Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1934

[p. 758]

Academische zitting.
Toespraak van Oud-Minister Cam. Huysmans
Volkvertegenwoordiger
Burgemeester der stad Antwerpen
Werkend lid der Koninklijke Vlaamsche Academie.

Sire,

Dames en Heeren,

Wij zijn het Hoofd van den Staat dankbaar dat hij, bij het einde van deze feesten ter eere van Benoit, hier is willen komen op deze akademische zitting van het muziekkongres.

De stad Antwerpen heeft, bij deze honderdste verjaring van den toondichter, een monument willen inhuldigen dat het werk is van bouwmeester Henry Van de Velde, wiens naam een Europeeschen weerklank heeft, en die een kind is van deze stad.

Voor deze herdenking heeft het gemeentebestuur een zeer durvend ontwerp uitgedacht, dat met de medehulp van het Benoit-Comité, onder voorzitterschap van den heer Schepen Verrept, en van het Benoit-Fonds, onder voorzitterschap van den heer Sabbe, werd verwezenlijkt.

De uitvoering van dit programma werd verdeeld over meer dan een gansche week, - en er is geen enkele dezer 9 dagen voorbijgegaan, zonder muzikaal optreden.

Het zal mij toegelaten zijn, op dezen laatsten dag, aan de samenstelling van dit programma te herinneren.

Wij begonnen Zaterdag acht dagen met de uitvoering van De Oorlog, met meer dan 700 medewerkers op het verhoog, en onder leiding van den heer Alpaerts.

Op Zondag voormiddag werd, onder leiding van den heer Pols, eene tentoonstelling geopend, waar handschriften en zeldzaamheden over Benoit onder de oogen van het Publiek werden gebracht.

De inhuldiging van het monument greep in den namiddag plaats en 's avonds kwamen 700 zangers uit Leuven om, onder bestuur van den heer D'hoedt, het oratorio De Schelde ten gehoore te brengen.

Op Maandag begon een wedstrijd voor zangers en liefhebbers, waaraan mannen en vrouwen uit bijna alle streken van het land, drie dagen lang, hebben deelgenomen. En 's avonds kregen we een 2^e uitvoering van De Oorlog.

[p. 759]

Op Dinsdag kregen we een concert van kleinwerk van Benoit door het Antwerpsch Conservatorium, en 's avonds een concert door de ‘Disciples de Grétry’ van Luik, onder leiding van den heer Quitin.

Op Woensdag morgen begon dit muziekkongres, onder voorzitterschap van den heer Stellfeld, en in den namiddag werd de Rubenscantate gezongen door de groepen van Kortrijk en omgeving, onder leiding van den heer Berteele, met meer dan 800 medewerkers. Des avonds traden de zangers van Borgerhout op met het Conscience-oratorio, onder leiding van den heer Van Hoof.

Op Donderdag kregen wij een concert van het groot orkest van het N.I.R., onder leiding van den heer Defauw.

Op Vrijdag, een concert van polyphonische muziek der 16^e eeuw, door de Mechelsche groep van St. Rombouts, onder leiding van Kan. Van Nuffel.

Op Zaterdag, een uitvoering o.a. van De Wereld in en een Huldezang aan Benoit, door de kinderen der scholen, onder leiding van den heer Broeckx, en 's avonds, eene uitvoering van verschillende werken van den meester door stedelijke zangkringen.

Op Zondag eindelijk, - dezen morgen, een zangtornooi door bekende zangmaatschappijen van Pâturages en Malmédy, van Gent, Rotterdam en Antwerpen. En dezen avond, eene tweede uitvoering der Rubenscantate door de Chorale Caecilia, onder leiding van den heer De Vocht.

Het was, zooals uit de opsomming blijkt, een zwaar program, dat met optimisme werd opgevat, met brio uitgevoerd, onder begeleiding van het carillon van meester Brees.

Voor heden namiddag, hebben wij deze akademische zitting van het muziekkongres ingericht, die plaats grijpt in tegenwoordigheid van den Koning. En wij hebben vier sprekers uitgenoodigd. Eén uit Frankrijk en één uit Nederland, met twee Belgen, - de heeren Prunières, Wagenaar, Van der Mueren en Cornette.

Sire,

Laat mij toe deze heeren in korte woorden voor te stellen,

De heer Henry Prunières wordt aangezien in de wetenschappelijke wereld als een van de meest gezaghebbende musicologen van Frankrijk. Hij stichtte en bestuurt een tijdschrift, dat

[p. 760]

wereldberoemdheid heeft verworven, ‘La Revue Musicale’, en hij heeft ook merkwaardig persoonlijk werk geleverd, o.a. over de geschiedenis der muziek, - over de Italiaansche opera in Frankrijk, - over Monteverdi en Cavalli, - met zijne studies over Lully, waarvan hij de volledige uitgaaf bezorgde. Maar de heer Prunières is méér dan een geleerde en méér dan een artist. Hij is een vriend van ons land. Sedert zijn jeugd komt hij regelmatig naar België, waar hij talrijke vrienden telt, en alzoo heeft hij gansch natuurlijk de gelegenheid te baat genomen, om de Belgische muziek in het algemeen en de werken van Benoit in 't bijzonder te bestudeeren. En wij hebben hem uitgenoodigd, omdat hij over den meester zal spreken met wetenschap en gezag.

Dr. Johan Wagenaar bestuurt het Conservatorium van Den Haag. Hij is een der meest bekende componisten van Nederland, en verschillende zijner werken genieten eene internationale vermaardheid: zijn opera. ‘De Doge van Venetië’, - zijn openingsstuk voor ‘Cyrano de Bergerac’. - zijn ‘Frithiofs zeevaart’ en zijn ‘Saül en David’. En ik maak nu van de gelegenheid gebruik om hem te vragen in ons aller naam de twee groote Nederlandsche vereenigingen te bedanken, voor hun deelneming aan de inschrijving op het Benoit-monument: de Koninklijke Nederlandsche Toonkunstenaarsvereeniging van Den Haag, en de Maatschappij tot bevordering der toonkunst te Amsterdam. Hun gebaar van solidariteit in de kunst heeft in ons land den besten indruk nagelaten.

De derde spreker is Prof. Van der Mueren, leeraar van muziekgeschiedenis aan de Hoogeschool van Gent. Ik kan moeilijk veel goeds over hem zeggen in het openbaar, omdat ik zijn peter ben voor de uitoefening van zijn ambt: als Minister van Kunsten en Wetenschapen, heb ik hem den Koning voorgesteld voor zijn benoeming tot hoogleeraar aan de Gentsche Universiteit. Maar dit mag ik toch zeggen, in alle bescheidenheid, - dat hij, buiten zijn belangwekkende persoonlijke studies over de muzikale beweging in de 19^e eeuw, reeds goede studenten in de geschiedenis van het vak heeft opgeleid, - wat aan de algemeene cultuur in ons land zal ten goede komen.

De laatste spreker, de heer Arthur Cornette, is conservator van het Museum van Schilderkunst te Antwerpen en hij doceert kunstgeschiedenis aan de hoogeschool van Brussel. Hij is een geboren essayist, met oorspronkelijken stijl en eigen kijk en gehoor. Hij schreef niet alleen boeken over letterkunde en schil-

[p. 761]

derkunst. Hij schreef ook merkwaardige bladzijden over Liszt, en hij vertaalde verschillende opera-teksten voor onze Vlaamsche Opera, - een werk van zorg en zeldzame technische vaardigheid.