Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1936

(1936)– [tijdschrift] Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde– rechtenstatus

Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Vergadering van 18 November 1936

Zijn aanwezig: de heeren J. Muls, bestuurder; R. Verdeyen, onderbestuurder; L. Goemans, bestendig secretaris;

en de heeren: Fr. Lateur, J. Mansion, L. Van Puyvelde, L. Willems, A. Vermeylen, A.J.J. Vande Velde, J. Jacobs, M. Sabbe, J. Salsmans, Fr. Van Cauwelaert, Fr. Daels, F.V. Toussaint van Boelaere, A. Carnoy, J. Cuvelier, F. Timmermans, Em. De Bom en Fl. Prims, werkende leden;

de heeren L. Grootaers, A. Van Cauwelaert, J. Eeckhout, J. Grauls, E. Blancquaert en Fr. Baur, briefwisselende leden.

Laten zich verontschuldigen: de heeren L. Simons, Kan. A. Joos, Cam. Huysmans, J. Van Mierlo, J. Vande Wijer, werkende leden;

de heeren L. Baekelmans en L. Monteyne, briefwisselende leden.

_**_*

De Bestendige Secretaris leest het verslag van de September en October-vergaderingen; het wordt goedgekeurd.

Onderscheidingen

A - Nationale Orden. - Bij gelegenheid van de 50^e verjaring der Academie werden op voorstel van

den heer Minister van Openbaar Onderwijs door den Koning volgende bevorderingen in de Nationale Orden aan werkende leden verleend (Kon. Besl. 3 November 1936):

1.	Leopoldsorde.
	Groot-Officier:	Prof. J. Vercoullie;
	Officier:	Dr. J. Muls, Bestuurder;
		Prof. Dr. R. Verdeyen, Onderbestuurder.
2.	Orde Leopold II.
	Groot-Officier:	Dr. Lodewijk Simons;
		Kan. Amaat Joos;
		Mejuffer M. Belpaire.

B. - Orde van Oranje-Nassau.

Werd onlangs door de Nederlandsche Regeering tot den rang van Groot-Officier in de Orde van Oranje-Nassau verheven, de heer Dr. J. Cuvelier, werkend lid der Kon. Vlaamsche Academie, Eere-Algemeen Rijksarchivaris.

_**_*

De heer Bestuurder Muls wenscht zijn collega's geluk met hun welverdiende onderscheiding. De heer Onderbestuurder Verdeyen dankt uit dezer naam en richt op zijne beurt een hartelijk proficiat tot den heer Muls die, in zijn hoedanigheid van Bestuurder, door zijn merkwaardige toespraken te Gent, te Antwerpen en te Brussel, de jubileerende Academie op onovertreffelijke wijze heeft vertegenwoordigd, en een schitterend bewijs heeft geleverd van zijn toewijding aan onze Koninklijke Instelling.

Aangekochte boeken

Gösta Berling, naar het Zweedsch van Selma Lagerlöf, door Margaretha Meyboom (Feniks Reeks).

De Katholieke Encyclopedie. Vijftiende deel.

Nederlandsche Bibliographie van 1500 tot 1540. Tweede deel, door M.E. Kronenberg.

Aangeboden boeken

Door de Regeering:

Obras de Virgilio, traducidas en versos castellanos, por Leopoldo López Alvarez.

Door de schrijvers:

Campinia sacra, V.O.L.V. Presenteering-in-Templo te Oostmalle, door Floris Prims en Jos. Ernalsteen.

Door het Willemsfonds:

Het daghet in den Oosten en twee andere balladen, met een inleiding door Dr. M. Deruelle en houtsneden van V. Stuyvaert;

Gedenkbladen uit het leven onzer voorouders, door Alfons Van Werveke.

Door de Koninklijke Akademie van Amsterdam:

De Germaansche Volken, bij Julius Honorius en anderen, door J. Muller Hzn.;

Les Notions fondamentales du droit civil, par P. Van Bemmelen.

