Wam de Moor | Meester en Leerling. In de voetsporen van S. Vestdijk.
Uitg. BZZTôH, 's-Gravenhage 1978.
De criticus van het weekblad De Tijd heeft een aantal van zijn beschouwingen gegroepeerd om een thema dat hem in enkele romans van Vestdijk had gefascineerd. Dat thema werd de titel van deze bundel.
De eigenlijke inleiding is een artikel bij Vestdijks overlijden waarin De Moor probeert enkele wezenlijke elementen in diens schrijverschap te formuleren. Een falende verbeeldingskracht zou genoodzaakt hebben tot ‘jongleren met de vorm’, wat echter weer niet geleid heeft tot een over-waardering daarvan. Voor alle duidelijkheid situeert de schrijver Vestdijk tussen de strevingen van Du Perron: de ‘menselijke inhoud’ 't belangrijkst, en Nijhoff: de ‘autonomie’ van het litteraire werk. In enkele treffende zinnen vat hij het essentiële samen. Vestdijk verkende voortdurend andere terreinen en beeldde de tragiek van de tweespalt in het menselijk bestaan uit. Met droom en werkelijkheid zou men die kunnen omschrijven, zoals men nog meer algemeen over polariteit in Vestdijks werk kan spreken. Deze kreeg uitdrukking in zijn Anton Wachterromans als een tocht naar een twee-eenheid ‘in vriendschap of liefde’, in zijn historische romans als een vergelijking van toen en nu. Ofschoon men De Moor moet toegeven dat de laatste soort ‘niet als verkapte eigentijdse romans’ werd geschreven, blijft naar mijn mening de hedendaagse problematiek duidelijk merkbaar. We staan hier voor wat misschien Vestdijks diepste zorg is geweest, de raadselachtige dubbelzijdigheid van het bestaan die zich helaas niet tot dubbelzinnigheid beperkt. Zijn ingespannen arbeid gold wellicht de opheffing van een bij tijden pijnlijk ervaren gespletenheid in een gedroomde eenheid. Maar daar ga ik al in gesprek met Wam de Moor, terwijl zijn boekje nog andere facetten toont.
De verhouding Meester en Leerling heeft hij speels uitgewerkt. Eerst als een gegeven in Vestdijks eigen werk - Het verboden bacchanaal; Het proces van Meester Eckhart en Kind tussen vier vrouwen - vervolgens in een meer uitwendige zin door een aantal
Auteursrechtelijk beschermd