Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1946

[p. 57]

Algemeene Vergadering van 20 Maart 1946.

Zijn aanwezig: de HHn. Prof. Dr. J. Muls, wnd. Voorzitter en Dr. L. Goemans, Bestendig Secretaris;

de HHn. leden F.V. Toussaint van Boelaere, Prof. Dr. A. Carnoy, Prof. Dr. J. van Mierlo, Prof. Dr. H.J. van de Wijer, Prof. Dr. L. Grootaers, Prof. Dr. E. Blancquaert, Dr. W. van Eeghem, Dr. J. Lindemans, Prof. Dr. Fr. de Backer en G. Walschap; de Hr. Prof. Dr. A.J.J. van de Velde, binnenlandsch eerelid.

Hebben zich laten verontschuldigen: de HHn. Prof. Dr. L. van Puyvelde, Prof. Dr. H. Teirlinck, L. Baekelmans, Prof. J. Eeckhout en Prof. Dr. Fr. Baur.

De notulen van de vorige vergadering worden goedgekeurd, alsook de Fondsenrekeningen van het boekjaar 1945 door de Bestuurscommissie goedgekeurd en op de bestuurstafel ter inzage neergelegd.

Mededeelingen van den Bestendigen Secretaris

1^o - De Bestendige Secretaris leidt de bespreking in over het voorstel een bijzondere zitting te wijden aan de herdenking van J. Fr. Willems. De 100^e verjaring van het afsterven van dezen grooten Vlaming valt op 24 Juni 1946.

Men zou wellicht dezen dag kunnen kiezen om een openbare in memoriam-zitting te houden.

Behalve wat den datum betreft, die later zal vastgesteld worden, is de vergadering het eens met dit voorstel.

2^o - Naar aanleiding van een artikel over de Academie in een weekblad op 9 Maart verschenen, geeft de Bestendige Secretaris kennis van een schrijven door Prof. Grootaers aan de redactie van het blad gericht, waarbij hij protest aanteekent tegen het gebruik van zijn foto ter illustratie van het bedoeld artikel, waarin ten opzichte der Academie, haar eereraad en haar ‘leiders’ aantijgingen voorkomen ‘die ofwel van verregaande onwetendheid ofwel van kwaadwillige verdraaiing van de feiten getuigen’.

[p. 58]

De vraag wordt gesteld, of niet de Academie de zaak dient in handen te nemen. De vergadering is van oordeel, dat het aan een officieele instelling als de Academie niet betaamt een polemiek te voeren in zake aantijgingen van dergelijk allooi. Op voorstel van Prof. Van Mierlo en Prof. Van de Wijer, keurt de vergadering eenparig volgende motie goed:

‘De Academie teekent protest aan tegen de aantijgingen waarvan sprake en, indien o.m. de persoon van den Bestendigen Secretaris hiermede bedoeld wordt, stelt zij er prijs op van de gelegenheid gebruik te maken om den Bestendigen Secretaris haar volle vertrouwen te betuigen’.

Mededeelingen namens de Bestendige Commissie

I. - Bestendige Commissie voor Cultuurgeschiedenis.

Prof. Dr. J. van Mierlo, lid-secretaris, legt verslag ter tafel over de zitting door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig: de HHn. Toussaint van Boelaere (voorz.), Van Mierlo (secret.), Van de Wijer, Baekelmans, De Backer.

Op de agenda komt een lezing voor door Prof. Dr. J. van Mierlo, lid der Academie, met den titel: Cultuur-historische beschouwingen bij enkele strophische gedichten van Jacob van Maerlant.

Na enkele opwerpingen over de beteekenis van een paar plaatsen (over de eeuwigheid der hellestraffen voor een misdrijf van een oogenblik en over de verdienstelijkheid van goede werken in staat van zonde), wordt de samenhang van den eersten Martijn aangetoond en verklaard uit den aard zelf van het scholastieke quodlibet. Bij den tweeden Martijn wordt de diepere beteekenis uiteengezet: de leer van de zinnelijke liefde tegenover de door de rede beheerschte liefde naar het voorbeeld zelf van God. Bij de Disputacie worden weer enkele plaatsen verklaard en de samenhang opgehelderd uit de eenheid van het verlossingswerk. De vertaaltechniek wordt in 't bijzonder behandeld bij Van Ons Heeren Wonden en Vanden V Vrouden: waaruit blijkt hoe willekeurig Friedrich in zijn Dissertatie onderscheid maakt tusschen vertaling van gebeden en van zedenkundige stukken. Van Maerlant wordt verder geplaatst in de cultuurhistorische strooming der Vagantes of Malcontenten, die feitelijk aanhangers waren

[p. 59]

van het Joachimisme, een algemeene geestesstrooming tot wereldhervorming en wereldvernieuwing.

De voorzitter wenscht den lezer geluk met zijn lezing en spreekt de hoop uit dat de verschillende lezingen over Van Maerlant in één bundel zouden worden verzameld. (Zie Publicaties der Academie, Reeks III, Nr. 25).

II. - Bestendige Commissie voor Onderwijs en Nederlandsche Lexicographie.

Dr. W. van Eeghem, wnd. Secretaris, legt verslag ter tafel over de zitting door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig: de HHn. Goemans, Van Puyvelde, Muls, Grootaers, Carnoy (voorz.), Blancquaert, Van Eeghem (wnd. secret.), Lindemans, Walschap, Van de Velde.

