Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1927

[p. 675]

Plechtige Vergadering 26 Juni 1927

Te 10 ½ u. kwamen de heeren Leden bijeen in het Eeresalon der Academie

Aldaar zijn tegenwoordig: de HH. Prof. Dr. A. Vermeylen, bestuurder, J. Jacobs, onderbestuurder, Dr. L. Goemans, bestendig secretaris;

de HH. K. de Flou, Dr. L. Simons, Kan. Am. Joos, Is. Teirlinck, O. Wattez, Prof. Dr. J. Vercoullie, Mr. Leonard Willems, Prof. Dr. A.J.J. Vandevelde, Herman Teirlinck en J. Salsmans, S.J., werkende leden;

de HH. F.V. Toussaint van Boelaere, Mr. Jos. Muls, Dr. J. Cuvelier, Prof. Dr. R. Verdeyen en J. van Mierlo jun. S.J. briefwisselende leden.

Lieten zich verontschuldigen: de HH. G. Segers, Kan. Dr. J. Muyldermans, Prof. Dr. L. Scharpé, Frank Lateur, Prof. Dr. M. Sabbe, Prof. Dr. A. van Hoonacker, werkende leden; volksvertegenwoordiger Frans van Cauwelaert en Prof. Dr. Frans Daels, briefwisselende leden.

_**_*

Waren verder in het ontvangstsalon aanwezig: Z.D.H. Mgr. Coppieters, bisschop van Gent; - Graaf de Kerchove de Denterghem, gouverneur der provincie Oost-Vlaanderen; - A. Siffer, volksvertegenwoordiger en eerste schepen der stad Gent; - Mr. H. van de Velde, lid der Bestendige Deputatie; - G. de Ruyck, voorzitter der Rechtbank; - C. de Bruyne, rector der Universiteit voor het as. Academisch jaar; - Prof. Dr. C. Looten, feestredenaar, buitenlandsch eerelid der Academie, hoogleeraar te Rijsel.

_**_*

[p. 676]

Om 11 uur worden genoemde heeren, voorafgegaan door den pedel der Academie, naar de feestzaal geleid.

Aan het Bureel nemen plaats de HH. Bestuurder, Onderbestuurder en Bestendige Secretaris, en de heer Looten, feestredenaar.

Waren verder in de zaal aanwezig, de HH. Prosper Baeyens, leeraar; - Frank Baur, docent; - Val. Billiet, leeraar; - Ed. Blanchaert, advocaat; - Prosper Böss, kunstschilder; - E. Brengier, componist; - L. Breckx, leeraar; - L. Brounts, leeraar; - Frans Bundervoet, publicist; - Al. Callant, letterkundige; - A. Campers, rustend leeraar; - K.O. Caron en Ach. Claeys, schoolopzieners; - Jos. Colle, hoofdopsteller van Le Bien Public; - O. Dambre, leeraar; - E. de Bont, bureeloverste; - D. de Bosscher, priester; - Dr. de Brabandere, tandarts; - H. de Clercq-Evrard, eerehoofdopziener; - O. de Decker; - Th. Defauw; - Hector de Hovre; - Jos. de Jonckheere, apotheker; - René de Kiere, onderwijzer; - Lt Colonel de Leenheer; - K. de Letter, kapelaan; - Leop. de Meyer, dagbladschrijver; - Maurits de Mulder, eere-notaris; - Jules de Pourquoi, handelaar; - J. en M. Deruelle, leeraars; - Osw. de Schamphelaere, voorzitter van het Willemsfonds; - D. de Waele, leeraar; - A. de Wever, staatsbediende; - Mej. Dewulf, leerares; - Jor. Eeckhout, letterkundige; - Od. Faché, fabrikant; - F. Fransen, hoogleeraar; - M.E. Geeraert, alg. secretaris der Handelsbank; - H. Hacquaert, regent aan de M.S.; - Ad. Herckenrath, letterkundige; - T. Herremans, bankbestuurder; - N. Kesterman, leeraar; - P. Lagae, leeraar; - Ch. Laroy, toeziener der Staatsgebouwen; - K. Lomme, bediende; - R. Lycke, onderwijzer; - H. Maes, haarkapper; - E. Minnaert, oud-hoofdonderwijzer; - EE. PP. Dominikanen, - Edw. Rombauts, bekroond in de Wedstrijden der Academie voor 1927; - P. Schuerman, S.J., leeraar; - L. Smeesters, eere-schoolbestuurder; - Cam. Staels, diocesaan schoolopziener; - P. Van den Bulcke S.J., leeraar; - J. van der Linden, leeraar; - Edm. van der Meulen, boekhouder; - P. Van der Steene, rekenplichtige; - Kan. Jos. van de Velde, leeraar; - Adriaan van de Walle, Diksmude; - Van Geluwe, inspecteur der Posterijen; - O. van Hauwaert, bestuurder der Middelbare Sectie; - Gratien van Hecke, bloemist; - O. van Malleghem, gepensioneerd advocaat-generaal; - Herm. van

