Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1929

[p. 133]

Vergadering van 24 April 1929.

Waren aanwezig: de HH. Prof. Dr. A.-J.-J. Vandevelde, bestuurder, Prof. Dr. J. Persyn, onderbestuurder, Dr. L. Goemans, bestendig secretaris;

de heeren Kan. Am. Joos, Is. Teirlinck, Frank Lateur, Prof. Dr. J. Mansion, O. Wattez, Prof. Dr. L. Scharpé, Prof. Dr. J. Vercoullie, Mr. L. Willems, Prof. Dr. A. Vermeylen, J. Jacobs, Prof. Dr. M. Sabbe, J. Salsmans, S.J., werkende leden;

de heeren Dr. J. van Mierlo S.J., F.V. Toussaint van Boelaere, Prof. Dr. R. Verdeyen en Prof. Dr. J. van de Wijer, briefwisselende leden.

Lieten zich verontschuldigen: de heeren Dr. L. Simons, G. Segers, Kan. Dr. J. Muyldermans, Prof. Dr. A van Hoonacker en Dr. Frans van Cauwelaert, werkende leden, Prof. Dr. Frans Daels, Dr. J. Cuvelier, en Al. Walgrave, briefwisselende leden.

_**_*

De Bestendige Secretaris leest het verslag over de Maartvergadering; het wordt goedgekeurd.

_**_*

Leopoldsorde. - De heer Voorzitter deelt aan de vergadering mede dat Prof. Dr. H. Logeman bevorderd werd tot commandeur in de Leopoldsorde; op zijn voorstel beslist de Academie een brief van gelukwensching aan haar buitenlandsch eerelid te zenden.

[p. 134]

Aangeboden boeken.

Vervolgens legt de Bestendige Secretaris de lijst over van de boeken aan de Academie aangeboden:

Door de Regeering:

Académie Royale de Langue et de Littérature française. Mémoires, Tome III: Joseph Hanse, Charles de Coster.

Annuaire de l'Académie royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique. 1929. 95^e année.

Académie royale de Belgique. Classe des Beaux-Arts. - De la parenté d'inspiration des artistes flamands du XVII^e et du XVIII^e siècle. Laurent Delvaux et ses élèves, par Marguerite Devigne. Mémoires. Coll. in 4^o, 2^e série. Tome II, fasc. I.

Door het Bataafsch Genootschap der Proefondervindelijke Wijsbegeerte, te Rotterdam:

Nieuwe Verhandelingen. Tweede Reeks: 10^e deel, 1^e stuk: F.E.O. Scheffer, Natuurwetenschappelijk onderzoek van schilderijen. (Noot betreffend de voordracht over dit onderwerp.). - K.H. de Haas, Een meetkundige Reconstructie van het oorspronkelijke formaat van Rembrands Nachtwacht.

Door de ‘Bayerische Akademie der Wissenschaften’, te München:

Abhandlungen. XXXIII. Band: Untersuchungen an Griechischen Theatern, von Heinrich Bulle.

Door het ‘Institut psychoneurologique Ukranien d'Etat’ te Kharcov:

Institut psychoneurologique ukranien. 5 années (1921-1926).

Door den heer Gouverneur der Provincie Oost-Vlaanderen:

Bijvoegsel van het Bestuurlijk Memoriaal deel CCXXIII, 1928. Officieele Processen-Verbaal der Zittingen van den Privincieraad. 1^e buitengewone, gewone en 2^e buitengewone zittijd van 1928.

Door de Bibliotheek der Hoogeschool van Gent:

Aanwinsten van het jaar 1928.

Door de Gentsche afdeeling van het Davidsfonds:

Eikenborn. Naar het Duitsch van Barones Anna von Krane, door Anna van der Hallen. (Nr 223 der Uitgaven.)

Door Dr. L. Goemans, bestendig secretaris der Academie:

Instructions relatives à l'enseignement des mathématiques dans les Athénées royaux.

Enseignement moyen du degré supérieur. Langues anciennes. Instructions méthodologiques.

Enseignement moyen. L'enseignement des langues en général et l'enseignement de la première langue.

Algemeene Onderrichtingen voor het onderwijzend Personeel der Middelbare Scholen en der Koninklijke Athenaea.

[p. 135]

Door Prof. Dr. M. Sabbe, werkend lid, vanwege den schrijver, E.H. Prims, archivaris der stad Antwerpen:

Antwerpiensia 1928. (Tweede reeks.) Losse bijdragen tot de Antwerpsche Geschiedenis.

De Antwerpsche Polder in de Middeleeuwen, 1119-1375. (Santvliet, Lillo, Berendrecht, Stabroeck, Hoevenen, Wilmarsdonck, Austruweel). Onuitgegeven Oorkonden verzameld door Wijlen P.J. Goetschalckx. Bezorgd door Floris Prims.

De Uitgaven van den Amman van Brussel in 1286.

Aangekochte boeken.

De Kroniek van Godevaert van Haecht over de troebelen van 1565 tot 1574 te Antwerpen en elders. Ingeleid en toegelicht door Rob. van Roosbroeck, I.

Vanden Levene Ons Heren. Inleiding met kritiese kommentaar en uitgave van alle teksten, door Dr. W.H. Beuken.

Dr. A. de Mets, Iconographie médicale anversoise.

Mededeelingen door den Bestendigen Secretaris.

1^o) Plechtige Vergadering 1929. - Brief van 1 April waarbij Prof. Dr. Prinsen, buitenlandsch Eerelid, aan de Academie bericht, dat hij aanvaardt op de Plechtige Vergadering van dit jaar als spreker op te treden.