Door de Technische Universiteit te Delft:

Het ontstaan van asfalt-bitumen, door D. Thoënes;

De invloed van de bereidingswijze op de samenstelling van lijnolie en op haar eigenschappen als verfmiddel. (Het lijnolievraagstuk), door F.E. Riep;

Onderzoekingen over enkele bestanddeelen van de cacao, meer in het bijzonder over eenige daarin voorkomende celwandstoffen, door Ch.L. Doppler;

De eocene fyllietformatie in Centraal-Borneo, door G. Ter Bruggen;

Oxydatie door perazijnzuur van enkele onverzadigde carbonylverbindingen, door J.D. Jacobs;

Vergelijkend spanningsonderzoek, door J.R.J. van Dongen;

Meting van de snelheid van oxydatie van enkele groepen alkenen door perazijnzuur, door J. Stuurman.

Door het Koninklijk Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen:

Angkola - en Mandailing - Bataksch-Nederlandsch Woordenboek, door H.J. Eggink.

Het Oudjavaansch Bhismaparwa, door Dr. J. Gonda.

Door de Kungl. Humanistiska Vetenskapsfmfundet i Lund:

Vermischte Studien zur Lateinischen Sprachkunde und Syntax, von Einar Löfstedt.

Door de Universiteit te Leuven:

Programma der leergangen 1936-1937;

La législation religieuse franque de Clovis à Charlemagne, par Carlo De Clercq;

L'Esprit Particulariste et la Révolution des Pays-Bas aux XVI^e siècle (1578-1584), par Guy Malengrau;

Juste de Gand, Peintre de Frédéric de Montfeltre, par Jacques Lavalleye.

Mededeelingen door den Bestendigen Secretaris

I. Te Deum op 15 November te Gent en te Brussel. - De Academie ontving vanwege den heer Minister van Binnenlandsche Zaken een uitnoodiging tot de leden gericht om het Te Deum te Brussel bij te wonen; zoo ook vanwege den heer Gouverneur Ingenbleek tot bijwoning van het Te Deum te Gent.

II. Ontvangst bij den Heer Gouverneur van Oost-Vlaanderen. - Op 15 November te 4 uur, woonden Collega's L. Willems en J. Eeckhout met den Bestendigen

Secretaris de ontvangst bij waarop zij door den heer Gouverneur in het Gouvernementshotel waren uitgenoodigd.

III. Woordenboek der Nederlandsche Taal. -

a) Volgend schrijven gewerd den Bestendigen Secretaris in antwoord op den brief door hem in Februari 1936 op last van de Academie aan den Voorzitter van de Rijkscommissie van Bijstand voor het Woordenboek der Nederlandsche Taal, den heer Fockema Andreae gericht.

Uw brief van enkele maanden geleden betreffende het Woordenboek der Nederlandsche Taal kon ik, zeer tot mijn leedwezen, niet aanstonds beantwoorden, omdat het, in verband met onvoltalligheid, niet mogelijk bleek, een vergadering der Commissie bijeen te roepen en ik, zonder haar te hebben gehoord, U geen voldoend uitsluitsel kon verschaffen. Deze belemmeringen zijn thans weggevallen en enkele dagen geleden kon een vergadering der Commissie gehouden worden.

De Commissie nam met groote ingenomenheid kennis van Uwe mededeelingen en verheugt zich in het vooruitzicht, dat, dank zij in niet geringe mate aan het initiatief der Koninklijke Vlaamsche Akademie, tusschen Zuid- en Noord-Nederland ten aanzien van het Woordenboek waarschijnlijk weder nauwere betrekkingen zullen ontstaan.

In beginsel zich ten volle bereid verklarend, daartoe het hare te doen zal de Commissie gaarne met Uwe Akademie in overleg treden omtrent den besten vorm, waarin Zuid-Nederland betrokken zoude kunnen worden.

