Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1929

[p. 570]

Lijkrede
uitgesproken door Dr. L. Goemans, bestendig secretaris der K. Vl. Academie, ten sterfhuize van Kan. Dr. J. Muyldermans, afgestorven werkend lid, op 14 September 1929.

Uit naam van de Koninklijke Vlaamsche Academie, en bij ontstentenis van den heer Vandevelde, bestuurder, alsook van den heer Persijn, onderbestuurder, die zich beiden laten verontschuldigen op deze droeve plechtigheid niet te kunnen aanwezig zijn, zij het mij veroorloofd een laatste hulde te brengen aan ons diepbetreurd medelid, den Zeer Eerwaarden Heer Kannunik Dr. Jakob Muyldermans.

Pas twee weken geleden vergezelden wij naar zijn grafstede den grooten Vlaamschen schrijver, Karel van de Woestijne; nu treft ons een nieuwe, pijnlijke slag.

Na den schepper van prachtige symbolen, die den geest en den roem van Vlaanderen hebben verruimd, verdwijnt een man, werkzaam op zoo menig vruchtbaar gebied, wiens talrijke schriften en toespraken zoovele daden waren, Land en Volk ten goede.

Kannunik Muyldermans was van natuur een strijder.

Zijn fiksche gestalte, zijn klare oogopslag, heel zijn voorkomen, en zijn taal zelve, helder en kordaat, gaven bij de eerste kennismaking den indruk dat men te doen had met een man zonder vaar noch vrees, met diepe overtuiging gewapend en nooit onvoorbereid om zijn idealen tegenover wie ook, met zelfbewuste en bedaarde kracht te verdedigen.

Iets had hij over zich, dat aan legertucht en militair gezag deed denken, al was het dan ook door den vriendelijken glimlach en den gullen handdruk getemperd.

Aldus het beeld dat mij van hem is bijgebleven. Zoo zag ik hem jaren lang in de zittingen van ons Genootschap, waaraan hij een deel van zijn beste krachten heeft willen wijden.

Geen lid was trouwer op de vergaderingen aanwezig, geen heeft er meer werk geleverd dan hij.

Reeds jaren door zijn Vlaamsche paedagogische en taalkundige studiën bekend, werd hij door de Academie, den 17 Juni 1896 tot briefwisselend lid, en den- 30 September 1903 tot werkend lid

[p. 571]

verkozen. Hij bekleedde in 1911 het ambt van onderbestuurder, en gaf, tijdens de verjaringsfeesten der Academie, verslag over onze werkzaamheden gedurende de 25 eerste Academische jaren.

Het bestuurschap werd hem het jaar daarop door zijn collega's toevertrouwd.

Hij was lid van verschillende bestendige Commissiën nl. voor Onderwijs, voor Nieuwere Taal- en Letterkunde, voor Geschiedenis, Bio- en Bibliographie.

In ieder van deze Commissiën, alsook in de algemeene zittingen, waren zijn lezingen talrijk en ze werden steeds met veel belangstelling gevolgd.

Van 1898 tot 1926 werden van hem meer dan vijftig, soms omvangrijke bijdragen zoowel in de Verslagen en Mededeelingen als in de Jaarboeken opgenomen.

In de jaren 1927 en '28, toen de aanvallen zijner kwaal hem tot rust vermaanden, heeft hij desondanks met verdubbelden ijver naar de pen gegrepen.

In 1927, verschenen van zijne hand achtereenvolgens in de Academie studiën als: De Jeugd voor het boek der Natuur, Pieter Dubois herdacht, Twee Norbertijnen van Tongerloo.

In 1928 geeft hij ons Constant Devillers, zijn leven en zijn schriften, Joannes Vanden Elsken, eindelijk de Levenschets van Zijne Hoogwaardigheid Martinus Hubertus Rutten, bisschop van Luik.

De tijd is niet gekomen om een volledig overzicht te leveren van Dr. Muylderman's paedagogische, historische, taal- en letterkundige werkzaamheid. Toch mag hier gezegd, dat het levensbericht van Mgr. Rutten, door hem, zooals gezegd, in den laatsten tijd geschreven, in hooge mate treffend en welsprekend is.

Geen wonder!

Buiten de godsdienstige gemeenschapsbanden, bestond er tusschen den Hoogwaardigen Kerkvoogd en Kannunik Muyldermans een om zoo te zeggen broederlijke verwantschap van denkbeelden ten opzichte van Staat, Volk en Taal. Op elke bladzijde voelt men de liefde trillen waarmee hij zijn onderwerp behandelt, als zijnde de weerspiegeling van zijn eigen geest, zijn eigen gemoed en, mutatis mutandis, zijn eigen leven.

Over de laatste dagen van Mgr. Rutten luidt het in zijn opstel:

‘Men zou bijna zeggen, dat hij, in 't bewustzijn van den grooten dag van scheiden, al de liefde zijns vaderherten ten bate

[p. 572]

van zijn volk moest uitwerken in daden. Zie hem optreden, kalm maar onwrikbaar, overal waar het de belangen van dat volk geldt. Hij spreekt recht door, bewimpelt zijn woorden niet, want de kennis van zijn volk heeft hem dat volk leeren beminnen; die liefde heeft overtuiging gebaard, en die overtuiging, met de natuurlijke oprechtheid van zijn karakter te zamen, maakte van hem den man uit één stuk, die geen aarzelen, geen wankelen kent.’

Zoo schreef, verleden jaar, over den Vlaamschgezinden Bisschop, de Vlaamschgezinde priester en geleerde. Niet alleen schetste hij toen in deze klare en ongekunstelde taal zijn eigen beeltenis, maar voorspelde ook onbewust zijn eigen lot.

En, zooals men van Mgr. Rutten heeft gezegd, dat hij streed en stierf als een goed soldaat, zoo kunnen wij ook van den Vlaamschen priester Muyldermans getuigen, dat hij viel op het veld van eer, strijdend in 't eerste gelid voor 's volks hoogste rechten. Hij viel, maar zijn herinnering zal blijven leven in 't hart van al de welgeaarde Vlamingen, en de Koninklijke Vlaamsche Academie in 't bizonder zal hem immer met eerbiedige dankbaarheid gedenken.

Moge het werk van den Vlaamsche strijder gedijen op aarde en de verdiensten van den priester in de Eeuwigheid!