Vestdijkkroniek. Jaargang 1994

[p. 1]

[Nummer 83/84]

Redactioneel

In de Vestdijkmededelingen van augustus 1993 was een brief opgenomen van drs. B. van Dijk, gericht aan het bestuur, waarin hij een aantal voorstellen formuleerde met het verzoek die aan de jaarvergadering voor te leggen. Eén van die voorstellen was het redactielid Martin Ros te ontslaan. Van Dijk had daarvoor twee argumenten: 1. Ros was als uitgever betrokken bij ‘de lastercampagne van journalist A. Venema tegen Vestdijk’ en 2. Ros had in de jaren van zijn redacteurschap te weinig in de Kroniek gepubliceerd. In een roddelrubriek van de Volkskrant werd daarna deze kwestie kort besproken. In de Vestdijkmededelingen van februari 1994 waren o.a. twee brieven opgenomen, één van Anne Wadman en één van de heer J.W. Bults, die nader op de kwestie ingingen, de eerste pro Ros, de tweede anti.

Het was niet de eerste keer dat drs. B. van Dijk Martin Ros aanviel. Op de drie laatste jaarvergaderingen had hij steeds weer om het ontslag van Martin Ros verzocht, iedere keer met dezelfde, hierboven genoemde argumenten.

Op 15 maart 1994 schreef Martin Ros een aan het bestuur, de collega's in de redactie en de leden van de Vestdijkkring gerichte brief.

Na ampel overleg met mezelf - want after all those years is het moeilijk te scheiden van Vestdijk die reeds mijn vroegste jeugd heeft verkwikt - heb ik besloten mijn mandaat als redacteur van de Vestdijkkroniek terug te geven, ingaande de jaarvergadering van 25 maart '94.
De u allen bekende verdachtmakingen binnen kringen van onze vereniging en van het Mededelingenblad ten aanzien van mijn objectiviteit in relatie tot de zogenoemde Venema-affaire hebben mijn gevoel en reputatie wel degelijk beschadigd.

Ros memoreert vervolgens, dat hij dit jaar dertig jaar bij de Arbeiderspers werkt en dat hij naast dit redacteurschap talrijke andere activiteiten heeft verricht rond titels uit andere fondsen. Hij schrijft dan:

[p. 2]

In de affaire-Venema treft mij - geheel in evenwicht met bovenstaande - geen enkele blaam. Ik ben als redacteur van de uitgeverij nauw bij het werk van Venema, in de voorbereiding en in de eindredactie daarvan, betrokken geweest, zij het dat elke letter van Venema uiteindelijk door hém is geautoriseerd. In de zich door de jaren heen ontwikkelende discussie over Venema's aanpak en intentie heb ik buiten de uitgeverij nooit ergens enig woord genomen waaruit stellingname of vooringenomenheid mijnerzijds kon blijken. Dat geldt óók voor de discussie ‘Venema-over-Vestdijk’. Ik ben in tegenstelling tot wat ook binnen de Vestdijkkring wel wordt verondersteld, nóóit degene geweest die de suggestie heeft gedaan om Venema uit te nodigen voor ons te komen spreken. In alle redactieberaad van de Kroniek waaraan ik deelnam is de affaire-Venema nooit één moment aan de orde geweest, laat staan dat mijn positie in verband daarmee aan de orde hoefde te worden gesteld. Mijn blazoen in dezen is zuiver. Waaraan ik ten overvloede nog maar eens toevoeg en onderstreep dat meningen en opinies van auteurs of in boeken van fondsauteurs uiteraard in geen enkel opzicht hoeven samen te vallen met die van de uitgever of van de redacteuren. Gallimard gaf de aartsvijanden Sartre en Céline uit. Zulks is voor mij altijd hét antwoord op elke aanval om de vrijheid van een uitgeverij in z'n fondsvorming aan de kaak te stellen. Het heeft me ten diepste teleurgesteld dat binnen de Vestdijkkring tegen mij door mensen die daar in het verleden nimmer rechtstreeks een woord over namen à titre personnel een geruchtencampagne is ontketend die mijn relatief onaangevochten roep van oninvoorgenomenheid heeft beschadigd.

In het vervolg van zijn brief uit Ros het vermoeden dat er meer steekt achter de affaire dan vooringenomenheid tegen zijn persoon. Hij veronderstelt dat het de teleurstelling is, om het drastisch teruglopen van de ‘belangstelling en waardering voor Vestdijks werk’. Hij herinnert in dat verband aan de geringe weerklank op de delen van de Vestdijkbibliotheek, verschenen in de daartoe door hem opgerichte Herenpers. Hij zegt:

Het dunkt me ook daarom het juiste moment om terug te treden, op een minder feestelijk moment dan ik ooit had verhoopt of verwacht maar het is béter zo. Mijn liefde voor en gegrepenheid door Vestdijk zullen nimmer verzwakken. Aan de Vestdijkkroniek zal ik ook in de toekomst daarvan met stukjes of suggesties blijven getuigen, er is bij mij vooral t.o.v. de redactie niets in negatieve zin blijven hangen.

De redactie accepteert uiteraard de beslissing van Martin Ros. Ze vindt

[p. 3]

het tegelijk jammer dat hij dit besluit genomen heeft. De aanleiding ertoe was een aanval die geen spoor van redelijkheid had. Het eerste argument van drs. B. van Dijk (Ros' betrokkenheid bij de zogenaamde lastercampagne) heeft Martin Ros in zijn brief overtuigend weerlegd. Op het tweede argument gaat hij niet in, maar ook deze motivering is volstrekt onvoldoende. Het redactie-werk bestaat niet alleen uit publiceren. Het omvat ook werven, oordelen, redigeren. Die drie onderdelen zijn minstens zo belangrijk. In alle drie is Martin Ros een meester. Hij is een man met veel contacten. Hij oordeelt snel, raak en gefundeerd. Hij heeft steeds een oplossing bij de hand, ziet mogelijkheden tot verbetering, weet hoe je die bewerkstelligen kunt. Van die eigenschappen heeft de Kroniek in de afgelopen jaren volop geprofiteerd. Ze vallen niet op, het is werk dat verborgen blijft. Maar het is wel gedaan.

Martin Ros is een enthousiast Vestdijk-liefhebber en hij was daardoor een aanstekelijk redactielid. De Kroniek heeft veel aan hem te danken. Het is jammer en schandelijk dat hij op deze manier tot ontslag gedwongen is.

Met ingang van 1995 zal Ger Verrips de plaats van Martin Ros binnen de redactie innemen. Ger Verrips is lid van het bestuur van de Vestdijkkring. De samenwerking van redactie en bestuur is de laatste jaren hecht, al blijft de redactie onafhankelijk. Met de benoeming van Ger Verrips lijkt ons die samenwerking nog beter gewaarborgd, terwijl de onafhankelijkheid geen enkel gevaar loopt.