2^o) New York: Roerich Museum. - Brief van 6 April, waarbij de Voorzitter van het Roerich Museum er zijn spijt over uitspreekt, dat de Kon. Vlaamsche Academie in de onmogelijkheid was aanwezig te zijn op de legging van den eersten steen van het nieuwe museumgebouw op 24 Maart jl. Hij spreekt tevens zijn dank uit voor de hartelijke wenschen die de Academie bij die gelegenheid aan het Roerich Museum toestuurde en belooft het verslag over de feesten aan de Academie te laten geworden.

Mededeelingen namens commissien.

1^o) Bestendige Commissie voor Middelnederlandsche taal- en letterkunde. - De heer Prof. Dr. L.

[p. 136]

Scharpé, secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig de heeren: Prof. Dr. J. Mansion, voorzitter, Kan. Am. Joos, Is. Teirlinck, Dr. L. Goemans, Prof. Dr. J. Vercoullie, Mr. L. Willems, leden en Prof. Dr. L. Scharpé, lid-secretaris; alsook de heeren Van Mierlo, Sabbe en Verdeyen, hospiteerende leden.

Aan de dagorde staat:

1^o) Lexicographische Sprokkelingen: 15. Mnl. Buedeke. 16. Mnl. Gemanc. - Lezing door Mr. L. Willems.

In Gentsche archiefteksten komt het woord buedeke voor (niet bucdecke, of budecke, zooals vroeger is gedrukt geworden). Een kostbare stof, uit Bagdad, hiet baldekyn; ze werd ook wel gebruikt voor het beleggen van houtwerk: vandaar = troonhemel; naast baldekyn, de vorm boudekyn; en in de 16^e eeuw boudeken = lijfrok; dan daaruit, boude, bouwe; naast boudeke, de vorm budeke; het buedeke uit de Gentsche rekeningen op te vatten als ‘baldakijn’. M. Willems wijst dit aan door bewijsplaatsen; kap van een fierter.

Prof. Mansion wijst er op dat buedeke niet de ‘normale’ ontwikkeling kan zijn uit boudeke.

(Gemanc, of ghemange heeft aanleiding gegeven tot veel geschrijf: desondanks valt te betwijfelen dat ‘gemanc’ zou overeenstemmen met Eng. among, dat alleen bijwoord is; terwijl gemanc = gemeenschap, mengeling, vleeschelijke omgang, voorraad, samenscholing; - gemengd, vereenigd, samengesteld, samengaande, overeenkomstig met; en voorts als bijwoord ondereen, dooreen, gezamenlijk, geheel en al, en eens: tusschen beteekent.

In enkele gevallen blijft het twijfelachtig of Verdam's verklaring heelemaal juist is; in het stuk ‘van 't Meisken metten sconen vlechten’ moet ‘gemanc’, haar tanden wit met ivoor gemanc, als overeenkomstig, similis, wit als ivoor verklaard.

Uit de beteekenis ‘geheel en al’ heeft die van ‘overal’ zich ontwikkeld; en waar Verdam gemanc als stopwoord soms meent te moeten opvatten, dient het eenvoudig als overal opgevat

[p. 137]

te worden. - Na opmerkingen van Prof. Vercoullie over mogelijke etymologie, bedankt de voorzitter den spreker en stelt voor de opneming van zijn bijdrage in de Verslagen en mededeelingen. - Aangenomen.

II^o) Bestendige Commissie voor nieuwere taal- en letterkunde. - Prof. Dr. M. Sabbe, secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig de heeren: O. Wattez, ondervoorzitter, Is. Teirlinck, Frank Lateur, Prof. Dr. L. Scharpé, Prof. Dr. A. Vermeylen, Prof. Dr. J. Persyn, leden, Prof. Dr. Vandevelde en E.P. Salsmans, S.J., hospiteerende leden en Prof. Dr. M. Sabbe, lid-secretaris,

Aan de dagorde staat:

1^o) De Groote, Militaire Strafrechtspleging. - Voorstel tot uitgave van Deel II.

De bespreking van dit voorstel wordt uitgesteld wegens afwezigheid der verslaggevers.

2^o) Iets over Cornelis de Bie als navolger en plagiaris, door Dr. Irma De Jans, ter opneming in de Versl. en Meded. aangeboden.

De heeren A. Vermeylen en M. Sabbe brengen gunstig advies uit over deze bijdrage, die in de Verslagen en Mededeelingen zal opgenomen worden.

3^o) Algemeen Taalatlas. - Brief van den Hr. Minister van Wetenschappen en Kunsten.

De bespreking van dit punt wordt uitgesteld tot de volgende vergadering.

4^o) Over Genoveva van Brabant. (Vervolg.) - Lezing door Frank Lateur.

In dit gedeelte van zijn belangrijke lezing handelt spreker over de vele tooneelbewerkingen van de geschiedenis van Genoveva. Over de voornaamste dier werken geeft hij critische beschou-

[p. 138]

wingen in verband met de aesthetische stroomingen van den tijd hunner verschijning. - Verder wordt gewag gemaakt van de verhalende gedichten, die aan Genoveva werden gewijd.

Spreker is ook de streek, waar de Genoveva-legende thuis hoort, gaan bezoeken. Hij vertelt alles wat hij daar in verband met zijn onderwerp heeft gevonden.

5^o) 4^e Bijdrage tot de geschiedenis van het Microscoop. - Lezing door Prof. Dr. Vandevelde, bestuurder der Academie.

Deze vierde en laatste bijdrage van Prof. Dr. Vandevelde over dit onderwerp zal in de Verslagen en Mededeelingen opgenomen worden.

Dagorde.

Lezing door Prof. Dr. R. Verdeyen. briefwisselend lid: De Nederlandsche Dasypodius. - Op voorstel van den Bestuurder beslist de vergadering dat de lezing van den heer Verdeyen in de Verslagen en Mededeelingen zal opgenomen worden.