Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1946

(1946)– [tijdschrift] Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde– rechtenstatus

Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Algemene vergadering van 25 September 1946.

Waren aanwezig: Prof. Dr. L. van Puyvelde, Bestuurder, Prof. Dr. Fr. de Backer, Onderbestuurder, Dr. L. Goemans, Bestendig Secretaris;

De HHn. leden F.V. Toussaint van Boelaere, Prof. Dr. A. Carnoy, Prof. Dr. J. van Mierlo, Prof. Dr. R. Verdeyen, Prof. Dr. H.J. van de Wijer, Emm. de Bom, L. Baekelmans, Prof. Dr. E. Blancquaert, Prof. Dr. Fr. Baur, Dr. W. van Eeghem en G. Walschap.

De notulen van de vorige vergadering werden goedgekeurd.

Mededelingen van den Bestendigen Secretaris

1. - In de pleno-zitting werd door den Bestendigen Secretaris kennis gegeven van het Besluit van den Prins-Regent van 17 Juli 1946, houdende goedkeuring van de uitsluitingen door de Academie uitgesproken.

2. - Hij leest een schrijven voor van den Heer Secretaris-Generaal, dd. 7 September 1946, waarbij de Regering de Academie raadpleegt betreffende de wenselijkheid van een driejaarlijkse verlenging van het mandaat van den Heer C. De Baere, als taalinspecteur in de inrichtingen voor Middelbaar Onderwijs.

Sedert de instelling van de speciale taalinspectie in het Middelbaar Onderwijs heeft Dr. Cyr. De Baere de opdracht, waarvoor de Academie hem bij de Regering had aanbevolen, onberispelijk vervuld. Er bestaat, naar de mening van de Secretaris, voor de Academie geen reden om haar voorstel betreffende den verdienstelijken taalinspecteur te wijzigen.

De vergadering beaamt deze zienswijze.

3. - Daarna wordt het woord verleend aan Prof. Baur om, namens den Keurraad zijn verslag voor te lezen over den de Tière-prijs. Het besluit er van is, dat geen enkel werk ditmaal voor den prijs in aanmerking komt. De vergadering gaat hiermede akkoord.

4. - Over den wedstrijd in Nederlands opstel wordt door Dr. W. van Eeghem verslag uitgebracht. De keurraad stelt aan de vergadering voor twee prijzen en twee eervolle vermeldingen toe te kennen: de eerste aan de HHn. Jan Peeters (van het Kon. Ath. te Antwerpen) en Guido Demoen (van het Klein Seminarie te Roeselare), de tweede aan Mej. Ada Deprez (van het Kon. Ath. te Oostende) en den H. Robert Lettens (van het St. Jozefscollege te Aalst).

Mededelingen namens de Commissies

I. - Bestendige Commissie voor Cultuurgeschiedenis.

E.P. van Mierlo, lid-secretaris, legt verslag ter tafel over de zitting door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig: de HHn. Van Puyvelde, Van Mierlo, Toussaint van Boelaere, Baekelmans, De Bom, en De Backer.

Hospiterende leden: de HHn. A.J.J. Van de Velde, Baur, Van Eeghem.

Op de agenda staat: ‘More brains’. - Lezing door Prof. Dr. Fr. de Backer, lid der Academie.

De spreker voert aan, dat de woorden door Vermeylen in 1927 aangehaald in verband met onze na-oorlogse literatuur, veel te veel gebruikt worden en verwarring stichten. De toestand is dezelfde niet meer als in 1927, maar de kern van Vermeylens rede blijft. Die kern is echter niet zodanig ‘more brains’, maar meer ruimte, meer zin voor het essentiëele, mysterievolle en menselijke. Niet zodanig een intellectualische kunst moet worden aangeprezen, eerder een kunst die berust op beschaving. Maar zelfs dan is dat niet de enige kunst.

II. - Bestendige Commissie voor Onderwijs en Nederlandse Lexicographie.

W. Van Eeghem, wd. secretaris, legt verslag ter tafel over de zitting door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig: de HHn. Goemans, Van Puyvelde, Muls, Verdeyen, Grootaers, Carnoy, Monteyne, Blancquaert, Van Eeghem, die bij afwezigheid van den Secretaris der Commissie, zijn plaats waarneemt, Baur, Lindemans, Walschap.

Hospiterende leden: de HHn. Prof. H.J. Van de Wijer en Prof. Dr. A.J.J. van de Velde.

Op de agenda staat: De verschillende soorten van tweetaligheid. - Lezing door Prof. Dr. L. Grootaers, lid der Academie.

In de laatste jaren, aldus Prof. Grootaers, komt er steeds meer belangstelling voor de vraagstukken die met tweetaligheid samenhangen. Dit is niet te verwonderen, want sedert Ferdinand de Saussure heeft aangetoondt dat elke taal een gesloten systeem vormt, is het van het hoogste belang te onderzoeken wat er in de menselijke psyche gebeurt, wanneer twee dergelijke systemen met elkaar in botsing komen.

De eerste vereiste is natuurlijk de verschillende vragen duidelijk te stellen en de terminologie goed vast te leggen. Een poging in die richting werd gedaan door den te jong gestorven romanist Professor Louis Michel in zijn antwoord op de vragen gesteld ter voorbereiding van het 5^e Internationaal Linguistencongres dat in September 1939 te Brussel moest gehouden worden. Hij beschouwde echter alleen de individuele tweetaligheid; op hetzelfde standpunt stelt zich de germanist Armand Boileau in zijn nog niet volledig verschenen reeks opstellen over Le problème du bilinguisme et la théorie du substrat in het Tijdschrift voor Levende Talen (jg. XII, 1946, 113 vg., 169 vg.).

De term tweetaligheid is, vooral in België, in zoveel verschillende betekenissen gebruikt geworden dat het noodzakelijk is ze alle eens te beschouwen en te classificeren vóór op de problemen zelf wordt ingegaan.

Spreker onderscheidt de volgende soorten van tweetaligheid. Deze kan zijn:

1)	individueel: hier staan tegenover elkaar: twee beschaafde talen of een taal en een dialect.

2)	sociaal: de hogere standen spreken een andere taal dan de lagere; typische toestand in Zuid-Nederland in de 19^e eeuw; hieruit moet taalstrijd ontstaan.

3)	geographisch: deze komt onder verschillende vormen voor in België, Zwitserland, Duitsland en Noorwegen.

4)	stylistisch: de taaltoestanden in China en in Griekenland vormen hiervan treffende voorbeelden.

Het is wenselijk, dat dit belangrijk vragencomplex door de taalkundigen systematisch worde onderzocht: wanneer het 5^e Linguistencongres, dat in September 1939 moest afgelast worden, zal kunnen vergaderen, moet aan de tweetaligheid een plaats op de agenda worden ingeruimd; laten we hopen dat dit spoedig kan gebeuren en wel te Brussel, het ideale experimenteerterrein voor dit soort van taalonderzoek.

Dagorde

1.	- Geschiedenis en Verdichting in de vroegere Middelnederlandse Letterkunde. Lezing door Prof. Dr. J. van Mierlo (zie III^e Reeks, n^r 26 van de publicaties der Academie Sprokkelingen op het gebied der Middelnederlandse Poëzie, blz. 75-93).

2.	- De vergadering gaat verder over tot het regelen van bestuurszaken. Zij besluit, o.m. met het oog op de wenselijkheid al de academische prijzen van het jaar 1946 gelijktijdig uit te reiken, haar Openbare Vergadering in de maand December te houden.