[p. 677]

Overbeke, leeraar; - Paul van Oye, docent; - Is. Vergauwen, hoofdonderwijzer; - E. Verlinden, bestuurder der Rijksmiddelbare School, te Brugge; - L. en W. Verniers, beambten; - A. Verstraete, leeraar; - J. Viskens, bestuurder der Middelbare School; - L. Vleurinck; - V. Wattez, postbeambte; - T. Wylleman, griffier; - P. Wynants, leeraar; - A. Woedstadt, rustend staatsambtenaar. Verder de reporters van een zestal Gentsche en andere dagbladen, en een aantal dames en heeren belangstellenden in de werkzaamheid der Koninklijke Vlaamsche Academie.

_**_*

Verschillende personen hebben schriftelijk bericht gezonden, dat het hen spijt de vergadering niet te kunnen bijwonen, nl.: C. Huysmans, minister van Kunsten en Wetenschappen; - E. Anseele, minister van Spoorwegen, volksvertegenwoordiger van het arrondissement Gent; - H. Boddaert, R. de Saegher, J. Maenhaut en F. van Ackere, volksvertegenwoordigers; - A. van der Stegen, burgemeester van Gent; - J. Goemans, consul der Nederlanden; - Mgr. A. de Bock, vicaris-gen(eraal; - de Rector der Universiteit van Gent; - Henry de Tracy, provincieraadslid; - Gustaaf d'Hondt, stadsontvanger; - Jos. Ingels, provinciaal griffier; - Kan. Ledegen, secretaris van Z.H. Mgr. den Bisschop van Gent; - Oscar Roels, leeraar aan het Conservatorium.

_**_*

Prof. Dr. A. Vermeylen, bestuurder der Academie voor 1927, opent de vergadering en deelt vooreerst de voornaamste verontschuldigingen mede.

In zijn openingsrede handelt hij over Onze naoorlogsche Literatuur.

Daarna stelt hij aan de vergadering voor: Kan. Dr. Cam. Looten, hoogleeraar aan de katholieke Universiteit te Rijsel en buitenlandsch eerelid der Academie, die heeft aanvaard op deze Plechtige Vergadering als feestredenaar op te treden.

Hij geeft vervolgens het woord aan Kan. Looten, die handelt over Shakespeare's geloof, in zijn tooneelstukken en in zijn leven.

Prof. Vermeylen bedankt den spreker voor zijn belangwek-

[p. 678]

kende voordracht en deelt mede dat zij in de Verslagen en Mededeelingen zal opgenomen worden.

Vervolgens verleent hij het woord aan den Bestendigen Secretaris, die den uitslag der wedstrijden aan de vergadering mededeelt, en hulde brengt aan Prof. Dr. J. te Winkel, buitenlandsch eerelid, vóór enkele dagen overleden.

I^o) Wedstrijden. - Van de prijsvragen voor 1927 uitgeschreven, werden er twee beantwoord:

1^o) Taalkunde: Het taaleigen van Marnix: Zijne ontleeningen aan de volkstaal. - Zijne beeldspraak. - Zijn aandeel in de taalzuivering.

De Keurraad, samengesteld uit de HH. Prof. Dr. R. Verleyen, Mr. Leonard Willems en Prof. Dr. J. Vercoullie, is het eens in zijn besluit dat het eenig ingezonden antwoord niet voor bekroning in aanmerking komen kan. Het antwoord geeft alleen ‘ruw materiaal’, zegt de eerste verslaggever. ‘Dat materiaal is belangrijk’, voegt hij er bij, ‘en wij waardeeren de vlijt waarmede het werd verzameld; maar het voornaamste, het streng methodische en historisch-critische onderzoek is achterwege gebleven.’

De twee volgende verslaggevers sloten zich bij die meening aan en beslisten tot niet-bekroning.

2^o) Letterkundige Geschiedenis: Men vraagt een studie over Pater Poirters, zijn letterkundige beteekenis en zijn invloed.

