin hij Willy Corsari's roman De man zonder uniform besprak.

Vasalis. Toen Vestdijk in 1936 een groot aantal gedichten van een collega, een zekere juffrouw M. Leenmans kreeg toegestuurd, was zijn eerste reactie aan Jan Greshoff: ‘Zij lijken mij niet ontalentvol, maar er is nog veel onrijps bij.’ Toch vroeg hij zijn mede-redacteur van het tijdschrift Groot Nederland de door hem geselecteerde gedichten met ‘genegen aandacht’ te bekijken.

Han Baudet. Met Prof. Baudet maakte Vestdijk kennis tijdens zijn erepromotie aan de Rijksuniversiteit te Groningen. Na afloop van de plechtigheden werd hij bij Baudet thuis uitgenodigd. Deze ontmoeting in 1963 was het begin van een uigebreide correspondentie en van bezoeken over en weer, culminerend in Vestdijks gastcollege ‘Over de historische roman’ op 17 februari 1966 aan dezelfde universiteit. Er kwamen minsten 500 mensen luisteren, zodat de aula te klein was om het gehele gehoor plaats te bieden.

Hans Gomperts. Met Gomperts geraakte Vestdijk in een tamelijk komische situatie verwikkeld toen Gomperts in een recensie in Het Parool in 1950 had beweerd dat de novellen Het Petitionnement en Oeidipus en zijn moeder van de hand van Vestdijk zouden zijn, terwijl ze uit de pen van Max Croiset waren voortgekomen. Tijdens een bezoek van Max Nord en Vestdijk aan Gomperts werd een en ander ‘opgehelderd’. Later, in 1964, zou Gomperts Vestdijk voor de TV halen, in het programma: ‘Literaire ontmoetingen’, waarin ook ‘Ina Damman’ en ‘Jelle Mol’ werden geïnterviewd.

Agenda

■ 7 maart 1999: Presentatie speciale herdruk door uitgeverij Conserve van Vestdijks roman Rumeiland, bij boekhandel Donner, Lijnbaan 150 te Rotterdam, 14.30 uur.

■ 27 maart 1999: Het Herman de Man-genootschap, Stadhuis, Oudewater. Na afloop van de jaarvergadering. Spreker: Hans Visser, over Vestdijk en Herman de Man, naar aanleiding van een bespreking van De Man op 11 november 1939 in de Javabode: ‘De erotiek in onze letteren. Over pornografie en Vestdijk. De verantwoordelijkheid van de schrijver.’ Leden van de Vestdijkkring zijn van

[p. 53]

harte welkom vanaf 11uur in het historische stadhuis ter plekke.

■ 8 april 1999: Het genootschap De Kostberij, Leeuwarden. Spreker: Hans Visser over Simon Vestdijk. Toegang alleen voor leden van De Kostberij.

Tentoonstellingen

In het Gemeentemuseum Het Hannemahuiste Harlingen, Voorstraat 56, 8861 BM, tel [phone] is een permanente tentoonstelling gewijd aan Vestdijk in de Vestdijkkamer. Daar is naast zijn complete werk in eerste drukken en aantal andere zaken bijeengebracht. Let u er wel op dat het museum in de wintermaanden is gesloten.

Vraag & Aanbod

Gezocht: Nellie van Kol, Griekse mythen en sagen; K. van de Woestijne, Het vaderhuis; I. Querido, Napoleon. Hans Visser, Lijsterlaan 122, 3145 VM Maassluis.

Aangeboden: Groot aantal romans en verhalenbundels van Vestdijk. W. Leenderts, Van Slochterenlaan 16, 1405 AN Bussum; tel/fax: [phone].

Aangeboden: oude nummers Vestdijkkroniek; af te halen bij het secretariaat voor f 1 per nummer.

Leeskringen

Op de eersvolgende bijeenkomst van de leeskring Rotterdam staat de verfilming van Het glinsterend pantser op het programma. De bijeenkomst vindt plaats op 24 april 1999 ten huize van de familie Baanders te Huizen.