Zij meent dat het wellicht aanbeveling zou verdienen, dit overleg mondeling te voeren. Mocht Uwe Akademie dit gevoelen deelen, dan zouden wij Haar willen verzoeken, iemand aan te wijzen, met wien het lid onzer Commissie, de Leidsche hoogleeraar Prof. Dr. G.G. Kloeke, dien de Commissie als haar vertegenwoordiger in deze heeft aangewezen, voor het houden van besprekingen in verbinding zou kunnen treden.

Aan het bovenstaande moge ik nog de mededeeling toevoegen, dat de Commissie zich alreeds met den Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, Prof. Dr. J.R. Slote-

maker de Bruïne, in verbinding heeft gesteld, en de zekerheid heeft verkregen, dat deze zaak de bijzondere belangstelling van Zijne Excellentie heeft.

(get.) Fockema Andreae,
Voorzitter van de Rijkscommissie van bijstand voor het Woordenboek der Nederlandsche Taal.

b) Naar een schrijven van den heer Minister van Openbaar Onderwijs i.d. 10/IX/1936 werd de Academie gemachtigd de in haar boekerij ontbrekende afleveringen van het Woordenboek der Nederlandsche Taal op kosten van de Regeering aan te koopen; wat dan ook gedaan is.

Naar aanleiding van het antwoord van den heer Fockema heeft de Academie een motie aangenomen door het Bestuur en door de ‘Commissie voor Onderwijs en voor het Woordenboek der Nederlandsche Taal’ voorgesteld nl. dat de heer Kanunnik, Hoofdopziener J. Jacobs, werkend lid der Academie, en, met den heer Prof. Vercoullie het laatst overgebleven lid van de vroegere Woordenboek-Commissie, als afgevaardigde van de Academie zou optreden om met den afgevaardigde van de Rijkscommissie van bijstand voor het Wdb. der Ndl. Taal, Prof. Dr. Kloeke, de onderhandelingen aan te vangen.

De heer Minister van Openbaar Onderwijs, J. Hoste, werd daarvan op de hoogte gesteld.

IV. Schenking van een subsidie aan de Kon. Vlaamsche Academie door de Provinciale Raden van Antwerpen, Brabant, Limburg, Oost- en West-Vlaanderen. - Bij gelegenheid van de 50^e verjaring der Koninklijke Vlaamsche Academie werd door de vermelde Provinciale Raden een toelage gestemd om haar toe te

laten haar boekerij aan te vullen, bijzondere publicaties te bekostigen, zekere werken door haar uitgegeven met illustraties te voorzien, alsmede zekere onvoorziene onkosten te dekken.

Mededeelingen namens de commissies

I. - Bestendige Commissie voor Geschiedenis, Bio- en Bibliographie. - Kan. Fl. Prims, secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig: de heeren Willems, Van Puyvelde, Sabbe, Cuvelier, Toussaint van Boelaere (ondervoorz.) en Salsmans;

en de hospiteerende leden: de heeren Verdeyen, Muls, Baur.

Op de dagorde staat:

De familienamen te Antwerpen in de Middeleeuwen. - Lezing door den Z. Eerw. Heer Kan. Fl. Prims.

Na de Frankische inc-namen die zich in het Antwerpsche voordoen, te hebben overloopen en te hebben gewezen op hun verdwijnen, behandelt deze studie het eerste verschijnen van den bijnaam, de onderscheiden soorten van bijnamen en hun vergroeien tot familienamen. In het bijzonder wijdt de studie uit over het ontstaan der patronimische familienamen zooals Pieters, Janssens, enz. Vervolgens gaat het over de vervorming van den familienaam, den genitiefvorm, den vrouwelijken vorm en de verandering van familienaam. Ten slotte wordt nog het dragen van valschen naam behandeld.

De commissie stelt voor deze lezing in de Verslagen en Mededeelingen op te nemen.