Het eenig ingezonden antwoord werd beoordeeld door de HH. J. Salsmans S.J., Prof. Dr. L. Scharpé en J. Jacobs. De Keurraad is het eens om te besluiten dat het alleszins bekroning waardig is. De Academie sloot zich dan ook eenparig bij de beslissing van de Jury aan. Bij het openen van den omslag bleek dat schrijver van het bekroonde werk is de heer Dr. Edgard Rombauts, te Hever (Mechelen).

Namens de Academie wensch ik den bekroonde geluk en verzoek hem het toegekende diploma te komen ontvangen.

II^o) Afsterven van Prof. Dr. J. te Winkel. - Den 31 Mei 11. had de Koninklijke Vlaamsche Academie het afsterven te betreuren van haar oudste buitenlandsch eerelid, Dr. Jan te Winkel, professor aan de Universiteit van Amsterdam en oud-rectormagnificus van die Universiteit, tevens o.a. buitengewoon lid der Koninklijke Academie van België.

Pas hadden zijne vrienden en bewonderaars, bij gelegenheid

[p. 679]

van zijn gouden doctorsjubileum, hem eerbiedig hulde gebracht, en ook onze Academie bij monde van Prof. Vercoullie, of Jan te Winkel is de Nederlandsche wetenschap en de Nederlandschsprekende gemeente ontvallen. De Academie voegt zich bij de breede schaar van landgenooten en vreemden die zijn verlies beweenen en bieden zijn geëerde familie alsmede de Universiteit en de Koninklijke Academie van Amsterdam hare innige deelneming aan in hun diepen rouw.

Wat den uitstekenden philogoog vooral kenmerkte was zijn ontzaglijke en nauwgezette documenteering. Die documenteering ging trouwens gepaard met een machtigen geest van synthese, zoodat zijn naam voor immer verbonden blijft met standaardwerken welke geen vorscher op het gebied van Nederlandsche taal- of letterkunde kan ontberen.

Vooral zijn breed opgevatte Ontwikkelingsgang der Nederlandsche letterkunde, ‘een groot stuk van zijn leven’ zooals hij zelf er van getuigde, stempelt hem tot denker en geleerde.

Wat de schrandere en onvermoeide werker voor zijn volk is geweest, welke heerlijke plaats hij in de cultuurgeschiedenis van zijn land heeft ingenomen, daarover zal ons medelid, Prof. Vercoullie, handelen in het levensbericht dat hij voor ons Jaarboek zal schrijven.

Het zij mij echter toegelaten hier te herinneren aan de warme toegenegenheid waarmee Jan te Winkel aldoor de Vlamingen heeft bejegend. Hij had een open oog en hart voor het Vlaamsche geestesleven. Hij volgde met het grootste belang de werkzaamheden der Nederlandsche Congressen en nam alle gelegenheden te baat om den Vlaamschen heropbloei aan te moedigen en toe te juichen.

Onze Academie telde hem onder haar trouwe vrienden. Sedert 1887 was hij eerelid van ons genootschap. Op de plechtige vergadering, nu 21 jaar geleden, trad hij op als feestredenaar

In 1911 was hij op onze jubelfeesten aanwezig als afgevaardigde van Universiteit en Koninklijke Academie van Amsterdam.

Ik herinner mij nog den bijval welken zijn antwoord inoogstte op den heildronk door den toenmaligen onderbestuurder Kan. Muyldermans ingesteld.

‘De Belgische regeering, zoo besloot hij zijn toespraak, heeft een Staatscommissie benoemd om met eene soortgelijke door de Nederlandsche regeering benoemd, te overleggen op

[p. 680]

welke wijze de band tusschen België en Nederland nauwer zal kunnen worden toegehaald.

Allerlei middelen daartoe werden overwogen, allerlei maatregelen zullen genomen kunnen worden om dat goede doel te bevorderen. Maar één maatregel is er, die doeltreffender zal blijken dan eenige andere: de stichting eener Vlaamsche hoogeschool om op wetenschappelijk gebied België nog inniger met Nederland te doen samenwerken.’

Wat kon een oprechte vriend van Vlamingen en Belgen beter wenschen?

Een gedeelte van zijn broederlijken wensch is min of meer tot vervulling gekomen, nl. de inrichting van eene min of meer Vlaamsche hoogeschool. Moge het tweede gedeelte er van ook weldra tot een levende werkelijkheid groeien en de vriendschapsbanden tusschen Nederland en België altijd nauwer toegehaald worden. Noord- en Zuid-Nederland zullen er wel bij varen en hun gemeenschappelijke naam zal geen ijdele klank blijken te zijn.