Op de agenda komt een lezing voor door Prof. Dr. A.J.J. van de Velde, binnenlandsch eerelid der Academie, Over oude chemische termen.

Spreker geeft eenige nota's ten beste over enkele van de bronnen, die hij aan een onderzoek heeft onderworpen in verband met oude chemische termen. Achtereenvolgens verstrekt hij aldus menige wetenswaardigheden over Den Brandenden Salamander van Lancelot en Jacobus Leeuw (1680), het Dictionnaire Hermétique van Salmon (1695), de anatomische werken van Verheyen, Barbette, Blasius, Hiddinga en Vesalius (16^de en 17^de eeuw), de chemische lexika van Rulandus (1612), Johnson (1703) en Rochi Le Baillif (1658) en eindelijk een modern werkje van Backer over chemische werktuigen (1891). Ten slotte heeft hij het nog over zijn 8000 steekkaarten betreffende oude chemische termen, welke steekkaarten, ofschoon bestemd voor het binnen afzienbaren tijd te openen Museum van Wetenschappen te Gent, toch, op aandringen van Collega Blancquaert, in de verzamelingen onzer Academie zullen berusten.

In aansluiting op deze belangwekkende uiteenzettingen handelt Collega Blancquaert daarop in 't kort over de Technische gemengde Commissie, die op alle gebieden samenwerking tracht tot stand te brengen tusschen Noord- en Zuidnederland, ook wat betreft de lexicologie. Onze Bestendige Commissie betuigt haar instemming met het voorstel van Collega Blancquaert, er nl. toe

[p. 60]

strekkende, dat het noodige zou worden gedaan, ten einde de afwerking van het Groot Nederlandsch Woordenboek zooveel mogelijk te bespoedigen. Bovendien wordt gesproken over het zenden van allerlei materiaal aan Hollandsche geleerden, die tijdens de jongste bezettingsjaren hun boeken of apparaten hebben verloren. Tevens wordt de datum vastgesteld waarop de Commissie voor Moderne Vakwoorden opnieuw zal vergaderen.

Dagorde

1.	- Lezing door den Hr. G. Walschap, lid der Academie: Een pacifist in den oorlog. De Voorzitter wenscht den Hr. Walschap geluk met zijn lezing, waarop een korte bespreking volgt.
2.	- Prijsvragen voor de jaren 1947 en 1948. (Zie de bijlage van dit verslag).
3.	- Het laatste punt van de dagorde behelst de Herziening van het Ontwerp van Nieuw Reglement. De HHn. Toussaint en Grootaers worden uitgenoodigd om de door hen beloofde opmerkingen voor te stellen. Daar de tijd ontbreekt om het onderwerp met de noodige nauwgezetheid te behandelen, wordt de wensch uitgesproken en beaamd de as. vergadering, die op 10 April zou gehouden worden, in haar morgen- en namiddagzittingen, aan het ten einde brengen van de reglementherziening te wijden.

[p. 61]

Bijlage
Prijsvragen 1947-1948

De prijsvragencommissie vergaderde op 6 Maart te Brussel.

Zijn aanwezig de HHn. Prof. Van Mierlo, Baekelmans, Goemans, Grootaers en De Backer.

Prof. Van Mierlo zit de vergadering voor en opent de bespreking waaraan al de leden deelnemen.

Volgende prijsvragen worden door de Commissie aangenomen om aan de Academie voorgelegd te worden:

A. - Voor 1947 (antwoorden in te leveren December 1946).

Het dient gezegd, dat door het late samenstellen van het Bestuur (pas in Juni 1945) de prijsvragen voor 1947 slechts drie maanden overtijd aan de pers ter verspreiding konden verzonden worden. Op de prijsantwoorden eind-1946 in te leveren valt weinig te rekenen. Daarom is het mogelijk gebleken drie niet beantwoorde prijsvragen voor 1946 gesteld, op verzoek van de stellers zelf, voor 1947 aan te houden, nl.:

1.	- Een studie over het symbolisme in de literatuur, bepaaldelijk in de Nederlandsche letterkunde der 19^e en der 20^e eeuw.
2.	- Een studie over het probleem van den Reinaert-proloog sedert J. Fr. Willems.
3.	- Een systematische studie over de Romaansche elementen in het dialect van een onzer Vlaamsche steden.

B. - Voor 1948 worden volgende vragen voorgesteld (antwoorden in te leveren December 1947).

1.	- Een studie over de taal van Poirters.
2.	- Een studie over het leven en de werken van A.F. Snellaert.
3.	- Een studie naar vorm en inhoud over het sonnet in de Nederlanden. (aangehouden vraag van 1947)
4.	- Een phonetisch onderzoek van het dialect van Geeraardsbergen en omgeving (klank- en vormleer) en taalgeographisch onderzoek van een 20-tal gemeenten. (aangehouden vraag van 1947).
5.	- Een studie over de moderne en de oude plaatsnamen der stad Leuven. (aangehouden vraag van 1946).
6.	- Een bijdrage tot de vergelijkende studie van den modernen Noorden Zuidnederlandschen woordenschat op het gebied van reclame en advertenties. (aangehouden vraag van 1942).