II. - Bestendige Commissie voor Onderwijs in en door het Nederlandsch. - Kan. J. Jacobs, secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig: de heeren Goemans, Vande Velde, Van Puyvelde (voorz.), Sabbe, Muls, Toussaint van Boelaere, Verdeyen (ondervoorz.) en Grootaers;

Op de dagorde staat:

1^o) De didactiek tegenover den zoogenaamden ‘verouderden’ catechismus. - Lezing door den Z. Eerw. Heer Kan. Jacobs.

De heer Jacobs onderzoekt eerst in welk opzicht de Catechismus vooral in Vlaanderen, verouderd is. Zulks is feitelijk het geval wat de taal, niet wat den inhoud betreft. Zulks is nog het geval wat den opbouw van den Catechismus aangaat. De Catechismus is een wetenschappelijk leerboek, dat logisch is opgevat, terwijl de kinderen, althans die van 7 tot 10 jaar, nog niet logisch denken. Daarom heeft de moderne didactiek er aan gedacht de leerstof psychologisch te behandelen door eerst alleen de gemakkelijke vragen, 't is gelijk waar die staan, te behandelen, daarna de moeilijkere en de lastige hoofdvragen voor de leerlingen van het 4^e en het 5^e studiejaar. Er wordt dan ook een nieuwe catechismus met een andere numeroteering in druk gegeven.

De Commissie stelt voor de lezing in de Verslagen en Mededeelingen op te nemen.

Daarna gaf de heer Goemans lezing van een schrijven van den Heer Fockema Andreae, voorzitter van de Noord-Nederlandsche Commissie van Bijstand voor het Woordenboek der Nederlandsche Taal, waarin deze voorstelt dat de heer Dr. Kloeke, lid van de Noord-Nederlandsche Commissie zich in betrekking zou stellen, met een lid der Koninklijke Vlaamsche Academie om de voorwaarden te bespreken waarin de Academie met de Redactie van het Nederlandsch Woordenboek zou kunnen medewerken.

Aan uw dienaar werd door de Commissie opdracht gegeven de besprekingen met Dr. Kloeke te voeren.

2^o) Leerboek en Taalonderwijs. - Lezing door den Heer Prof. Verdeyen.

3^o) De officieele ‘Eenmaking van de Spraakkundige Terminologie’. Eenige opmerkingen. - Lezing door den Heer Dr. L. Goemans.

Deze twee mededeelingen worden bij gemis aan tijd tot de aanstaande zitting verschoven.

Dagorde

I. Verkiezing van Bestuurder en Onder-bestuurder van de Academie voor het jaar 1937. - In geheime vergadering wordt te 2 1/2 uur overgegaan tot die verkiezing.

Tot stemopnemers worden aangeduid: de heeren J. Mansion en L. Willems.

Worden verkozen: tot bestuurder de heer R. Verdeyen, thans onderbestuurder; tot onderbestuurder, de heer Frans Van Cauwelaert, werkend lid. De uitslag dezer verkiezing zal aan den heer Minister van Openbaar Onderwijs worden medegedeeld met het verzoek de benoeming van Bestuurder en Onderbestuurder ter bekrachtiging aan Z.M. den Koning te willen voorstellen.

II. Lezing door den heer Emmanuel De Bom, werkend lid: Over Lodewijk Verhees, ‘Sinjoor, Smid en Volksschrijver’. De heer Bestuurder wenscht den heer Emmanuel De Bom geluk en stelt aan de vergadering voor zijn studie in de Verslagen en Mededeelingen op te nemen, wat eenstemmig wordt beaamd.

III. Koninklijke Wetenschappelijke Vlaamsche Academies. - De Commissie in den schoot van de Koninklijke Vlaamsche Academie benoemd ter bespreking van de kwestie der Wetenschappelijke Vlaamsche Academies is na de pleno-vergadering bijeengekomen.

Maken met het Bestuur deel uit van deze Commissie: de heeren Fr. Daels, C. Huysmans, Fr. Van Cauwelaert, A.J.J. Vande Velde, A. Vermeylen, werkende leden.